Normallashtirish

DTBS16MBK
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
UNIVERSITETI 
sxemasi yordamida beriladi. Sxematik axborotlar esa atributlar orasidagi 
funksional bog‘lanishlar orqali ifodalanadi.
MB munosabatlarida atributlarni tarkibini quyidagi talablarga javob 
beradigan 
ko’rinishda guruhlash kerak: 

Atributlar orasidagi zaruriy bo‘lmagan takrorlanishlar bo‘lmasligi 
kerak. 

Atributlarni guruh
laganda ma’lumotlar takrorlanishi minimal 
darajada qilib ta’minlanishi kerak. Bu bevosita ma’lumotlarni tez 
qayta ishlash imkonini beradi. Bunga normallashtirish jarayoni 
yordamida erishiladi. 
3. 
Birinchi normal forma (1 NF) va uning talablari 
Normallashtirish deganda berilgan munosabatni bir necha marta oddiy 
va kichik 
munosabatlarga ajratish tushuniladi. Bu jarayonda mumkin bo‘lgan 
barcha funksional bog‘lanishlar aniqlanadi. 
Birinchi normal forma (1NF) jadvalning har bir ustunida faqat atomar 
(yaxlit) qiymatlari bo'lishini talab qiladi. Jadval katakchasida massivlar yoki 
qiymatlar roʻyxatini saqlab bo’lmaydi. 
Masalan A va B 
atributlar berilgan bo‘lsin. Agar ixtiyoriy vaqtda A atributni 
bittadan ortiq bo‘lmagan qiymati mos kelsa, unda B atributda funksional 
bog‘langan deyiladi va quyidagicha belgilanadi: 
2.16-jadval.
Birinchi normal forma 
Shaxsiy 
raqam 
Predmet 
nomi 
Soatlar 
soni 
Familiya Mansabi Maoshi Kafedra 
Tel 
201 
EHM 
36 
Ergashev 
Dots. 
700000 
EVM 
4-89 
201 
SHK 
72 
Ergashev 
Dots. 
700000 
EVM 
4-89 
202 
MBBT 
48 
Komilov 
Dots. 
700000 
EVM 
4-89 
301 
MBBT 
48 
Babaev 
Prof. 
900000 
ASU 
5-19 
401 
Fizika
52 
G‘aniev
Ass. 
500000 
FE 
4-12 

---

HISOB
5 
MA’LUMOTLAR
BAZASI