Ta’lim sifatiga ta’sir etuvchi omillarni shartli ravishda quyidagicha klasifikatsiyalash mumkin:
o’quvchilarga va ularning oilaviy sharoitiga bog’liq omillar;
o’qituchilarning tayyorgarlik darajasi va kasb mahoratiga bog’liq omillar
maktab rahbariyatining ta’lim – tarbiya jarayonini samarali tashkil etish bilan bog’liq omillar;
maktablarda fan metod birlashmasi va metodika kengashlari faoliyatiga bog’liq omillar;
moddiy-texnik baza va ulardan samarali foydalanishga bog’liq omillar;
ta’lim muassasalari, o’qituvchilarga ko’rsatilayotgan metodik yordam va malaka oshirish sifatida bog’liq omillar.
Ta’lim sifati monitoringi shartli ravishda boshqaruv munosabatlariga ko’ra ikki turga bo’linadi: ichki va tashqi monitoring.
Ichki monitoring bevosita umumta’lim muassasida tashkil etilgan monitoring guruhi tomonidan o’tkaziladi. Unda o’quv yili davomida barcha sinf va barcha fanlar monitoring jarayoni bilan qamrab olinadi.
Tashqi monitoring Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi, Xalq ta’lim vazirligi, hududiy xalq ta’limi boshqaruvi idoralari, tuman (shahar) xalq ta’limi muassasalari faoliyatini metodik ta’minlash va tashkil etish bo’limlari va boshqa vakolatli va manfaatdor tashkilotlar tomonidan o’tkaziladi.
Ta’lim sifati monitoringi pedagogik tizim faoliyati, holati va uning rivojlanishini bashorat qilish (prognozlash) to’g’risidagi ma’lumotlarni yig’ish, qayta ishlash, tahlil qilish hamda qaror qabul qilish imkonini beruvchi faoliyat turidir. Umumiy o’rta ta’lim muassasalarida ta’lim sifati monitoringi tushunchasining pedagogik mazmuni o’quvchilar tomonidan DTS belgilagan talablarining bajarilishini tizimli kuzatish, ta’lim sifatiga ta’sir etgan omillarni aniqlash, uni keyingi holatini bashoratlash hamda tegishli chora-tadbirlarni rejalashtirish imkonini beruvchi jarayon hisoblanadi. Ta’lim sifati monitoringini modellashtirish zamirida umumiy o’rta ta’limning DTS talablarini to’liq bajarish, har tomonlama rivojlangan va mustaqil fikrlashga qodir shaxs, raqobatbardosh mutaxassislarni tarbiyalash uchun pedagogik shart-sharoitlarni yaratish g’oyasi mavjud.
Ta’lim sifati monitoringi jarayoni asosan o’zaro mantiqiy bog’langan 3 ta bosqichdan iborat bo’ladi:
