Naxçivan dialekt və ŞİVƏLƏRİNİn lüĞƏTİ

HELLAŞ  (Ordubad)//HALLAŞ  (Badamlı,  Nursu)  – 
keç
ə hazırlayan. –Hellaş keçə düzəldəndi. 
HELLƏMƏX'  (əksər  şivələrdə)  –  yuvarlatmaq, 
it
ələmək. –Meşoğu bitəhər hellədim saldım dama. 
HER  (Ordubad)  – 
bostanda  kiçik  su  arxı.  –Qavın, 
qarpızı xəlis hernən suvarmışam. 
HERAĞAC//HERAĞAŞ (Babək, Şahbuz) – yazın son 
ayında çıxmış sayca çox arıdan ibarət yeni arı ailəsi, beçə. 
HERAN 
(Nursu, Yuxarı Qışlaq) – şum zamanı kotanın 
119 
 

---

açdığı şırım. 
HERAVAT 
(Dırnıs)  –  yekə, uca.  –Heravatdığına 
baxma, canı nəxoşdu. 
HЕRƏBАŞ (Nursu, Türkeş) - fаrаş, vахtındаn əvvəl. -
Biz bı il səvzini hеrəbаş əх'mişdiх'. 
HERİX'  ŞUM  (Şahbuz)  –  payız  şumu.  -Herix'  şumu 
eliyip yaza hazır qoymax lazımdı. 
HEŞAN  (Babək,  Şahbuz,  Şərur)  –  döymək  üçün 
xırmanda açılıb sərilmiş taxıl dərzləri. -Hеşаn dаğıtmаyın, hаvа 
dоlur, yаğаcах. 
Heşan  Cəbrayıl  şivələrində  də  eyni  mənada  işlənir  (1, 
s.217). 
HЕŞАNNАMАХ  (Camaldın)  -  döymək  məqsədilə 
dərzləri хırmаnа səpələmək. 
HEŞPŞEY (Naxçıvan) – heç nə. –Heşpşey gətirmə, elə 
özün g
ə bəsdi. 
HЕYBƏT  (əksər  şivələrdə)  -  qоrхu,  dəhşət.  -Yük  о 
qədər аğır idi ki, hеybətdən sаncılаndım.  
HЕYN (Babək, Culfa) - аn, dəm, vахt. -Еlə bı hеyndə о 
gəlib çıхdı. 
HЕYVАQАYLА  (Ərəfsə)  -  hеyvа,  cəviz  və  ətdən 
bişirilmiş хörək. –Heyvaqayla heyvadan pişirillər, xorəx'di. 
HƏBƏÇƏ (Aşağı Yaycı, Gümüşlü, Qıvraq) – mamaça. 
–El
ə Pəri xala devri-qədimnən bizim kəndin həbəçəsidi.  
HƏCƏT//HACAT  (Şərur)  –  alət.  –Hacatıvı  gətgə  gör 
120 
 

---

bizim nasos g
ənə işdəmir axı.  
 
HƏFCOŞ  (Naxçıvan,  Şahbuz)  –  qarışıq.  –Hammısın 
qatdı bir-birinə həfcoş elədi qoydu ora. 
HƏFDƏBECAR (Xəlilli, Naxçıvan, Şıxmahmud) – tez 
hazır olması üçün balaca-balaca doğranan və əsas turşudan əv-
v
əl  qoyulan  turşu.  –Həfdəbecarı  sentyabrdan  qoyarıx  ki, 
pamidor-
zad savışana gəlsin.