Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi indd

Bolalar bilimini tekshirish va mustahkamlash uchun savollar:

1. 
   Tulki qanday hayvon?
   
2. 
   Suratda tulki qanday tasvirlangan?
   
3. 
   Tulki haqida o‘zingiz topishmoq to‘qiy olasizmi?
   

Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar

1. 
   Mаktаbgаchа yoshdаgi bolаlаrdа nutqning grаmmаtik quri- lishini shаkllаntirish mazmuni haqida so‘zlab bering.
   
2. 
   Bolalarning nutqining asosiy qismini qanday gaplar tashkil qiladi?
   
3. 
   Grаmmаtik ko‘nikmаlаrni shаkllаntirishning qanday usullаri
   

mavjud?

4. 
   Mаktаbgаchа yoshdаgi bolаlаrdа nutqning grаmmаtik quri- lishni shаkllаntirishda qanday mashq va o‘yinlardan foydala- nish mumkin?
   
5. 
   Mаktаbgаchа yoshdаgi bolа nutqining grаmmаtik tizimini shаkllаntirish qanday ishlаrni o‘z ichigа olаdi?
   

20. §. Maktabgacha yoshdagi bolalarning tevarak-atrofni bilishida nutqni rivojlantirish texnoligiyasi

Reja:

1. 
   Tevarak-atrof bilan tanishtirish jarayonida bolalar nutqini rivojlantirish.
   
2. 
   Tevarak-atrofni bilishda bolаlаr nutqini rivojlantirish mаshg‘ulotlаri.
   

Tayanch tushunchalar: ma’nodosh, uyadosh, xususiyat, shax- siy qobiliyat, jarayon, shaxsiy hayot, tevarak-atrof, rivojlantirish, texnologiya.


1. Tevarak-atrof bilan tanishtirish jarayonida bolalar nutqini rivojlantirish. Bolalar nutqini rivojlantirish uchun ma’lum bir tizim- da ish olib borish maqsadga muvofiq. Buning uchun maktabgacha yoshdagi bolalarda bog‘lanishli nutqni o‘stirish dasturini takomil- lashtirish va uni bir butun, yaxlit jarayon sifatida tarbiya tizimiga kiritish hamda mazmunini belgilash zarur.
Bolalar nutqini rivojlantirish mavzu rejasiga quyidagilarni kiri-
tishni maqsadga muvofiq deb topdik:

1. Tevarak-atrof va ona Vatan.

• 
  «O‘zbekiston – mening Vatanim».
  
• 
  Samarqand, Buxoro, Toshkent, ko‘hna Urganch, Xiva, Qo‘qon – qadimiy shaharlar.
  
• 
  1-sentabr – O‘zbekistonning mustaqillik kuni.
  
• 
  I.A.Karimov – O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti.
  
• 
  Toshkent metropoliteni.
  
• 
  Mustaqillik maydoni.
  
• 
  Toshkent teartlari.
  
• 
  Mening shahrim, mahallam.
  
• 
  Bir bolaga yetti qo‘shni ota-ona.
  
• 
  Oilamiz shajarasi.
  
• 
  Bizning oila.
  
• 
  Ona tilim – jonu dilim.
  
• 
  Til bilgan – el biladi.
  
• 
  Jonajon o‘lka tabiati.
  
• 
  Hamdo‘stlik mamlakatlari.
  

2. Buyuk siymolar:

• 
  Amir Temur, Zahriddin Muhammad Bobur – bizning bobo- larimiz.
  
• 
  Jaloliddin Manguberdi – buyuk vatanparvar.
  
• 
  «Alpomish» dostoni – milliy g‘ururimiz.
  
• 
  Al-Xorazmiy, Al-Beruniy, Forobiy va Abu Ali ibn Sinolar – buyuk adib.
  
• 
  O‘lkamizda dong taratgan sportchilar, adiblar, san’atkorlar.
  

3.