O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

0 ‘quvchilar keysni muvaffaqiyatli bajarish lari uchun bilishlari
lozim bo4gan bilim va ko‘nikmalar quyidagilardan iborat:
O'quvchi quyidagilarni bi/ishi kerak:
arra, ishlov berish j a r a ­
yonida ha ra k a t, zubilo, egov, tru b a , bolg'a, tekshirish qoidalari.
O'quvchi quyidagi ko'nikmalarga ega bo'lishi kerak:
a rra la sh q o ­
n u n - q o id a la r i, plita ustida qirqish, egovlash, sirtlarn i tekshirish.
Texnologik xususiyatlardan kelib chiqqan holda keysning tav-
sifnomasi:
U shbu keysning asosiy m anbayi kabinetli, lavhali bo'lib, a n iq
to p sh iriq la r asosida bayon etilgan. Keysning asosiy obyekti m e t a l ­
larga ishlov berish a s b o b -u s k u n a la r id a n foydalanish q o n u n -
272

---

q o id a la rin i e gallashga yo‘naltirilg an . B u ta s h k iliy keys b o i i b ,
m a ’lu m o tla r to p s h ir iq la r asosida tu zilg a n . H a jm i o ‘r ta c h a tiz im - 
lash tirilg a n b o i i b , tre n in g g a m o ‘ljallangan. M avzu y u z a sid a n bi­
lim va ko ‘n i k m a l a r n i egallashga y o iia ltirilg a n . D id a k tik m a q s a d - 
larga k o Lra keys m u a m m o l a r n i ta q d i m qilish, u la r n i hal etish, 
tah lil etish va yangi tavsiyalar ishlab ch iqish va un i am aliyotga 
tatbiq etishga y o iia ltirilg a n .
U shb u k eysdan « M e h n a t t a ’lim i» va «K asb ta n la s h g a y o ila s h »
fa n la rin i o ‘qitishda foydalanish m u m k i n .
KEYS: M E T A L L A R G A I S H L O V B E R I S H A S B O B - 
U S K U N A L A R I D A N F O Y D A L A N I S H
Kirish. A rm bilan ishlash.
A r r a bilan m e ta lln i kesish q u y id ag ic h a a m a lg a oshirilish i k e ­
rak:
— K e siladigan m aterial ish la n a y o tg a n p a y td a surilib yoki sak- 
rab ketm asligi u c h u n uni tiskiga m a h k a m qistirib qo'yiladi.
— K e sila dig an m a te ria ln in g qattiqligi, o i c h a m i va shakliga 
q a ra b tis h la r in in g kattaligi b o ‘yicha tegishli a rra polotnosi ta n -
lanadi.
— Ishlovchi o p i n i n g gavdasi va o y o q la r in in g t o ‘g ‘ri h o la td a
tu ris h ig a e ’tib o r beradi. Bu ish n i b a ja ris h d a h a m m e ta lla rn i qir- 
qishdagi kabi h o latd a tu rila d i. Ish la y o tg a n d a a r r a n i ikki q o i bi­
lan u s h la n a d i va kesilayotgan te k islik k a p arallel ho latd a tutib, 
s a k ra tm a v h a m d a siltam ay b ir m a r o m d a y urgiziladi. H a r bir 
v u r is h d a a rra p olo tn osi u z u n li g in i n g en g k a m id a 2/3 qism i ish- 
lashi shart.
— A r r a p o lo tn o s in in g tishlari tez o i m a s l a s h i b qolmasligi 
u c h u n ishlovchi uni qarshi to m o n g a y u rg iz ish d a (ishni b a ja rish ­
da) bosib, orqaga q a y ta ris h d a (salt y u ris h id a) b o ‘shatib turishi 
lozim . A r r a b ila n q o l d a kesishda tez lik h a r d a q iq a d a eng kam i 
30 d a n 60 m a r ta g a c h a juft y u r is h d a n iborat b o i i s h i kerak.