Naxçivan döVLƏt universiteti 1967

      İstifadəsi.Cavan  zöğlarından  və  yarpaqlarından  çiy  və  bişirilmiş  halda  istifadə  olunur. 
Köklərindən sirkəli və yağlı salat hazırlanır. 
 
Barbarea  R.Br.    -  Vəzərək.  Liraşəkilli-lələkvari  yarpaqlı,  iki  və  ya  çoxillik  bitkilərdir. 
Ləçəkləri  sarı  və  ya  narıncı  və  dırnaqcıqlıdır.  Yumurtalıq  oturaq,  qısa  sütuncuqlu  və  iki  pərli 
ağızcıqlıdır.  Buynuz  meyvə  ikitaylı,  silindrik  4  tilli,  qalın  orta  və  aydın  yan  damarlıdır.  Cinsin 
Azərbaycanda 4 növü, Naxçıvan MR-də 4 növü yayılmışdır.    
Barbarea  vulgaris  R.Br.  -  Adi  vəzərək.  İkillik,  gövdəsi  25-80  sm  hündürlükdə,  güclü 
budaqlanan,  çılpaq  və  ya  tükcüklü  bitkidir.  Aşağı  yarpaqları  liraşəkilli,  böyük,  girdə  və  ya  oval 
yuxarı  paylı  və  2-4  cüt  uzunsov  yan  paylı,  yuxarıdakı  tərs  oval,  oyuqlu  dişcikli  və  ya  lələkvari 

---

36 
 
bölümlüdür. Salxımı  seyrəkdir.  Ləçəkləri sarı rəngli və 5-8 mm uzunluqdadır. Ç.IV-V, m.VI-VII. 
Orta qurşağın yol kənarlarında yayılmışdır. 
 
Kimyəvi  tərkibi.  Bitkinin  tərkibində  triterpen  saponinlərindən  hederagenin,  sellobiozid 
hederagenin,  flavonoidlərdən  bitkinin  yerüstü  hissələrində  5%-ə  qədər  3-O-β-D-qlükofuranozid 
kempferol, 
6-C-β-D-qlükopiranozid 
lüteolin, 
tioqlikozidlərdən 
toxumlarında 
sinigrin, 
qlükozinolatlardan  köklərində  1,4-dimetoksiqlükobrassiçin,  kök  və  yarpaqlarında  2-
feniletilqlükozinolat, ali yağ turşularından  toxumlarında  palmitin, stearin, olein, eykozen, linolen, 
eykozadien,  palmitolein,  toxumlarında  36%  piyli  yağ  və    yarpaqlarının  tərkibində  260,7  mq%  C 
vitamini vardır. 
İstifadəsi.  Ondan  buğlama,  sıyıq  hazırlanır  və  başqa  göyərtilərə  qatmaqla  kətə 
bişirilir.Cavan yarpaqlarından kress-salat hazırlanır.