Nomli toshkent davlat pedagogika universiteti

1) o‘qituvchilar o‘rtasida tajriba almashish uchun oliy va umumiy ta’lim muassasalari o‘rtasida hamkorlik aloqalarini o‘rnatish;
2) Toshkent shahridagi ta’lim muassasalarini oliy ma’lumotli yuqori malakali o‘qituvchilar bilan ta’minlash
3) maktab o‘qituvchilarining ingliz tili bo‘yicha bilimlarini C1-CEFR darajasiga ko‘tarish, ularni oliy o‘quv yurtlarining chet tillari kafedralari professorlariga biriktirish;
4) yoshlarning axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bo‘yicha bilim va ko‘nikmalarini oshirish bo‘yicha IT-Nation loyihasini bosqichma-bosqich amalga oshirish;
5) amaliy mashg‘ulotlar, ilmiy ijodkorlikni rivojlantirish va mustaqil izlanishlar orqali talabalarning fundamental bilimlarini mustahkamlash uchun STEAM laboratoriya markazlarini tashkil etish;
6) umumta’lim muassasalari talabalarini bilimlarni baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlarga (PISA, PIRLS, TIMSS) tayyorlash bo‘yicha ishlarni kuchaytirish;
7) 2019-2020 o‘quv yilidan boshlab inklyuziv ta’limga ega bo‘lgan ta’lim muassasalarining boshlang‘ich sinflarida "o‘qituvchi yordamchisi" lavozimini joriy etish;
PISA tadqiqotida baholashning asosi, bu – matematika, o‘qish, tabiiy fanlar va qator innovatsion sohalar bo‘yicha jahon miqyosida muvofiqlashtirilgan topshiriqlar to‘plamidir. Bunday baholash har 3 yilda ishtirokchi mamlakatlarning 15 yoshli o‘quvchilari o‘rtasida tasodifiy tanlov asosida o‘tkaziladi.
PISA fanlarga oid bilimlarni, shuningdek,o‘quvchilarning shu bilimlarni hatto notanish kontekstda ham ijodiy qo‘llash qobiliyatini baholaydi. SHuningdek, bu dastur 16 yoshdan 65 yoshgacha bo‘lgan insonlar o‘rtasida o‘qish savodxonligi, matematik savodxonlik hamda axborot kommunikatsiya texnologiyasi (AKT) sohasidagi bilimlarni o‘lchaydigan PIAAC dasturi bilan chambarchas bog‘liq.
PISA tadqiqotlari har bir mamlakatga o‘zining kuchli va zaif tomonlarini dunyo ta’lim tizimi bilan qiyoslash imkonini beradi. SHuningdek, xorijiy investitsiyalarni jalb etadi, ya’ni investorlar mamlakatda bilimli, malakali kadrlar bormi, degan savolga bu tadqiqot natijalari orqali javob topadi.
2021 yildagi PISA tadqiqotida matematik savodxonlik darajasini tekshirish ustuvorlik kasb etadi.
Ma’lumot uchun, PISA tadqiqotiga tayyorgarlik ko‘rish uchun matematik savodxonlik yo‘nalishi bo‘yicha smartfondan foydalanish, daraja xossalarining go‘zalligi, xarid qilish qarori, navigatsiya kabi topshiriqlarni bajarib, shug‘ullanish kerak bo‘ladi.
Bu borada jahon tajribasi qanday?
Respublikamizda so‘nggi yillarda chet til ta’limida keskin o‘zgarishlar yuz bermoqda. CHet til o‘qitish metodikasining o‘zi o‘quv predmetini o‘qitish/o‘rganish jarayoniga butunlay yangicha yondashuvni taqozo etmoqda. YUrtimizda ko‘plab xorijiy kompaniyalarning faoliyat olib borishi yosh avlodni, yangi etishib kelayotgan kadrlari xorijiy tillarni ayniqsa, ingliz tilini mukammal bilishni taqozo etmoqda. Ularning tilni bilish darajasi esa xalqaro baholash dasturlari orqali tekshirib ko‘rish, zamon talabiga aylanmoqda. SHundek ekan, bugungi kunning zamon bilan hamnafas bo‘lgan, har bir fan o‘qituvchisi xalqaro baholash tizimi haqida ma’lumotga ega bo‘lishi va o‘quvchilarni PISA va PIRLS baholash imtihonlariga tayyorlashi muhim vazifa sifatida yuklatilmoqda. PISA nima? Bu 15 yoshli o‘quvchilarning o‘qish, matematika va tabiiy yo‘nalishdagi fanlardan ularning bilim darajasini aniqlash demakdir. SHuning bilan birgalikda, xalqaro baholash dasturlari qatorida PIRLS ham mavjud bo‘lib, ushbu xalqaro baholash dasturi 4-sinf o‘quvchilarining matnni o‘qish va tushunish darajasini baholash. TIMSS – esato‘rtinchi va sakkzinchi sinf o‘quvchilarining matematika va tabiiy yo‘nalishdagi fanlardan savodxonlik darajasini baholash nazarda tutiladi.
PIRLS boshlang‘ich 4-sinf o‘quvchilarining matnni o‘qish va tushunish darajasini yuqori ko‘rsatkichlarga ko‘tarishda, ularga tayyorgarlik ko‘rish jarayonlarida foydalanish mumkin. Smart education ta’lim muhiti vositalari ham kun sayin o‘zgarib bormoqda. Endi istalgan joydan internetga ulanish imkoniyatining yaratilganligi, mobil kommunikatsiya vositalari, “aqlli” doska, “aqlli” ekran va ta’limning boshqa “aqlli” texnik vositalarining paydo bo‘lishi va kun sayin takomillashib borishi Smart education ta’lim muhitida faol bilim olish nufuzini yanada oshirmoqda [2,3]. Bu o‘z navbatida bilim manbai sifatida kitob bilan bir qatorda boshlang‘ich sinfda tahsil oluvchi o‘quvchi yoshlarning matnni o‘qish va tushunish darajalari sifatini undan ancha afzalliklarga ega bo‘lgan faol, qulay va mobil ta’lim mazmuniga bo‘lgan ehtiyojni keltirib chiqarmoqda. Zamonaviy ta’limga yangi yondashuvlarni turli kichik dasturiy ta’minotlarsiz tasavvur qilish qiyin. Gadjetdan SMART o‘rganish vositasini yaratish uchun qo‘shimcha dasturiy ta’minotni o‘rnatishingiz kerak. O‘qituvchilar ushbu texnologiyalarni bir-biri bilan va o‘quvchilarining ota-onalari bilan muloqotda bo‘lishlari, PIRLS boshlang‘ich 4-sinf o‘quvchilarining matnni o‘qish va tushunish darajasini yuqori ko‘rsatkichlarga ko‘tarish uchun tayyorgarlik ko‘rishi, kasbiy tajriba almashishlari, mashg‘ulotlarning mazmunini yangi materiallar bilan boyitish, o‘quvchilarning o‘qishga bo‘lgan qiziqishini oshirish, kasbiy rivojlanish 71 uchun foydalanishlari mumkin. O‘qituvchi va o‘quvchilar ta’lim jarayonida teng ishtirokchilarga aylanishadi: ularning har biri zarur ma’lumotlarga ega bo‘lish imkoniyatiga ega bo‘lishadi, umumiy tadqiqotning xulosasini har biri o‘z ishi natijalari bilan to‘ldiradi [1]. SynchronEyes dasturiy paketi yordamida, o‘qituvchi o‘quvchilarning nima bilan shug‘ullanishini kuzatishi, o‘quvchilar ishlayotgan barcha monitorlarni ko‘rsatishi, o‘quvchilar monitorlarini bloklashi, interfaol doskadan barcha kompyuterlarga ma’lumotlarni, masalan, test materiallarini jo‘natishi mumkin. Interaktiv doskalarda ishlashda o‘quvchilar diqqatini yig‘ish yaxshilanadi, o‘quv materiallari tez o‘zlashtiriladi va natijada har bir o‘quvchining fanlardan o‘zlashtirishi oshadi. Smart dasturi bilan o‘qituvchilar sinfda o‘rganish jarayonini samarali boshqarishlari va darslarni o‘tkazishlari mumkin. Foydalanish oson bo‘lgan vositalar o‘qituvchilarga qiziqarli multimedia darslarini tayyorlashga yordam beradi. Asboblar panelini ishlatish orqali o‘qituvchilar bir tegish bilan Smart Exchange veb-saytiga boshqa o‘qituvchilar tomonidan yaratilgan darslarni Fanlarni o‘rganish uchun kerak bo‘ladigan ba’zi mobil ilovalar. Bulardan o‘quvchi mustaqil foydalnishi va fanlarga oid ma’lumotlarni olishi mumkin. «GeoGebra»a dasturi barcha darajalarda matematikani o‘rganish uchun mo‘ljallangan dastur hisoblanadi. Unda geometriya, algebra, statistika va boshqa ko‘plab qo‘llanmalarni topishingiz mumkin. «Edmodo» («Edmodo») ilovasi - o‘qituvchilar va o‘quvchilar uchun ta’lim jarayoniga yordam beradi uchrashuv joyi. Dasturning maqsadi - o‘qituvchilar va ta’lim olayotganlarga vaqt va manzilidan qat’iy nazar doimiy ravishda o‘zaro aloqa qilish, bog‘lanish imkoniyatini ta’minlash. «Plickers» ("Plickers") dasturi sizga mobil telefondan foydalanib, o‘quvchilar bilan so‘rovlarni o‘tkazishga imkon beradi. Uning asosini mobil ilovalar, sayt va QR (Quick Response, ya’ni tezkor javob) - kodlari bilan bosilgan kartachalari tashkil qiladi. «Plickers» dasturi bolalarning bilimlarini muntazam monitoringini amalga oshirishga imkon beradi, bu darsdan bir necha daqiqadan ko‘proq vaqt talab qiladi. topishlari yoki o‘z tajribalarini boshqalar bilan baham ko‘rishlari mumkin.
PIRLS tadqiqotida o‘quvchilar darsdan va maktabdan tashqarida boshqalardan ko‘ra ko‘proq foydalanadigan o‘qishning ikki turini baholaydilar: • o‘quvchini adabiy tajribaga ega bo‘lish uchun o‘qish; • ma'lumotni o‘zlashtirish va undan foydalanish maqsadida o‘qish. Tadqiqotning kontseptual qoidalariga muvofiq, badiiy va informatsion (ommabop ilmiy) matnlarni o‘qish paytida o‘qish qobiliyatining to‘rtta guruhi baholanadi: aniq ko‘rsatilgan ma'lumotlarni topish; xulosalarni shakllantirish; ma'lumotlarni sharhlash va sintez qilish; matn tarkibini, til xususiyatlarini tahlil qilish va baholash. PIRLSda bajarilgan ishlarni sifatli va miqdoriy baholash uchun quyidagi tizim qo‘llaniladi: - javobni tanlash bilan topshiriqlar 1 ball bilan baholanadi; - tadbirlar ketma-ketligini belgilash uchun vazifalar 1 ball bilan baholanadi; - erkin javobga ega bo‘lgan topshiriqlar vazifaning murakkabligiga qarab 1 balldan 3 ballgacha baholanadi. Natijalarni yakuniy qayta ishlash uchun zamonaviy sinov nazariyasi qo‘llaniladi.
PISA (Programme for International Student Assessment) – eto mejdunarodnoe issledovanie, kotoroe provoditsya po initsiative OESR (Organizatsii Ekonomicheskogo Sotrudnichestva i Razvitiya, ili OECD – Organisation for Economic Co-operation and Development)

PIRLS – bu o‘quvchilar tomonidan matnlarni qanday o‘qishlari va tushunishlarini tekshiradigan va baholaydigan dastur

Nima tekshirilmoqda. Talabalar matnlarni qanday o‘qishlari va tushunishlari.
Kim ishtirok etmoqda. Tadqiqotga boshlang‘ich maktabni tugatgan bolalar jalb qilingan. Rossiyada bu to‘rtinchi sinf o‘quvchilari.
PIRLS davriy ravishda ishlaydi - har besh yilda bir marta. 2001 yildan beri u to‘rt marta o‘tkazildi. Oxirgi marta 2016 yilda. Turli davrlarda 35 dan 50 gacha davlat PIRLSda qatnashgan.
PIRLS (Progreщin Internatsonal Reading Literatsiy Studiy) o‘qishning ikki turini baholaydi:
•badiy adabiyotlarni o‘qish;
• ma’lumotni o‘zlashtirish va undan foydalanish uchun .
Tekshirish uchun maktab o‘quvchilariga ikkita matn beriladi: ilmiy ommabop (axborot) va xayoliy. O‘qishdan keyin bolalar har biri uchun bir nechta savollarga javob berishlari kerak. Matnlarga savollar to‘rtta qobiliyatni baholaydi:
• ma’lumot topish;
• xulosalarni shakllantirish;
• ma’lumotni talqin qilish va umumlashtirish;
• matn mazmuni, til xususiyatlari va tuzilishini tahlil qilish va baholash
Ma’lumki, har bir mamlakatda ta’lim tizimi va maktab o‘quv dasturi juda xilma-xil bo‘lishi mumkin. SHuning uchun bunday tadqiqotlar tashkilotchilarining asosiy vazifasi turli mamlakatlardagi natijalarni bir-biri bilan taqqoslashiga ishonch hosil qilishdir. Masalan, aksariyat mamlakatlarda bolalar olti yoshidan o‘qishni boshlaydilar, ammo Angliya va YAngi Zelandiyada ta’lim besh yoshdan boshlanadi, shuning uchun o‘quvchilar to‘rtinchi sinfdan emas, beshinchi sinfdan qatnashadilar. .
PIRLS – bu o‘quvchilar tomonidan matnlarni qanday o‘qishlari va tushunishlarini tekshiradigan va baholaydigan dastur
Bunda o‘quvchilarning matnlarni qanday o‘qishlari vamatnlarni tushunishlari tekshiriladi.
Bunda boshlang‘ich sinfni i tugatgan bolalar jalb qilinadi. Rossiyada bu to‘rtinchi sinf o‘quvchilari.
PIRLS davriy ravishda ishlaydi - har besh yilda bir marta. 2001 yildan beri u to‘rt marta o‘tkazildi. Oxirgi marta 2016 yilda. Turli davrlarda 35 dan 50 gacha davlat PIRLSda qatnashgan.
PIRLS (Progreщin Internatsonal Reading Literatsiy Studiy) o‘qishning ikki turini baholaydi:
•badiy adabiyotlarni o‘qish;
• ma’lumotni o‘zlashtirish va undan foydalanish uchun .
Tekshirish uchun maktab o‘quvchilariga ikkita matn beriladi: ilmiy ommabop (axborot) va xayoliy. O‘qishdan keyin bolalar har biri uchun bir nechta savollarga javob berishlari kerak. Matnlarga savollar to‘rtta qobiliyatni baholaydi:
• ma’lumot topish;
• xulosalarni shakllantirish;
• ma’lumotni talqin qilish va umumlashtirish;
• matn mazmuni, til xususiyatlari va tuzilishini tahlil qilish va baholash
Ma’lumki, har bir mamlakatda ta’lim tizimi va maktab o‘quv dasturi juda xilma-xil bo‘lishi mumkin. SHuning uchun bunday tadqiqotlar tashkilotchilarining asosiy vazifasi turli mamlakatlardagi natijalarni bir-biri bilan taqqoslashiga ishonch hosil qilishdir. Masalan, aksariyat mamlakatlarda bolalar olti yoshidan o‘qishni boshlaydilar, ammo Angliya va YAngi Zelandiyada ta’lim besh yoshdan boshlanadi, shuning uchun o‘quvchilar to‘rtinchi sinfdan emas, beshinchi sinfdan qatnashadilar. .
O‘qish sifati va tushunchasi bo‘yicha sinovdan o‘tgan bolalarning o‘rtacha yoshi 10,5 yosh. Ammo SHarqiy evropa mamlakatlarida bolalar etti yoshida o‘qishni boshlaydilar, shuning uchun ular o‘rtacha 10,7 -10,9 yoshda.