Nikolas niklbi

II BOB. “NIKOLAS NIKLBI VA UNING SARGUZASHTLARI” ROMANINING JANR XUSUSIYATLARI…………………………..………37
2.1. “Nikolas Niklbining hayoti va sarguzashtlari” roman-felyetoni va uning tarbiya roman janri rivojida tutgan o’rni ……………………………………...….37
2.2. “Nikolas Niklbining hayoti va sarguzashtlari” romani kompozitsiyasi va tarbiya romanining janr xususiyatlari…………………………………..…...…. 44
Bob bo’yicha xulosa ………….…………………………………………. 55
III BOB. “NIKOLAS NIKLBI VA UNING SARGUZASHTLARI” ROMANINING TASVIRLAR TIZIMI ……………………………………….56
3.1. “Nikolas Niklbining hayoti va sarguzashtlari” romani stilistik xususiyatlari………………………………………………………………………56
3.2. Romanning syujet asosi sifatida Nikolas Niklbining shakllanishi...…..64
Bob bo’yicha xulosa …………...…………………………………………..81
XULOSA………………………………………………………...………...82
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI...............................84


KI R I S H
Magistrlik dissertatsiyasi mavzusining asoslanishi va dolzarbligi. Bugungi kunda xalqimiz ijtimoiy-siyosiy hayotining hamma jabhalarida erishilayotgan yutuqlar, jahonning eng rivojlangan davlatlari bilan siyosiy iqtisodiy, ma’naviy-ma’rifiy, ilmiy-texnik sohalardagi aloqalarda erishilayotgan muvaffaqiyatlar bevosita yurtimizning o’z mustaqilligini qo’lga kiritganligi bilan bog’liqdir. Shu jumladan, O’zbekiston chet davlatlar bilan xalqaro aloqalar qilmasdan turib o’z kelajagini belgilab bera olmasligini tushungan holda, o’z e’tiborini chet tillari, o’zga xalqlar ma’daniyati, san’ati, davlat tuzilishi va joylashuviga qaratdi. Shuning natijasi o’laroq, O’zbekistonda adabiyotshunoslik va tarjimashunoslik sohalarida ham juda ko’p ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. Darhaqiqat, ma’naviyatimizning asosi bo’lgan adabiy tilimizni yanada rivojlantirish, xalqimizning asrlar davomida shakllangan milliy-ma’naviy qadriyatlarini tiklash, ajdodlarimiz tomonidan yaratilgan ma’naviy merosni o’rganish, mustaqillik mafkurasini badiiy ijod sohasida, ta’lim jarayonida yoshlarimiz ongiga singdirish bugungi kunning eng dolzarb vazifalaridan hisoblanadi.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev ta’kidlaganlaridek, tarbiya, odob-axloq sohasida amaliy namuna hal qiluvchi ahamiyatga ega bo’ladi. Farzandlarimizga, avvalo, o’zimiz hamma sohada – vatanga, xalqqa sadoqatli bo’lishda, ilmga, kasb-u hunarga mehr qo’yishda, ota-ona, jamiyat oldidagi burchimizni sidqi dildan ado etishda amaliy namuna ko’rsatishimiz kerak¹. Hozirgi globallashuv davrida xorijiy tillarni o’rganishga bo’lgan talab kundan-kunga ortib bormoqda. Shuning natijasi o’laroq, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirzyoyevning Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risidagi PQ 2909-sonli qarori bu borada muhim ahamiyat kasb etib, unda belgilangan chora tadbirlar zamonaviy fikrlovchi yosh avlodni shakllantirishga qaratilgan². Biz o’zaro ishonch va manfaatlarni hisobga olish asosida xorijiy davlatlar, eng avvalo, qo’shni davlatlar, shu bilan birga, xalqaro institutlar bilan yaqindan hamkorlik qilishni bugungi kun talablari darajasida tashkil etamiz. Xorijiy til materiallarini ona tiliga, ona tili materiallarini esa xorijiy tilga tarjima qilish jarayonida tafakkur qobiliyati o’sadi, bir oyatning o’zida aql, tafakkur, hayol, xotira va so’z, bilish qobiliyati rivojlantiriladi, chunki aytilgan fikrni chuqur tushunishgina emas, balki o’sha fikrni o’z ona tilida mukammal va to’g’ri ifodalay bilish ko’nikmalari ham talab etiladi. Bunga esa faqat ikkala o’zbek va xorijiy tilmateriallarinichuqur tahlil qilish orqaligina erishish mumkin. Ingliz tili ming yillik tarixga ega. Bu vaqt ichida undainsonlar tomonidan chiroyli deb e’tirof etilgan katta miqdordagi iboralar yig’ilib kelinmoqda.
Zamonaviy pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda o’qitishning ilg’or uslublarini joriy etish yo’li bilan, o’sib kelayotgan yosh avlodni chet tillarigaO’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev ta’kidlaganlaridek, tarbiya, odob-axloq sohasida amaliy namuna hal qiluvchi ahamiyatga ega bo’ladi. Farzandlarimizga, avvalo, o’zimiz hamma sohada – vatanga, xalqqa sadoqatli bo’lishda, ilmga, kasb-u hunarga mehr qo’yishda, ota-ona, jamiyat oldidagi burchimizni sidqi dildan ado etishda amaliy namuna ko’rsatishimiz kerak³. Hozirgi globallashuv davrida xorijiy tillarni o’rganishga bo’lgan talab kundan-kunga ortib bormoqda. Shuning natijasi o’laroq, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirzyoyevning Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risidagi PQ 2909-sonli qarori bu borada muhim ahamiyat kasb etib, unda belgilangan chora tadbirlar zamonaviy fikrlovchi yosh avlodni shakllantirishga qaratilgan⁴. Biz o’zaro ishonch va manfaatlarni hisobga olish asosida xorijiy davlatlar, eng avvalo, qo’shni davlatlar, shu bilan birga, xalqaro institutlar bilan yaqindan hamkorlik qilishni bugungi kun talablari darajasida tashkil etamiz. Xorijiy til materiallariniona tiliga, ona tili materiallarini esa xorijiy tilga tarjima qilish jarayonida tafakkur qobiliyati o’sadi, bir oyatning o’zida aql, tafakkur, hayol, xotira va so’z, bilish qobiliyati rivojlantiriladi, chunki aytilgan fikrni chuqur tushunishgina emas, balki o’sha fikrni o’z ona tilida mukammal va to’g’ri ifodalay bilish ko’nikmalari ham talab etiladi. Bunga esa faqat ikkala o’zbek va xorijiy til materiallarini chuqur tahlil qilish orqaligina erishish mumkin. Ingliz tili ming yillik tarixga ega. Bu vaqt ichida unda insonlar tomonidan chiroyli deb e’tirof etilgan katta miqdordagi iboralar yig’ilib kelinmoqda.
Zamonaviy pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda o’qitishning ilg’or uslublarini joriy etish yo’li bilan, o’sib kelayotgan yosh avlodni chet tillariga o’qitish, shu tillarda erkin so’zlasha oladigan mutaxassislarni tayyorlash tizimini tubdan takomillashtirish hamda buning negizida, ularning jahon sivilizatsiya yutuqlari hamda dunyo axborot resurslaridan keng ko’lamda foydalanishlari, xalqaro hamkorlik va muloqotni rivojlantirish uchun shart-sharoitlar va imkoniyatlar yaratildi. Jumladan, ingliz adabiyoti durdona asarlarini asl ingliz tilida mutolaa qilish, ularning mazmun-mohiyatini tushunib yetish, asarlarda tasvirlangan jamiyat, davr haqida ma’lumotga ega bo’lish hamda ularni maxsus tadqiq qilish bugungi kunning dolzarb va muhim masalalariga aylandi. Shu nuqtai nazardan olib qaraganda, mazkur ishimizning mavzusi ham dolzarb masalalardan biri hisoblanadi, chunki unda Charls Dikkensning “Nikolas Niklbining hayoti va sarguzashtlari” asari misolida davr hamda ta’lim-tarbiyaga bo’lgan qarashlarini yoritib berishga e’tibor qaratilgan.