O. T. Husanov konstitutsiyaviy
Mustaqil 0 ‘zbekiston tarixi. 3-J. - Т.: «Sharq», 2000. 39-bet
Yüklə 10,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1 Mustaqil 0 ‘zbekiston tarixi. 3-J. - Т.: «Sharq», 2000. 39-bet.
39 Umume’tirof etilgan xalqaro hujjatlar qoidalarini konstitutsiya normalariga singdirish masalasi ham komissiya oldiga vazifa qilib qo‘yildi. Komissiya va ishchi guruhiga jalb qilinganlar tarkibi yirik olimlar, huquqshunoslar, siyosatshunoslar, iqtisodchilar, davlat va jamiyat arboblaridan iborat bo‘lib, ularning oldida mas’uliyatli, sharafli, shu bilan birga, o‘ta murakkab va qiyin vazifa turar edi. Vazifaningqiyinligi shunda ediki, guruhlardagi hech kim avval shunday ish bilan shug‘ullanmagan, ya’ni konstitutsiya loyihasini tayyorlash jarayonida ishtirok etmagan edi. To‘g ‘ri, avval ham 0 ‘zbekiston tarixida uch marta Konstitutsiya qabul qilingan edi, lekin ular markazda tayyorlangan Ittifoq Konstitutsiyasi andozasi asosida hech o‘zgarishsiz tayyorlanib, qabul qilingan edi. Yangi tayyorlanayotgan loyiha esa, mutlaqo yangitdan, 0 ‘zbekiston uchun moslab tayyorlanishi kerak edi. Komissiya va ishchi guruhlari komissiya Raisi oldiga qo‘ygan vazifani bajarishlari uchun davlat tuzilishi, boshqaruv shakli, taraqqiyot darajasi har xil bo‘Igan bir necha davlatning konstitutsiyalarini, sobiq Ittifoqchi respublikalarda tayyorlanayotgan Konstitutsiya loyihalarini, xalqaro hujjatlarni chuqur o‘rganib, tahlil qilib chiqdi. Natijada, xorijiy mamlakatlar konstitutsiyalarining shakli, mazmuni haqida ma’lumot beruvchi qiyosiy jadval tayyorlandi. Tayyorlangan jadval komissiya raisi tomonidan o‘rganib chiqildi va shu asosda loyihani tayyorlash bo‘yicha foydali, asosli ko‘rsatmalar berildi. Komissiya raisi bo‘lajak Konstitutsiyada jahonda umume’tirof etilgan prinsiplar va g ‘oyalarga amal qilish bilan birga, unda o‘zbek xalqining davlatchiligi, ajdodlarimiz g ‘oyalari, qadriyatlarimiz o‘z ifodasini topishiga alohida e’tibor berdi. Shu tufayli Forobiy, Beruniy, M arg‘inoniy, Ulug‘bek asarlariga murojaat qilindi. Amir Temurning «Tuzuklar»i ko‘rsatmalariga alohida e’tibor berildi. Uning adolat g ‘oyasi Konstitutsiyaning maqsad va mazmuniga singdirildi. Konstitutsiya loyihasini ishlovchi komissiya Raisi loyiha konsepsiyasini ishlab chiqishga alohida e’tibor berdi, chunki konsepsiya Konstitutsiyaning qanday bo‘lishini belgilashda muhim asos bo‘lishi tajribadan ma’lum. Konstitutsiya muqobillik asosida yaratilishining ahamiyati kuchli bo‘ldi, Fanlar akademiyasining Falsafa va huquq instituti, Siyosatshunoslik va boshqaruv instituti, Prezident devonining yuridik bo‘limi tomonidan uchta konsepsiya yaratilib, uchinchi konsepsiya asos sifatida olindi va boshqa ikki konsepsiyadagi ahamiyatli, muhim g ‘oyalar bilan boyitilib, yagona konsepsiya shakllantirildi va u asosida loyiha tayorlashga kirishildi1. Konstitutsiya loyihasining birinchi varianti 1991-yil noyabrida tayyorlab bo‘lindi. 1991-yili 31-avgustda Respublikamizda Mustaqillik e’lon qilindi. Ittifoq davrida boshlangan ishning dastlabki varianti mustaqillik davrida tugallandi. U muqaddima, 6 ta bo‘lim va 158 ta moddadan iborat edi. 0 ‘zbekistonning mustaqillikka erishishi loyiha ustida ishlashni yanada jonlantirib yubordi. Yüklə 10,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|