Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti b


Didaktik o’yinlarning  turlari



Yüklə 0,9 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə21/54
tarix02.01.2022
ölçüsü0,9 Mb.
#38955
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   54
kop xonali sonlar mavzusini organishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish

Didaktik o’yinlarning  turlari. 

   Didaktik o‟yinlar tuzilishiga ko‟ra 2 asosiy  guruhga bo‟linadi:  syujetli – rolli 

o‟yin va o‟yin – mashqlar.  

    Syujetli  –  rolli  o‟yin  biror  syujetga  asoslanadi,  rollarga  bo‟linadi,  o‟yin 

harakteri  va  qoidasi  bo‟ladi.  Masalan:  “Kema  marshrutini  aniqla”,  “Telefon”,  

“Telegraf”, “To‟p kimga beriladi?” kabilar. 

    O‟yin  –  mashqlarda  faqat  alohida  o‟yin    elementi  kiritigan  bo‟lib,  yoki  

topishmoq, biror qoida yoki o‟yinning biror harakati olinadi.  Bunday o‟yinlarga 

“Zanjir”,  “Jim”,  “Matematik  estafeta”,  “Doiraviy    misollar”,  “Uychani  to‟ldir” 

kabilar  kiradi.  Bu  tur  o‟yinlarni    tashkil  qilish  oson,  uni  o‟tkazishga    kamroq 

vaqt ketadi, lekin o‟quvchilarda syujetli – rolli o‟yinlar o‟yin – mashqlarga ko‟ra 

ko‟proq qiziqish uyg‟otadi. 

  O‟yindagi o‟quvchilarning  o‟quv – bilish faoliyatiga ko‟ra o‟yinlarni yana bir 

necha turga ajratish mumkin: 

1.  O‟quvchi  faqat    ijrochi  sifatida  qatnashadigan  o‟yinlar:  bunda  o‟quvchilar 

namunada  ko‟rsatilganidek  harakat  qiladilar.  Masalan:  “Naqsh  tuzamiz” 

o‟yini kabi. 

2.  O‟tilgan bor mavzuni esga olib, takrorlashni talab qiladigan o‟yinlar. Bunda 

masalan o‟quvchilarning arifmetik amallarni bajarish yuzasidan olgan bilim, 

ko‟nikma va  malakalari mustahkamlanadi. Bunday o‟yinlarga “Matematik 

baliqchi”, “Eng yaxshi uchuvchi”, “Parashyutni qo‟ndir” o‟yinlari kiradi. 

3.  Biror  bir  narsani  o‟zgartirish  bilan  bog‟liq  bo‟lgan  o‟yinlar.  Bunday 

o‟yinlarda  o‟quvchilar  berilgan  masala  va  misolni  ularga  mantiqiy  bog‟liq 

bo‟lgan boshqa masala va misol bilan almashtiradilar. Masalan: “Matematik 

estafeta”, “Zanjir”, “Doiraviy misollar”, ya‟ni bunday o‟yinlarga o‟z–o‟zini 

va  bir–birini  nazorat  qilishga  o‟rgatuvchi    o‟yinlar  ham  kiradi: 

“Nazoratchilar”, “Bilmasvoyni tekshir” va hokazo. 

4.  Izlanish va ijodiy yondashuvni talab qiluvchi o‟yinlar 4 – guruhga kiritiladi. 

Bunday o‟yinlarda o‟quvchilardan topqirlik, mustaqillik, ijod qilish kabilar 



 

29 


talab qilinadi. Masalan: “Topishmoqni top”, “Samolyotning  yo‟lini aniqla” 

kabi o‟yinlar shular jumlasidandir. 

            Matematika  darslari  xususiyatidan  kelib  chiqib,  o‟yin  –  musobaqalarni 

va  olimpiada  o‟yinlarini  ham  ajratish  mumkin.  Musobaqa  -  o‟yinda 

topshiriqlarni  bajarishning  tezligi  va  to‟g‟riligi  e‟tiborga  olinsa,  olimpiada 

o‟yinlarida topshiriqning mazmuni, bajarilish sifati birinchi o‟ringa qo‟yiladi. 

   Har bir didaktik o‟yin o‟z navbatida quyidagi komponetlardan tuziladi:  o‟yin 

maqsadi, qoidalari, jihozi, mazmuni, natijasi. 

1. 

O‟yin  maqsadi  uning  qaysi  ta‟limiy,  tarbiyaviy  va    rivojlantiruvchi 



vazifani  bajarishi  bilan  aniqlanadi.  Maqsad  o‟quvchilarning    bilimiga 

nisbatan  aniqlanadi  va  biror  bilimlarni  esga  tushirish,    foydalanish,  bilib 

olish va boshqalar bilan aniqlanadi. 

2. 


O‟yin  qoidalari  o‟yinni  olib borish va   unga qatnashish tarkibini  aniqlab 

beradi.    Qoidalar  o‟yin    maqsadiga  mos  holda  o‟quvchilar  faoliyatini 

tartibga solish uchun kerak bo‟ladi. 

3. 


 O‟yin mazmuni o‟quvchilarning bajarishi kerak bo‟lgan harakatlari bilan 

aniqlanadi, matematika darslarida bu harakatlar ko‟proq misol va masala 

yechishdan  iborat  bo‟ladi.  O‟yin  jihozi  o‟yinni  o‟tkazish  uchun  kerak 

bo‟lgan  predmet  –  modellar,  real  va  shartli  predmetlar,  kartochka  va 

ko‟rgazmalardan iborat. 

4. 


O‟yin  natijasi  qo‟yilgan  vazifaning  bajarilishi  bilan  aniqlanadi.  Natija 

o‟quvchilarni qoniqtirishi kerak. 




Yüklə 0,9 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   54




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin