Nizoviiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

TOPSH1R1QLAR
r Temperament turlarini aniqlang.

№	Tavsif	Temperament tun
1	tez ta sirlanuvchanhk, hatto, arzimagan narsalar uchun hamjuda chuqur o'ylanib yurishga moyillik bilan xarakterlanadi
2	chaqqon, haiakatchan, taassurotlan tez-tez o'zgarib turadigan, boshqa kishilarga nisbatan dilkashlik va mehribonlik qilish hislatlari bilan xarakterlanadi
3	harakatlaming sekinhgi, barqarorligi, emotsional holatlaming tashqi ko'nnishlari kuchh emasligida namoyon bo'ladi
4	emotsiyalarning jo'shqinligi, kayfiyatning birdaniga tez o'zgarib qolishi hissiyotning muvozanatsizligi va umuman harakatchanlik bilan ifodalanadi

MAVZb BOYICHA TEST TOPSHIR1QLARI

1. 
   Temperament - bu:
   

1. 
   msonning psixik faolivaticla turlicha aks etadigan uning jahli tezligi, o'zini tuta bilmasligi;
   
2. 
   inson faoliyati va hulq-atvonmng dinamikasi va emotsional tomonini xarakterlovchi individual xususiyatlar yig'indisi;
   

v) inson psixik faoliyatining ma’lum qo‘zg‘aluvchanhgi, mutanosibligi va tezligida namoyon bo‘ladigan individual xususiyatlan;
g) inson jonhligi va harakatchanligi darajasida namoyon bo'ladigan individual xususiyatlari

2. 
   IP. Pavlov bo'yicha asab tizimi tasniflamshi quyidagi ko'rsatkichlaming hisobga olinishiga asoslangan bo’hshi kerak:
   

1. 
   kuch;
   
2. 
   faollik;
   

v) organizmdagi suyuqliklar nisbati;
g) tana tuzilishi xususiyatlari

3. 
   I P Pavlov fiknga asosan, kuchli, mutanosib va harakatchan asab tizimi tipi quyidagilarga xos:
   

1. 
   sangviniklar,
   
2. 
   flegmatiklar;
   

v) xolenklar;
g) melanxoliklar.

4. 
   IP Pavlov bo'yicha. kuchli, nomutanosib va harakatchan asab tizimi tipi quyidagilarga xos:
   

1. 
   sangviniklar:
   
2. 
   flegmatiklar;
   

v) xolenklar;
g) melanxoliklar
XARAKTER
‘Xarakter” so'zi grekcha so'zdan oiingan bo‘lib “ tamg'a, belgi “ degan ma’noni anglatadi Shaxs xulqining tipik usullar bilan bog'hq faoliyat muomala va munosabatda namoyon bo'luvchi, mujassamlanuvchi uning barqaror xususiyatlari majmuasi xarakter deyiladi.
Odatda shaxsning munosabatlan xarakter xislatlarimng individual xususiyatlarini ikki xdim aniqlash imkoniyatiga ega

• 
  Shaxs xaraktenning xususiyati ro'yobga chiqadigan har qanday vaziyat hissiy kechinmalaming oziga xos xislati uning munosabatlariga bog'liq.
  
• 
  Har qanday favquloddagi tipik (muhitdagi) xarakteming sifatlan hamda individual usullan shaxsning munosabatlariga taalluqhdir
  
• 
  Shaxs harakatlarining sifati va ulaming oqilona usullari insonning irodasi, hissiyoti, diqqati, aqliy sifatlariga yoki psixik jarayonlamtng individual xususiyatlariga bog'liqdir Chunonchi. mehnatda ko'zga tashianadigan tirishqoqlik, puxtalik mehnatga nisbatan ijobiv munosabatm aks ettirishga emas, balki boshqa onullarga:
  

x diqqatnmg to'planishiga;

• 
  harakatlaming maqsadga yo'nalganligiga,
  
• 
  irodaviy zo'r benshga;
  
• 
  usullar mahsuldorligiga;
  

r aqlning ishtirokiga bog'liq
Hozirgi zamon psixologiyasida shaxsning turli inunosabatlari bilan belgilanadigan xarakter xnsusiyatlanning to'rtta tizimi farqlanadi

• 
  Jamoa va aynm odamlarga bo'lgan munosabatlanni ifodalovchi xususiyatlar (yaxshilik. mehribonlik, talabchanlik va shu kabilar).
  
• 
  Mehnatga bo'lgan munosabatni ifodalovchi xususiyatlar: (mehnatsevarlik, yalqovhk, vijdonlilik, mehnatga ma'suhyat yoki ma’suliyatsizlik bilan munosabatda bo'lishi kabilar).
  
• 
  Narsalarga bo'lgan munosabatni ifodalovchi xususiyatlar (ozodalik va ifloslik, narsalar bilan ayab voki ayamasdan munosabatda bo'lish kabilar)
  
• 
  Odanming o‘z-o‘ziga bo'lgan munosabatmi ifodalovchi xususiyatlar (izzat- nafshlik, shuhratparastlik, mag'rurlik, o'zini kattaolish, kamtarhk kabilar)
  

IZOHLI LUG AT