LBW – noworodek o niskiej masie ciała – masa ciała nie przekracza 2500g
LBW – noworodek o niskiej masie ciała – masa ciała nie przekracza 2500g
VLBW – noworodek o masie ciała równej lub niższej od 1500g
ELBW – noworodek o masie ciała równej lub niższej od 1000g
ILBW – noworodek o masie ciała równej lub niższej od 750g
Okres przejścia od życia płodowego do egzystencji samodzielnej charakteryzuje się znaczną chwiejnością i niedojrzałością mechanizmów immunologicznych
Odporność noworodka naśladuje kliniczny stan niedoboru odporności co predysponuje zwłaszcza te, urodzone za wcześnie, do uogólnionych infekcji
U noworodków przeważa z góry zaprogramowana, istniejąca bez uprzedniego zetknięcia organizmu z czynnikiem zakaźnym odporność wrodzona (nieswoista, naturalna)
U noworodków przeważa z góry zaprogramowana, istniejąca bez uprzedniego zetknięcia organizmu z czynnikiem zakaźnym odporność wrodzona (nieswoista, naturalna)
Fizjologiczne czynności mechaniczne: ruchy perystaltyczne, ruch rzęsek, złuszczanie nabłonka, przemywanie pow. nabłonków, odruchy kaszlu i kichania
Mechanizmy humoralne: substancje o działaniu bakteriostatycznym/ bakteriobójczym: (lizozym); antybiotykowym(defensyny), w tkankach i płynach ustrojowych: interferony
Odporność naturalna przeważa zwykle do czasu, kiedy system obronny nabierze doświadczenia immunologicznego. Wtedy to mechanizmy odporności wrodzonej zostają wzmocnione przez wysoce efektywną swoistą (nabytą) odpowiedź immunologiczną
Odporność naturalna przeważa zwykle do czasu, kiedy system obronny nabierze doświadczenia immunologicznego. Wtedy to mechanizmy odporności wrodzonej zostają wzmocnione przez wysoce efektywną swoistą (nabytą) odpowiedź immunologiczną
”Należy się raczej dziwić, że noworodki
”Należy się raczej dziwić, że noworodki
w ogóle są w stanie oddychać ... “. ”
Thomas G. Keens , MD Childrens Hospital of Los Angeles, 1985
20 % noworodków z masą urodzeniową <2500 g
20 % noworodków z masą urodzeniową <2500 g
50% noworodków urodzonych z masą <1500 g
80 % noworodków przy masie <1000 g i wieku płodowym 23 – 28 tygodni
Jest to stan, w którym z powodu niedoboru surfaktantu i związanej z tym niedodmy noworodek nie może utrzymać prawidłowej wentylacji minutowej
Jest to stan, w którym z powodu niedoboru surfaktantu i związanej z tym niedodmy noworodek nie może utrzymać prawidłowej wentylacji minutowej
Doprowadza to do niedotlenienia, hiperkapnii, oraz kwasicy oddechowej, a następnie metabolicznej.
Jest to najczęstsza i najcięższa forma niewydolności oddechowej w tym okresie życia, która ujawnia się bezpośrednio po porodzie z maksymalnym nasileniem między 24 a 48 godziną życia.
Jest to najczęstsza i najcięższa forma niewydolności oddechowej w tym okresie życia, która ujawnia się bezpośrednio po porodzie z maksymalnym nasileniem między 24 a 48 godziną życia.
u noworodków ur. w 26-30 Hbd wynosi 60%
u noworodków ur. w 26-30 Hbd wynosi 60%
u noworodków ur. w 32-37 Hbd - 15%
u noworodków ur. powyżej 37 Hbd - 5%
10-50% co stanowi 20% ogólnej umieralności i jest w 50-70% przyczyną zgonów wcześniaków.
10-50% co stanowi 20% ogólnej umieralności i jest w 50-70% przyczyną zgonów wcześniaków.
Obniża napięcie powierzchniowe pęcherzyków płucnych, co zapobiega ich zapadaniu się i umożliwia wymianę gazową
Obniża napięcie powierzchniowe pęcherzyków płucnych, co zapobiega ich zapadaniu się i umożliwia wymianę gazową
Przeciwobrzękowe, co zapobiega przesączaniu płynu z naczyń włosowatych do światła pęcherzyków
Obronne w stosunku do patogenów infekcyjnych
Obronne w stosunku do patogenów infekcyjnych
Ochronne na nabłonek oddechowy pęcherzyków płucnych wynikające głównie z jego działania przeciw wolnym rodnikom tlenowym
Pattle i Clements w połowie lat 50-tych wyodrębnili surfaktant z płuc ssaków i wykazali jego właściwości biofizyczne w fizjologii płuc.
Pattle i Clements w połowie lat 50-tych wyodrębnili surfaktant z płuc ssaków i wykazali jego właściwości biofizyczne w fizjologii płuc.
Fujiwara i wsp. w 1980 roku po raz pierwszy podali dotchawiczo surfaktant noworodkom z ZZO
Eight year old child with meningitis -
Wolska Street Hospital for Infectious Diseases
( PROF. Z. RONDIO - WARSAW )
OLSZTYN - 1968
OLSZTYN - 1968
WARSAW - Litewska
1991 - ŁÓDŹ, POZNAŃ
1991 - ŁÓDŹ, POZNAŃ
Curosurf
Alveofact (Beractant)
Exosurf
Pierwszy raz użyto tlenu do resuscytacji noworodka w 1781 roku
Pierwszy raz użyto tlenu do resuscytacji noworodka w 1781 roku
W 1862 roku powiązano uszkodzenie OUN z niedotlenieniem okołoporodowym
W początkach 20 wieku bardzo różne sposoby podaży tlenu u noworodka.
1953 skala V. Apgar oceny stanu noworodka po porodzie
1956 powiązanie skali Apgar z niedoborem zasad z krwi pępowinowej
1998 pojawiły się pierwsze prace o szkodliwości 100% tlenu podawanego w resuscytacji
Adrenalinę należy podać (dożylnie lub dotchawiczo),
Adrenalinę należy podać (dożylnie lub dotchawiczo),
gdy pomimo prowadzenia wentylacji i masażu serca przez 30 sek. akcja serca utrzymuje się na poziomie
poniżej 60/min
Dawka 0.01 - 0.03 mg/kg
Masa ciała 0 - 7 pt.
Masa ciała 0 - 7 pt.
wiek ciążowy 0 - 1 pt
wady wrodzone 0 - 3 pt
niedobór zasad 0 - 3 pt
minimalne FiO2 0 - 4 pt
maksymalne FiO2 0 - 5 pt
Należy pamiętać o tym że:
Należy pamiętać o tym że:
punktację w skali V. Apgar dajemy po 1, po 3, po 5 min
jeżeli punktacja jest poniżej 8 po 1 min obowiązkowa jest gazometria z naczyń pępowinowych
6-93s
Objętość oddechowa 12 – 67 ml
Ciśnienie pierwszego wdechu 3 – 72 cm H20
Kalberg et al. 1962
250 cm H2O
Vyas et al.1986
U 95 % noworodków FRC przy porodzie siłami natury tworzy się pod koniec pierwszego oddechu i jej objętość wynosi około 15,1ml/kg mc.
U 95 % noworodków FRC przy porodzie siłami natury tworzy się pod koniec pierwszego oddechu i jej objętość wynosi około 15,1ml/kg mc.
Vyae et al. 1981
Po 2 godzinach FRC osiąga wartość 32,2ml/kg mc
Boon et al. 1981
Przy cięciu cesarskim elektywnym FRC po pierwszym oddechu ma objętość 10ml/kg mc a po 2 godzinach 21,6ml/kg mc. Wartość równą objętość FRC przy porodzie drogami i siłami natury uzyskuje się po 42 do 54 godzinach i wtedy wynosi ona 30,4ml.kg mc.
Przy cięciu cesarskim elektywnym FRC po pierwszym oddechu ma objętość 10ml/kg mc a po 2 godzinach 21,6ml/kg mc. Wartość równą objętość FRC przy porodzie drogami i siłami natury uzyskuje się po 42 do 54 godzinach i wtedy wynosi ona 30,4ml.kg mc.
Milner et al. 1978
Rozpoczęcie resuscytacji za pomocą CPAP o wysokości 5-6cm H2O
Zastosowanie wczesnego NCAPA jest bezpieczną i skuteczną procedurą w leczeniu zaburzeń oddychania
Zastosowanie wczesnego NCAPA jest bezpieczną i skuteczną procedurą w leczeniu zaburzeń oddychania
Miksch RM Eur.J. Pediatr 2008
Zastosowanie wczesnego NCPAP redukuje częstość występowania BPD
Greenough A, Acta Paediatr 2008
W grupie noworodków poniżej 29 Hbd wczesne zastosowanie NCPAP nie wpłyneło na częstość występowanie BPD.
W grupie noworodków poniżej 29 Hbd wczesne zastosowanie NCPAP nie wpłyneło na częstość występowanie BPD.
W grupie z zastosowanym NCPAP odma opłucnowa występowała statystycznie istotnie częściej niż w grupie intubowanej na sali porodowej.
Morley CJ, N.Engl.J.Med 2008
Zastosowanie insuflacji tlenem przez kaniulę donosową jest równie skuteczne jak stosowanie NCPAP w przypadku noworodków z zaburzeniami oddychania
Zastosowanie insuflacji tlenem przez kaniulę donosową jest równie skuteczne jak stosowanie NCPAP w przypadku noworodków z zaburzeniami oddychania
Shoemaker MT, J. Perinatol. 2007
Intubacja powinna być zarezerwowana dla noworodków które nie odpowiedziały na wentylację workiem Ambu lub wymagają podaży surfactantu
Intubacja powinna być zarezerwowana dla noworodków które nie odpowiedziały na wentylację workiem Ambu lub wymagają podaży surfactantu
Duże badania randomizowane wykazały że podjęcie prób intubacji i odsysania zaaspirowanej do tchawicy smółki u żywotnego noworodka po porodzie nie przynosi korzyści
Duże badania randomizowane wykazały że podjęcie prób intubacji i odsysania zaaspirowanej do tchawicy smółki u żywotnego noworodka po porodzie nie przynosi korzyści
Dlatego odsysanie w trakcie porodu nie jest już obecnie zalecane.
Rozpocząć IPPV gdy noworodek nie
Rozpocząć IPPV gdy noworodek nie
oddycha pomimo stymulacji, lub gdy
akcja serca jest < 100/min
Masaż serca, gdy pomimo wentylacji
przez 30 sek, akcja serca utrzymuje się
poniżej 60/min
Stwierdzono zmniejszenie ryzyka zgonu w grupie noworodków resuscytowanych 21% O2 w stosunku do grupy resuscytowanej 100% O2
Stwierdzono zmniejszenie ryzyka zgonu w grupie noworodków resuscytowanych 21% O2 w stosunku do grupy resuscytowanej 100% O2
Zaobserwowano widoczny trend w kierunku redukcji częstości występowania powikłań związanych z encefalopatią niedokrwienno – niedotlenieniową.
Saugstad OD, Neonatology 2008
Osłuchiwanie uderzenia koniuszkowego stetoskopem
Osłuchiwanie uderzenia koniuszkowego stetoskopem
Wyczuwanie pulsowania pępowiny lub tętnicy ramiennej
Koordynacja masażu serca i wentylacji
Koordynacja masażu serca i wentylacji
w stosunku 1:3 , tzn. na 3 uciśnięcia
mostka przypada 1 wdech
Na minutę przypada 30 wdechów i 90 ucisków na mostek
Jednak nadal zalecana jest intubacja i odsysanie smółki z tchawicy u mało żywotnych noworodków w przypadkach zanieczyszczenia płynu owodniowego smółką.
Jednak nadal zalecana jest intubacja i odsysanie smółki z tchawicy u mało żywotnych noworodków w przypadkach zanieczyszczenia płynu owodniowego smółką.
Należy jednak pamiętać, że jakość uciśnięć i wentylacji jest ważniejsza niż ich ilość
Dolna jedna trzecia mostka powinna być uciskana na głębokość odpowiadającą około jednej trzeciej wymiaru przednio-tylnego klatki piersiowej.
Dolna jedna trzecia mostka powinna być uciskana na głębokość odpowiadającą około jednej trzeciej wymiaru przednio-tylnego klatki piersiowej.
Stosunek czasu trwania uciśnięcia do relaksacji z nieco krótszym czasem trwania uciskania niż relaksacji wydaje się być korzystniejszy aby wymusić przepływ krwi u bardzo małych niemowląt.
Ważnymi czynnikami rzutującymi na wynik leczenia noworodków są: wiek ciążowy w chwili porodu, masa ciała, brak lub obecność infekcji oraz czy podana była pełna dawka steroidów.
Ważnymi czynnikami rzutującymi na wynik leczenia noworodków są: wiek ciążowy w chwili porodu, masa ciała, brak lub obecność infekcji oraz czy podana była pełna dawka steroidów.
Wiek ciążowy oraz obecność lub brak cech wrodzonej infekcji powinny determinować postępowanie z pacjentką z przedwczesnym odpływaniem płynu owodniowego.
Wiek ciążowy oraz obecność lub brak cech wrodzonej infekcji powinny determinować postępowanie z pacjentką z przedwczesnym odpływaniem płynu owodniowego.
W związku z rozwijającym się zakażeniem wewnątrzowodniowym, we krwi płodu dochodzi do wzrostu poziomu cytokin prozapalnych, a proces ten określany jest mianem FIRS (fetal inflammatory response syndrom)
W związku z rozwijającym się zakażeniem wewnątrzowodniowym, we krwi płodu dochodzi do wzrostu poziomu cytokin prozapalnych, a proces ten określany jest mianem FIRS (fetal inflammatory response syndrom)
Czynnikami sprzyjającymi powstaniu FIRS jest poród przedwczesny oraz przedwczesne odpływanie płynu owodniowego.
Czynnikami sprzyjającymi powstaniu FIRS jest poród przedwczesny oraz przedwczesne odpływanie płynu owodniowego.
Mikroorganizmy rozwijające się w wyniku obecności BV przechodzą przez doczesną powodując powstanie lokalnej reakcji prozapalnej.
Jeżeli rozpoczynający się proces zapalny nie jest wystarczający do zapoczątkowania porodu bakterie wnikają do jamy owodniowej gdzie dochodzi do zainicjowania produkcji mediatorów zapalenia.
Mikroorganizmy rozwijające się w jamie owodniowej wnikają do organizmu płodu powodując powstanie systemic inflammatory response syndrom (FIRS), a po porodzie powstanie wrodzonej infekcji EONI (early-onset neonatal infection).
LPS znaleziony w płynie owodniowym kobiet z zakażeniem wewnątrzowodniowym powoduje wzrost ryzyka porodu przedwczesnego, dysplazji oskrzelowo-płucnej (BPD) i zespołu zaburzeń oddychania.
LPS znaleziony w płynie owodniowym kobiet z zakażeniem wewnątrzowodniowym powoduje wzrost ryzyka porodu przedwczesnego, dysplazji oskrzelowo-płucnej (BPD) i zespołu zaburzeń oddychania.
Harju K, Pediatr Res. 2005 Feb 17;
Wewnątrzmaciczna infekcja jest często związana z wzrostem LPS i równocześnie ze wzrostem stężenia prozapalnych cytokin w płynie owodniowym. LPS jest jednym z czynników powstania FIRS prowadzącego do uszkodzenia mięśnia sercowego płodu.
Wewnątrzmaciczna infekcja jest często związana z wzrostem LPS i równocześnie ze wzrostem stężenia prozapalnych cytokin w płynie owodniowym. LPS jest jednym z czynników powstania FIRS prowadzącego do uszkodzenia mięśnia sercowego płodu.
Rounioja SCardiovasc Res. 2003 Oct 15;60(1):156-64.
FIRS powstający pod wpływem zakażenia wewnątrzowodniowego jest procesem prowadzącym do uszkodzenia mózgu i płuc noworodka.
FIRS powstający pod wpływem zakażenia wewnątrzowodniowego jest procesem prowadzącym do uszkodzenia mózgu i płuc noworodka.
Viscardi RM,Pediatr Res. 2004 Jun;55(6):1009-17.
Na podstawie ostatnich badań uważa się że BPD występująca u noworodków poniżej 28 tygodnia ciąży jest inicjowana przez mediatory zapalenia znajdujące się w płynie owodniowym, natomiast uszkodzenia mózgu powodowane są przez mediatory zapalenia powstałe w wyniku FIRS.
Na podstawie ostatnich badań uważa się że BPD występująca u noworodków poniżej 28 tygodnia ciąży jest inicjowana przez mediatory zapalenia znajdujące się w płynie owodniowym, natomiast uszkodzenia mózgu powodowane są przez mediatory zapalenia powstałe w wyniku FIRS.
Viscardi RM, Pediatr Res. 2004 Jun;55(6):1009-17
Histologiczne zmiany w łożysku świadczące o zakażeniu wewnątrzowodniowym znacząco zwiększają ryzyko wystąpienie BPD u noworodków urodzonych przed 28 tygodniem ciąży (OR 3.6, p = 0.027).
