1 9 -rasm . Sum m atsiya:
A -fazodagi summatsiya;
B - ketma-ket
summatsiya.
2 0 -ra s m .
O kklyuziya hod isalarin i
tu sh u n tirib beradigan ch izm a (Ch.
S heringtondan). D oira ichida k o 'p sonli
m o to r hujayralar tasvirlangan. O lti
hujayra o ‘zidan boshlanuvchi aksonlari
bilan ko‘rsatiIgan.
keyin ja v o b rea k siy asin i q ayd etish m um kin. B u reaksiyasini m onosinapsh ja v o b
reaksiyasi deb ataladi. Keyinchalik polisinapsli ja v o b reaksiyalari ham yuzaga keladi.
Q o‘z g ‘alishni re fle k s y o y id a o ‘tish vaqtidan nerv tolalari orqali o ‘tishi
uchun
sarflangan vaq tn i c h iq a rib tashlansa, m arkaziy sekinlanish vaqti topiladi.
58
T urli xil reflekslam i yuzaga k elish vaqti har xil b o ‘ladi. M asalan, tiz z a refleksini
yuzaga kelishiga 2 0 -2 4 ms vaqt k etadi. Shundan 3 m s vaqt q o ‘z g kalishni m arkazdan
o 'tis h ig a sarflanadi. Shunday q ilib n e rv m arkazlarida q o ‘z g ‘a lish n i o ‘tkazuvchi
k etm a -k e t sin a p sla m in g soni q a n c h a k o ‘p b o ‘lsa, u la r o rq a li q o ‘z g ‘alishning
o ‘tish ig a shuncha k o ‘p vaqt sa rfla n ad i.
Q o ‘z g ‘alishlarningqo'shilishi, yig'ilishi (summatsiyasi).
£>o‘z g ‘a lishlam ing
nerv m arkazidayig‘ilishini birinchi m arta 1863-yili m solim i l.M . Sechenov aniqlagan.
Q o ‘z g ‘a lish Iar nerv m arkazlarida y ig ‘ ilishining ikki turi b o n v a q tli va fazoviy.
K o ‘p ch ilik hollarda refleksni y u z a g a k eltirish uchun bitta ta ’s ir y e ta r li boMmaydi.
O rq a m iyali m aym unda qadam lab y u rish refleksini orqa o y o q la rin i y a k k a
kuchsiz
ta ’sirlash y o ‘li bilan yuzaga chiqarib b o ‘ lm aydi. T a ’sirlash kuchini o ‘zgartirm asdan
o ‘sha re tse p to r m aydoni ketm a-ket ritm ik q o ‘z g ‘atilsa, o rq a o y o q la rin i navbatm a-
navbat b u k ib yozish reaksiyalarini k o ‘rish im iz mumkin. Bu
Dostları ilə paylaş: