b o ‘Isa, o ‘ziga-o‘zi ta’sir etish chastotasi jinsiy g o rm o n la r k iritilgach kuchayib,
kastratsiya (bichish)dan keyin kam aydi. 0 ‘ziga-o‘zi ta ’sir etish tajribalaridayuzaga
chiqadigan reaksiyalar ovqat reflek slarig a yoki shartsiz jin s iy reflekslarga bog‘liq
ekanligi yuqoridagi m a’lum otlardan k o ‘rinib turibdi. B u re flek slar katta yarim
sh a rla m in g lim bik tizim i, p o ‘stlo q ostidagi y adrolar, re tik u ly a r form atsiya va
g ipotalam us ishtirokida yuzaga keladi.
E lektrodlar oraliq m iyaning d o rsal qism iga yoki g ip o ta la m u sn in g ventro-m e-
dial yadrosiga kiritib q o ‘yilganda boshqacha reaksiyalar ro ‘y berdi. Bu holda hayvon
bir m arta o ‘ziga-o‘zi ta ’sir etgach richagga tegmaydigan b o ‘lib, qoldi. Bunday ta’sir
salbiy em otsiyalarga sabab bo‘ldi. M ushuk m iyasining shu so h a sig a ta ’sir etilganda
u g ‘azabga kelib, yonidagi hayvonlarga chovut solaverdi.
Retikulyar form atsiya oraliq m iya m arkazlari, p o ‘stloq o sti yadrolari va limbik
sistem a bilan birgalikda x u lq-atvom ing shartsiz reflektor, in stin k tiv reaksiyalarini
y u z a g a chiq arish d a q atn ash u v i y u q o rid ag i ta jrib a la rd a n k o ‘rin ib turibdi. Bu
rea k siy alam in g yuzaga ch iq ish i n atija sid a o rg an izm n in g h ay o t uchun muhim
ehtiyoj lari qondiriladi,bu ehtiyojlar esa hayvonlarxulq-atvorining rag ‘batlantiruvchi
(m otivatsiya) sabablari sifatida m uhim dir. Ammo p o ‘stloq o stidagi yadrolarga yoki
m iya o ‘zaniga ta ’sir etish ustidagi tajribalarga m iyaning shu boMimlari xulq-atvorda
hal qiluvchi ahamiyatini isbot etadigan dalil deb qarash yaram aydi, chunki markaziy
nerv sistem asining pastroqdagi b o ‘lim lari yuzaga ch iq arad ig an reaksiyalarni katta
yarim sharlar p o ‘stlog‘i nazorat q ilib turadi.
O d a m d a m u ra k k a b n erv fu n k s iy a la ri k a tta y a rim s h a r la r p o ‘s tlo g ‘iga
k o ‘chganligi, y a ’ni
Dostları ilə paylaş: