yum iladi. 0 ‘pkada zaru rb o sim v ujudga kelgach, o v o z y o r ig ‘i to ‘satdan ochiladi va
ta ’sir etayotgan m oddani kuchli h avo oqim i o lib ch iq ad i. Y o ‘talish aktida, aksa
urish aktidagi kabi, efferent to la la r qatnashadi, a ffe re n t sig n a lla r esa adashgan
nerv tolalari orqali o ‘tadi.
Ko'zningpirpirashi
ham h im o y a refleksi b o ‘lib, k o ‘z n in g shox pardasi bilan
konyunktivasi ta’sirlanganda k e lib chiqadi, bu p a rd a la r uch li nervning afferent
tolalaridan innervatsiyalanadi. U lardan keluvchi im p u lsla r uzunchoq m iyada y uz
n ervining harakatlantiruvchi y ad ro sig a o ‘tadi (y u z n e rv in in g tolalari ko ‘zning
doiraviy muskulini innervatsiyalaydi), natijada k o ‘z q o v o q la ri yum iladi.
Y uqorida sanab o ‘tilgan b a rc h a reflektor ak tlard an ta sh q ari, uzunchoq m iya
tevarak-atrofdagi olam da y o ‘l to p ish (o riy e n tiro v k a )g a v a m uskullar tonusini
b o sh q arish g a im kon b era d ig an re fle k to r m e x a n iz m la rd a qatnashadi. Tegishli
reflekslam iyuzagachiqaradigan afferent impulslari V -X II serebral nervlar(jumladan,
v e s tib u ly a r n e r v la r) o r q a li, s h u n in g d e k , y u z , b o ‘y in , q o ‘I-oyoq va ta n a
muskullarining retseptorlaridan im puls o ‘tkazuvchi spinal n ervlar (orqa miya nervlari)
orqali keladi.
Shu tariqa uzunchoq m iyasi bilan V aroliy k o ‘p rigi b u tu n q olgan bulbar hayvon
tashqi ta'sirlarg a ja v o b an spinal hayvondan m u rak k a b ro q reaksiyalam i yuzaga
chiqara oladi. Bu hayvonlarda b arc h a asosiy hayotiy fim k siy alar mukam m alroq
m arkaz bilan birlashgan va k o ‘proq koordinatsiyalangan.
0 ‘r ta m iya. 0 ‘rta miyada to ‘rt tepalik yadrolari (u lar S ilviy suvyoMining ustida
q o p q o q -te s tu m s o h a s id a jo y la s h a d i) , q iz il y a d r o ( n u c le u s ru b e r), k o ‘zni
harakatlantiruvchi v a g ‘altak n erv lam in g y ad ro lari (u la r S ilv iy suv yo ‘lining ostida,
o ‘rta m iyaning m arkaziy qism ida) va qora substansiya- su b stan tia nigra (o ‘rta
m iya asosida) bor. T alam usga, k atta yarim sh arlarg a v a m iy ach ag a impuls olib
boradigan barcha k o ‘tariluvchi y o 'lla r va uzunchoq m iy a b ila n o rq a miyaga impuls
yetkazib beradigan tu sh u v c h iy o ‘lla r o ‘rta m iy a o rqali o ‘ta d i. U zunchoq miyadagi
kabi, o ‘rta m iyada ham retikulyar form atsiya n eyronlari bor.
Dostları ilə paylaş: