―neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi‖. 1 qism 5321300 – ―neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi‖ bakalavr ta‘lim yo‗nalishi uchun darslik

 
Jaryonni olib borish sharoiti
Gidrotozalash jarayoni qo‗llaniladigan xomashyo va foydalaniladigan 
katalizatorlarga bog‗liq holda har xil bo‗ladi. Vakuumli gazoyl‘ yengil 
gazoyllarga nisbatan gidro-oltingugurtsizlashtirishga juda yuqori bosimda va 
juda kichik hajmda yoki massali tezliklarda yo‗naltiriladi. Fraksiya bo‗yicha 
o‗rtacha 
tarkibli 
distillyatlarni 
vakuumli 
gazoyllarni 
oson 
oltingugurtsizlashtirish 
mumkin; 
ikkinchi 
katalizatordan 
birinchi 
foydalanilganligi yaxshi, bosimni va vodorod sarfini kamaytirish imkonini 
beradi [15]. 
Xom-ashyoning tarkibida koks hosil qiluvchi va metallar ko‗tarilganda 
katalizatorning faolligini kamaytiradi, shuning uchun gidrotozalash jarayonini 
juda yuqori haroratda yoki reaktorga xomashyoni uzatish kichik tezlikda olib 
boriladai
Og‗ir vakuum gazoylining asosiy qismi reaktorga vodorodning gaz-
xomashyosini arlashmasi va boshqa gazlarni mol‘ konsentratsiyasi qiymatini 
yuqori bo‗lishiga qaramasdan suyuqlik holatida to‗planadi.
Gidrotozalashdan keyin bir nechta namunalarning vakuum gazoylini 
ma‘lumotlari [14]: 

---

381 
9.8 –jadval 
 
Ko‗rsatgichlari 
Namunalarning turkumi 
№ 1 
№ 2 
№ 3 
№ 4 
№ 5 
Xomashyo tavsifi 
Oltingugurt tarkibi, % mass.nisbatan. 
Qaynashni boshlanishi, (C 
Qaynashni tugashi, (C 
15 (C haroratda zichligi, kg/m
3
Tozalangan gazoylning tavsifi
Oltingugurt tarkibi, % mass.nisbatan. 
Qaynashni boshlanishi, 
o
C 
15(C haroratda zichligi, kg/m
3
Xomashyoga chiqishi, % mass.niC 
Reaksiyaga H
2
ni sarfi, % xomashyoga
mass.
1,76 
398 
544 
929 
0,24 
330 
889 
93,8 
- 
2,20 
210 
588 
910 
0,2 
- 
882 
96,0*** 
0,69 
2,80 
371 
538 
908 
0,2 
180 
888 
96,0 
0,57 
2,80 
371 
(10%) 
538 
(90%) 
915 
0,15 
177 
886* 
96,5 
0,73 
2,96 
371 
566 
927 
0,10 
204 
890 
96,4 
0,70 
* Qabul qilingan qiymat. 
** Qayta hisoblash yo‗li orqali aniqlangan % (hajmiy). 
*** Bu mahsulotning kokslanishi 0,2 % (mass.niS) teng, xomashyoning kokslanishi 
0,7 % (mass.niS) teng.