Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti konchilik fakulteti

Ishning maqsadi:
Ushrashuvchi kuchlar tizimini o'rganish; dan muvozanatlashuvchi va natijaviy kuchni aniqlash ;Tekisdagi ushrashuvchi kuchlarning tizimining analitik, grafik va tajribal usullari bilan tekshirish; Uchrashuvchi kuchlarni tizimini teng ta`sir etuvchi kuchga keltirish imkoniyati.


Qisqacha nazariy ma'lumotlar

Uchrashuvchi kuchlar sistemasi bitta kuchga ekvivalent, ya`ni barcha kuchlarning geometrik yig`indisiga teng bo`lgan bitta teng kuchga keltiriladi. Bu kuch kuchlarning kesishgan nuqtasidan o`tadi va bu kuch Uchrashuvchi kuchlar sistemasining teng ta`sir etuvchisi yoki bosh vektori deyladi.

Bu kuchlar 1- rasmda tasvirlangan. F₁, F₂, F₃, F₄ kuchlar ta`sir chiziqlari kesishish nuqtasiga keltirilgan. (1,2 rasm)


Kuchlarni geometrik usulda qo`shish.

Kuchlarni qo’shishdagi parallelogramm qoidasini kuch ko’pburchagi qurishga almashtirish ham mumkin – buni uchun bir kuchni oxiridan ikkinchi kuch o’z-o’ziga parallel ko’chiriladi hamda birinchi kuch oxiri bilan ikkinchi kuch boshi mos kelguncha davom ettiriladi va h.k. Bunday qo’shishning natijasi qilib birinchi kuch boshi bilan so’ngi kuchning oxirini tutashtiruvchi vektor olinadi.

Ushbu usul grafik usul hisoblanadi, bunda vektorlarning qiymatini aniqlash uchun µF o'lchov koeffitsientini tanlash kerak F_i kuch vektorining uzunligi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
.

1.1-rasm 1.2 –rasm 1.3 -rasm

Teng ta`sir etuvchi kuchlarni analitik usulda qo`shish
, , .
Teng ta`sir etuvchining moduli va yo`nalishi quyidagi formulalardan topiladi
,
Teng ta`sir etuvchi kuchning yo`naltiruvchi kosinuslari
, , .


Geometrik shaklda muvozanat holati: Kesishuvchi kuchlarni geometrik qo`shishda parallelogramm yoki uchburchak usulini ketma-ket qo`llaymiz dan ko`ramizki, kesishuvchi kuchlar sistemasining teng ta’sir etuvchisi mazkur kuchlar geometrik yig`indisiga teng bo`lib, u shu kuchlardan tuzilgan ko`pburchak yopuvchisidan iborat. Bunday kuchlar muvozanatlashganda kuch ko`pburchagi yopiq bo`ladi,ya’ni F_n kuchning uchi F₁ kuchning boshi bilan ustma-ust tushadi. (1.3 –rasm)
Qaralayotgan tizim muvozanatining geometrik sharti, shu sistema kuch vektorlari bo’yicha qurilgan ko’pburchak yopiq bo’lishi bilan ifodalanadi