Nurmurodov

sz =—
mm/ayl.
Keskichning asosiy qismi va geometrik parametrlari.
Tanavorga 
(detalga) kesib ishlov berish vaqtida tegishli keskichning geometrik 
parametrlari muhim ahamiyatga ega. Bunday keskichning geometrik 
parametrlariga, asosan, uning turli tegishli burchaklari kiradi. Ushbu 
burchaklami oydinlashtirish uchun kesish tekisligi, asosiy tekislik, 
normal tekislik, asosiy va yordamchi kesuvchi tekislik kabi 
tushunchalar kiritiladi (6.3-rasm).
Kesish yuzasiga urinma qilib, asosiy qirradan o ‘tkazilgan tekislik 
kesish tekisligi
deyiladi.
Bo‘ylama va ko'ndalang surish yo'nalishlariga parallel qilib 
o‘tkazilgan tekislik asosiy tekislik deyiladi.
Keskichning asosiy kesuvchi qirrasidan kesish tekisligiga tik 
tarzda o ‘tkazilgan tekislik nonnal tekislik deyiladi.
181

---

Asosiy kesuvchi qirraning asosiy tekislikdagi soyasiga tik qilib 
o ‘tkazilgan tekislik asosiy kesuvchi tekislik deb, yordamchi kesuvchi 
qirraning asosiy tekislikdagi soyasiga tik qilib o ‘tkazilgan tekislik esa 
yordamchi kesuvchi tekislik deb ataladi (hamma tekisliklaming izlari 
va keskich burchaklari 11.3-rasmda ko‘rsatilgan).
Y ordam chi kesuvchi 
tekislik b o 'y ic h a kesimi Y o 'n ilad ig an Yo‘nilayotgan
11.3-rasm. Keskichning geometrik kattaliklari:
a
-
kesuvchi tekisliklaming fazoda о ‘tishi; b - kesuvchi tekisliklaming
izlari va keskichning burchaklari.
Keskichda quyidagi burchaklar: 
asosiy orqa burchak a, 
o ‘tkirlanish burchagi p, old burchak g, kesish burchagi 
8
, plandagi
182

---

asosiy burchak
plandagi burchagi e, yordamchi orqa burchak a b shuningdek, asosiy 
kesuvchi qirraning qiyalik burchagi