ikkinchi y a rm id a b irinchi m arta tasv irlag an O . D eyters
to 'nimon formatsiya
yoki
retikulyarformatsiya
deb atadi. Retikulyar formaisiyaning tuzilishini V. M . Bexterev
bilan R a m o n K axa! m ukam m al ta sv irla sh g a n . S trukturasi jih a td a n retik u ly ar
fo rm atsiy ag a y aq in turadigan y adrolar ta lam u sd a ham bor; bu yadrolardan m iya
po ‘slog‘ig a b o ru v ch i nerv tolalari g ‘ayri m axsus (nospetsifik) y o ‘ I lam i hosil qiladi.
R etikulyar form atsiyaning fiziologik aham iyatini yaqindagina aniqlandi, buning
uchun re tik u ly a r form atsiyaning turli q ism larini tajribada yem irib yoki ta ’sirlab va
ulardan b o sh la n u v c h i nerv yoMlarini q irq ib q o ‘yib, katta yarim sh arlar va orqa
miyadagi elektrfaolliginingo'zgarishlari tekshirib k o ‘rildi. Retikulyar formatsiyaning
turli q is m la rig a ta ’sir etish uchun e n g ingichka elektrodlar qoM laniladi va bu
elek tro d la m i k iritish uchun stereotaksis usulidan foydalaniladi.
M arkaziy n erv sistemasining ham m a bo'lim laridagi tonus va q o ‘zg‘aluvchanlikni
boshqarishda retikulyar form atsiyaning k atta aham iyati borligi aniqlandi. Retikulyar
form atsiya tushuvchi retikulo-spinal y o ‘llar orqali orqa miyaning reflektor faoliyatini
faollashtira o la d i, shuningdek, torm ozlay olad i, ko'tariluvchi y o 'lla r orqali esa katta
yarim sh a rla r p o 'stlo g 'in i faollashtira oladi, retikulyar form atsiyadanvatalam usning
n ospetsifik y ad ro la rid a n keluvchi im p u lslar katta yarim sharlar p o ‘stlo g ‘ini tiyrak
holda s a q la b tu rad i. R etikulyar form atsiya ta ’sirida reflektor reaksiyalar kuchliroq
va an iq ro q b o ‘ lib, qoladi.
nv>> M'Muiga iMtMheiubtfa t>M>
3 4 -rasm . Retikulyar formatsiyaning (RF) ahamiyati.
A - R F ning y uqoriga yo'nalgan ta ’siri, B - RFning
pastga yo‘nalgan ta ’s iri-1 - RFning osonlashtiruvchi va
torm ozlovchi sohalarini qitiqlash tajriba chizm asi. II -
o rq a m iy a m o t o n e y r o n la r in in g h o ia t i: a - RF
qitiqlanmaganda, b-osonlashtiruvchi sohaqitiqlanganda,
d -to rm o z lo v c h i sohaqitiqlanganda.
immiiM 1»'«k
Dostları ilə paylaş: