O in bread wheat Triticum

Umakanta Sarker and Shinya Oba (2018) 
Catalase, superoxide dismutase and ascorbate-
glutathione cycle enzymes confer drought 
tolerance of Amaranthus tricolor. Sci. Rep., 8: 
16496. 
Zhou M., Lin Y., Fang Sh., Liu Y., Shang X. 
(2019) Phytochemical content and antioxidant 
activity in aqueous extracts of Cyclocarya 
paliurus leaves 
collected 
from 
different 
populations. Peer J., 7: 1-18. 
 
 
 
Quraqlıq vә yenidәn suvarılma zamanı yumşaq buğda genotiplәrindә (Triticum aestivum L.) Н
2
О
2
-nin 
tәmizlәnmәsindә mühüm rol oynayan askorbat-qlutation tsiklinin tәdqiqi 
 
L.M. Aydınlı 
 
AMEA Molekulyar Biologiya vә Biotexnologiyalar İnstitutunun Bioadaptasiya laboratoriyası
Qlobal iqlim dәyişikliklәri vә quraqlıq sәbәbindәn kәnd tәsәrrüfatı hәr il ciddi itkilәrlә üzlәşir. Quraqlıqla 
mübarizәnin әn yaxşı üsulu davamlı vә yüksәk mәhsuldar sortların yaradılmasıdır. Sahәdә tәbii şәraitdә 
becәrilmiş yumşaq buğda (Triticum aestivum L.) genotiplәri (davamlı Qobustan, hәssas Tale 38) müm 
yetişmә fazasının sonunda quraqlığa mәruz qalmış vә tәkrar suvarmadan 7 gün sonra yarpaqlarda askorbat-
qlutation tsiklinin әsas komponentlәri olan askorbat turşusu (AsT) vә qlutationun (GSH) miqdarı, askorbat 
peroksidaza (APO) vә qlutation reduktaza (QR) fermentlәrinin aktivliyinin dәyişmәsi tәdqiq edilmişdir. 
Müәyyәn edilmişdir ki, quraqlığın tәsirindәn hәr iki genotipdә askorbat turşusunun miqdarı suvarılan 
variantla müqayisәdә artmış, rehidratasiyadan sonra AsT-nin miqdarı azalmış vә bu azalma Qobustan 
genotipindә Tale 38 ilә müqayisәdә daha nәzәrәçarpan olmuşdur. Eyni zamanda qlutation molekullarının de 
novo sintezi vә onun oksidlәşmiş formasının regenerasiyası hesabına qlutationun miqdarı hәr iki genotipdә 
quraqlıq variantında nәzarәtә nisbәtәn artmış, rehidratasiyadan sonra isә Qobustan sortunda nisbәtәn bәrpa 
olunsa da, Tale-38 sortunda dәyişilmәmişdir. Askorbat -qlutation tsiklinin әsas fermentlәri olan APO vә QR 
aktivliklәri kәskin azalmış (tәqribәn 2 dәfә), tәkrar suvarmadan sonra artsa da QR-nın aktivliyi kontrola 
yaxınlaşdığı halda, APO-nun aktivliyi yenә dә suvarılan variantla müqayisәdә aşağı olmuşdur.
Nәticәlәr quraqlığa davamlı vә hәssas buğda genotiplәrinin AsT-GSH tsiklindә quraqlığa vә onun bәrpasına 
fәrqli cavab verdiyini göstәrdi. 
 
Açar sözlәr: Quraqlıq, rehidratasiya, askorbat peroksidaza, askorbat turşusu, qlutation reduktaza, reduksiya 
olunmuş qlutation, H
2
O
2