Baday-To'qay qo'riqxonasi 1971 yilda tashkil topgan. O'sha yili 26-aprelida bu hududdagi to'qay o'rmonlar hamda hayvonot olamini saqlash maqsadida Hukumat tomonidan farmon qabul qilingan edi. Boshida Toldiq-to'qay degan o'rmonli hudud ham bu davlat qo'riqxonasiga kiritilgan edi. Biroq Beruniy tumani kotibi bu hudud 225 iqtisodiy tabiat resursini tashkil etishini hisoblab byerishi tufayli qo'riqxona tarkibiga kiritilmadi. Baday-To'qay qo'riqxonasining maydoni 6462 ga Qo'riqxona Qoraqalpog'iston Respublikasining Beruniy tumanida Amudaryoning o'ng soxilining quyi qismidajoylashgan. Qoraqo1pog'iston iqlimi keskin -kontinental. U o'zining quruq va issiq yozi, sovuq qishi va nam
Flora (o'simlik): 1. Buzellolasi; 2. So'g'd lolasi;Baliqlar: 1. Orol shipi (XTSI);2.Amudaryokattakuraksimon balig'i (XTSI); 3. Kichik kuraksimon Amudaryo balig'i; 4.Orol oq kO'zi; 5.Orol usaehi. 227Qushlar: 1. Kichik Baklan; 2. I1onxo'r qush;3. Balaban; 4. To'q jigarrang kabutar. Sutemizuvchilar: Buxoro kiyigi va ohu Qushlar: Kichik Baklan, musieha, mayna,qaldirg'och, I1onxo'r qush, Sapsan, Uzun dumli burgut, Qora kalhat, fazan (tustovuq), to'q jigarrang kabutar kabi noyob qush turlari. Sutemizuvehi hayvonlardan esa: qo'riqxonaning faxri Xongul yohud Buxoro bug'isi, to'ng'iz kabilar muhofaza qiIinadi. To'ng'izlar faqat to'qayda bo'ladi
«Hisor” davlat qo'riqxonasi
Hisor qo'riqxonasi Surxondaryo, Qashqadaryo va Tojikiston Respublikasi bilan 24 km. uzunlikda chegaradosh. Hisor qo'riqxonasi hududi ko'p qavatli geologik tuzilishi bilan farqlanadi. Hisor qo'riqxonasining gidrografik zanjiri Surxondaryo bilan chegaradosh tog'liklardagi muzlik va qorliklarda boshlanuvchi Qashqadaryoning irmoqlaridan tashkil topgan. Oaryolarning alohida belgilari suv to'planish balandligining yuqorilishidir. Qizil daryo uchun bu balandlik 2702 m, Oqsuv uchun 2444 m, Tanhoz daryo uchun 2170 m. Yuqori joylashgan suv to'plagich1ari bilan farqlangan holda qo'riqxona daryolari oqimining kengroq kontsentratsiyasi va eng katta nisbiy suv keltiruvchanligi bilan harakterlanadi.