Histologiczne zmiany w łożysku świadczące o zakażeniu wewnątrzowodniowym znacząco zwiększają ryzyko wystąpienie BPD u noworodków urodzonych przed 28 tygodniem ciąży (OR 3.6, p = 0.027).
Lieman J. Obstetrics and Gynecology JAN 2005, 105;1: 12-17
Na 1000 żywo urodzonych dzieci u 2dochodzi do rozwoju CP. Etiologia CP do końca nie jest znana ale uważa się iż jest to zespół objawów a nie choroba.
Na 1000 żywo urodzonych dzieci u 2 dochodzi do rozwoju CP. Etiologia CP do końca nie jest znana ale uważa się iż jest to zespół objawów a nie choroba.
Obecnie uważa się że aż 70-80% CP ma związek z czynnikami płodowymi a samo niedotlenienie jest przyczyna tylko mniej niż 10% porażenia mózgowego dziecięcego.
Jacobsson B, Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol. 2004 Jun;18(3):425-36.
Do prenatalnych czynników ryzyka CP należą: niski wiek ciążowy, płeć męska, ciąże mnogie, zaburzenia hormonów tarczycy i infekcje wirusowe.
Do prenatalnych czynników ryzyka CP należą: niski wiek ciążowy, płeć męska, ciąże mnogie, zaburzenia hormonów tarczycy i infekcje wirusowe.
Obecnie dużą rolę przywiązuje się do infekcji wewnątrzowodniowej i powstaniem u płodu cech zapalenia określanych mianem FIRS (fetal inflammatory response syndrom).
Wzrost stężenia IL-6 w krwi pępowinowej płodu (jako odpowiedź na proces zapalny) powoduje uszkodzenie istoty białej mózgu i przez to jest czynnikiem powodującym wzrostem częstości występowania CP.
Wzrost stężenia IL-6 w krwi pępowinowej płodu (jako odpowiedź na proces zapalny) powoduje uszkodzenie istoty białej mózgu i przez to jest czynnikiem powodującym wzrostem częstości występowania CP.
Pocara P. The Journal of Maternal-Fetal and Neonatal Medicine 2002;11;18-25
Podwyższony poziom IL-6 z krwi pępowinowej noworodków matek z PROM związany jest z wzrostem ryzyka wystąpienia SIRS, PVL i NEC
Podwyższony poziom IL-6 z krwi pępowinowej noworodków matek z PROM związany jest z wzrostem ryzyka wystąpienia SIRS, PVL i NEC
Goepfert AR, Am J Obstet Gynecol. 2004 Oct;191(4):1375-81.
Przedwczesne odpływanie płynu owodniowego, którego konsekwencją jest zakażenia wewnątrzowodniowe związane jest z nieprawidłową funkcją lewej komory serca.
Przedwczesne odpływanie płynu owodniowego, którego konsekwencją jest zakażenia wewnątrzowodniowe związane jest z nieprawidłową funkcją lewej komory serca.
RDS związany jest z dojrzałością płuc noworodka wydaje się jednak na podstawie ostatnich badań że w jego występowaniu ma również udział czynnik zapalny. U noworodków z rozwiniętym RDS zaobserwowano podwyższony poziom IL-12/IL-10.
RDS związany jest z dojrzałością płuc noworodka wydaje się jednak na podstawie ostatnich badań że w jego występowaniu ma również udział czynnik zapalny. U noworodków z rozwiniętym RDS zaobserwowano podwyższony poziom IL-12/IL-10.
Blanco-Quiros A Allergol Immunopathol 2004 Jul-Aug;32(4):189-96
Krwawienie do i około komorowe
Krwawienie do i około komorowe
Zespół zaburzeń oddychania
Niewydolność oddechowa
Dysplazja oskrzelowo-płucną
Drgawki
Martwicze zapalenie jelit
Lieman J. Obstetrics and Gynecology JAN 2005, 105;1: 12-17
Perforacja przewodu pokarmowego
Perforacja przewodu pokarmowego
Retinopatia wcześniacza
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Zapalenie płuc
Pierwotne nadciśnienie płuc
Przetrwały przewód tętniczy Botalla
Lieman J. Obstetrics and Gynecology JAN 2005, 105;1: 12-17
