Noorganik moddalar

Turbogaz-
puflagichgo
Kuydirish
S elenni ojraiish
uchun kislota
1 .1 1 -ra sm .
T o z a la sh boMimining s x e m a si:
1 —
b irin ch i yuvish minora si; 
2 —
ik k inchi yuvish m inorasi;
3
— b irin ch i h o ‘l
elektr filtr; 
4 —
n am latis h minorasi; 
5 —
ikkinchi h o ‘l ele ktr filtr; 
6 —
quritish
m i n o r a s i; 7 — t o m c h i u s h l a g i c h ;
8 —
k is lo ta s o v i t g i c h l a r i ;
9 —
k is lo ta
y ig‘gichlar; 
10 —
c h o 'k tir ila digan nasoslar.
26

---

3.3. GAZNI ARALASHMALARDAN TOZALASH
K uyindi c h a n g i qoldiqlari, As20 3 va S e 0 2 b u g'lari b o ‘lgan kuydirish 
gazi qizigan e le k tr filtrlardan keyin 400°C t e m p e r a tu r a a tro fid a yuvish 
b o ‘lim iga keladi. Bu y e rd a y u v ilayotgan t e m p e r a t u r a 70°C b o ‘lgan 
sulfat kislotasi b ila n u c h r a s h ib , u soviydi. Yuvish b o ‘lim ida birin ch i 
yuvish m i n o r a s i o d a t d a 65 % H 2S 0 4 b ila n yuviladi. D o i m o k a m
m iq d o r d a S 0 3 va H 20 ga ega boMgan kuydirish g az ining tem p eratu rasi 
k a m a y g a n id a yuvish m in o r a s id a m a y d a dispers o ltin g u g u rt kislotali 
t u m a n hosil b o ‘ladi. Bu h o ld a gaz ta rk ib id a boMgan A s20 3 va S eO , 
o k s id la rin in g b u g ‘i t u m a n z a r r a c h a la r id a va sulfat kislotasi to m c h ila -
rid a k o n d e n s ir la n a d i. T e m p e r a t u r a n in g pasayshi bilan As20 3 b u g ‘si- 
m o n h o la tid a n q a ttiq h o la tg a , y a ’ni o ‘ta m a y d a q a ttiq z a rra c h a la rg a
ay lan ib o ‘tadi. U la r d a n b ir qism i yuvay o tg an sulfat kislotasida eriydi, 
A
s
20 3 k o n se n tra ts iy a si esa 1 m ass % ga yetadi.
K e y in c h a lik k is lo ta n i s o v i t g a n d a n s o ‘ng kislo ta o ‘tk a z g ic h la rd a , 
y ig ‘g i c h l a r n in g d e v o r la r id a va s o v itg ic h la rn in g o ‘z la r id a t o ‘p la n ib
b ir q ism m is h y a k c h o ‘k m a g a tu s h a d i.
S e le n d io k s id i sulfat kislotasi t u m a n i t o m c h i la r i d a va y u v ad ig an
k is lo ta d a y a x sh i eriydi.
Sulfat kislotasi tu m a n id a n , m ishyakdan 
va selen d a n uzil-kesil (b a ta m o m ) tozalash 
h o ‘l elektr filtrlarda am alga oshiriladi. Наг 
b ir b o s q ic h d a 70 m ing V b o ‘lgan yuqori 
kuchlanishda ishlaydigan ikkita parallel ulan- 
gan elektr filtrlar bor. T ozalashga kelayot- 
g a n g a z c h o ‘k t i r u v c h i va k o r o n i r l o v c h i
elektrodlar o ‘rtasida teshib o ‘tishni yoki b u - 
zilishni y o 'q o tis h u c h u n n am la n g a n b o ‘lishi 
kerak. S h u n in g u c h u n elektr filtming birin ­
c h i b o s q i c h i d a n s o ‘n g g a z n a m l o v c h i
m in o ra g a , s o ‘n gra esa ikkinchi bosqichga 
keladi. Oxirgi ju ft n a m elektr filtrlardan c h i­
qayotgan gaz deyarli zararli aralashm alardan 
(suv b u g ‘laridan tashqari) tozalanib va keyin 
quritishga beriladi.
G a z l a r n i y u v i s h u c h u n s h u n i n g d e k
S v e n k o u s k u n a s i ish la tila d i ( 1 . 1 2 - r a s m ) .