14 – mavzu Tabiatshunoslik ta’limida turli uslublardan foydalanish, muammoli ta’lim va o’quv jarayonida undan foydalanishni amalga oshirish. 1. Tabiatshunoslik darslarida turli uslublardan foydalanish.
2. O’quvchilarning bilish faoliyatida tadqiqiy metodlardan foydalanish
3. Tabiatshunoslik darslarida muommoli o’qitish elementlaridan foydalanish
4. Tabiatshunoslik darslarida dasturlashtirilgan o’qitish elementlaridan foydalanish.
A) Tezis tipidagi kartochka topshiriqlar
B) Raqamli dasturlashtirilgan topshiriqlar
V) Dasturlashtirilgan didaktik kartochkalar
Adabiyotlar ro’yxati
Asosiy adabiyotlar: 10, 16, 18, 28.
Qo’shimcha adabiyotlar: 7, 9, 27, 29.
Tayanch iboralar:tabiatshunoslik, metodika, tashkiliy uslublar, texnik uslublar, tadqiqot metodlari, muommoli o’qitish elementlari, muommoli dars, muommoli dars bosqichlari, muommoli vaziyat yaratish, muommoni ifodalash, muommoni hal etish, tezis tipidagi kartochka – topshiriqlar, dasturlashtirilgan didaktik kartochkalar
Metodik uslubla xilma-xilligi ularni sistemaga keltirishini talab qiladi. Ular mantiqiy tashkiliy va texnikaviy xarakterda bo’lishi mumkin. Quyidagi tablisada amaliyotda ancha ko’p uchraydigan metodik uslublar keltirilgan («metod va metodik uslublar» jadvali).
Shunga e’tibor berish kerakki, barcha metodlarda bir xil mantiqiy uslublardan: belgilarni aniqlash, o’xshashlik va farqiga qarab obyektlarni solishtirish, xulosalar chiqarish, umumlashtirishdan foydalaniladi. Bu hol barcha metodlarning o’quvchilar tafakkuri va ularning ishdagi mustaqilligini rivojlantirishda juda muhim imkoniyatlarni ochib beradi.
Tashkiliy uslublar bilan o’quvchilarning diqqati, qabul qilishi va ishi yo’naltiriladi.
Texnik uslublarga har xil jihoz, yordamchi vosita va materiallardan foydalanish kiradi. Qo’llaniladigan metoddagi metodik uslublarning o’rnini tasavvur qilish uchun ushbu misollarni ko’rib chiqamiz.
Buni o’qituvchi amaliy mashg’ulotlarga tayyorlanayotganda nazarda tutishi kerak.
Metod – amaliy, uning turi aniqlash (masalan, o’simlik barglarini shakllarini aniqlash).
Mantiqiy uslub – barg formalarining belgilarini aniqlash, ularni instruksiyasi jadvaldagi tasvirlar bilan solishtirish, xulosa chiqarish shaklni aniqlashdan iborat bo’ladi.
Tashkiliy uslublarda – masalan: barglarning shaklini aniqlash bo’yicha individual (hamma o’quvchilarga bir xil) ish tanlanadi. Ish instruktiv jadval bo’yicha bajariladi, bu texnik uslubdir.
Metodlar va metodik uslublarning jadvali.
