O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

P ed a g o g ik am aliyot m azm uni va uni ta sh k il etish.
0 ‘z b e k is to n Respublikasi «Ta’lim t o ‘g ‘risida»gi Q o n u n i va 
K a d r la r tay y o rlash m illiy d a stu ri ta la b la ri aso sid a ishlab chiqil- 
g a n va Oliy va o ‘r ta m ax sus t a ’lim v a z ir lig in in g 1998-yil 30-ok- 
ta b r 3 0 5 - s o n li b u y r u g ‘i bilan ta s d i q la n g a n « 0 ‘z b e k isto n R e s p u b ­
likasi oliy t a ’lim m u a ssa sala ri t a l a b a l a r i n i n g m alakaviy a m aliyoti 
ha q id a » g i N i z o m g a m uvofiq N iz o m iv n o m id a g i T D P U d a «Tala­
b a l a r n i n g m ala kaviy pedagogik a m a liy o ti» h a q id a g i N iz o m ish ­
lab c h iq ilg a n .
M a la k a v iy p e d a g o g ik a m a liy ot t a ’lim - t a r b i y a ja r a y o n in i za- 
m o n ta la b la ri asosid a tash k il e ta d ig a n , ilg‘o r p e da gogik va ax- 
b orot tex n o lo g iy a la rin i m uvaffaqiyatli q o ‘llayo tgan, bu b o ra d a
yetarli ish tajrib a la rig a ega b o ‘lgan, o ‘q u v - m o d d i y t a ’m in o ti bu- 
g u n g i k u n tala b la riga javob b e ra d ig a n u z lu k s iz t a ’l im n in g u m u -
m iy o ‘r ta t a ’lim m u assa sala ri bila n t u z ilg a n s h a r t n o m a asosida 
tu z ila d i.
M alakav iy ped ag ogik am aliy ot o ‘tk a z ila d ig a n t a ’lim m u a s s a ­
salari oliy o ‘quv y u rti jo ylashg an h u d u d g a iloji b o ric h a yaqin 
jo y la s h g a n b o i i s h i m aq sadg a m uvofiqdir.
1. 
T a la b a la r am aliyot b o s h la n a d ig a n b irin c h i k u n id a p e d a - 
gogika oliy o 'q uv v u rtid a , p e d a g o g ik a m a liy o tg a bag‘ishlab 
o i k a z i l a d i g a n konferensiyada q a tn a s h a d ila r. K o nferensiy ada t a ­
lab a la rn i m uta xassisliklariga q a ra b g u r u h la r g a b o i i n a d i va p e d a ­
gogik a m a liy o t o ‘taydigan t a ’lim m uassa sasi m a n z illa ri bilan ta- 
n ish tirila d i. T alabalar p e d a g og ik a m a l iy o t n in g m aq sa d vazifalari.
421

---

dasturi va lining m a z m u n i, birik tirilgan m etodist o ‘q itu v c h ila r 
bilan lanisliadilar.
2. T alabalar biriktirilg an o ‘quv m uassasasiga boradilar, m a n z il 
bilan y a q in d a n tan ish a d ilar. M a k ta b rahbari bilan s u h b a tla sh ib , 
un in g tarixi va a n a n a l a r i n i , o ‘quv m o d diy bazasi va u n i n g p e ­
dagogik faoliyatni ilm iy tashkil qilish talabiga javob b e ris h in i, 
o'qu v c h ila r k on teng entini o'rganadilar.
3. T alab alar ped ag o gik j a m o a n in g tajribasi, ilm iy p e d a g o g ik
ish la r i. m a k ta b d a g i o ’quv, m eto d ik ishlar bilan tan is h a d ila r. llg 'or 
pedagogik tajribalar o'rganilishi va joriy etilishi bilan t a n i s h a d i ­
lar. H a r bir am alivotch i talaba am aliyo tn i o 'ta s h d avrida m a ’lum
sinfga biriktirib q o'yiladi, u shu s in f o 'q uvch ilarig a m e h n a t
t a ’lim id a n uchta yo'nalish b o ‘yicha dars beradilar:
» Texnologiya va dizayn.
a Servis xizm ati.
о Q ish loq xo'jaligi asoslari.
4. A m a liy o tn in g b irin c h i haftasi m ak ta b d ag i, m e h n a t t a ’lim i 
x o n a la rin in g m o d d iy bazasi h a m d a o 'q u vchilar bilan tan is h is h g a
b a g'ishlanad i. Bu d a v rd a a m alivo tch i tala b ala r o'zlari b irik tirilg a n
sinfdagi turli d a rsla rd a q atn ash ad ilar, s in f rahbari o 't k a z a d ig a n
barcha tarbivaviy tad b irla rd a ishtirok etadilar. A m a liv o tc h i t a ­
labalar h a f ta n in g oxiriga borib. h ar bir o'quvchi h a q id a , u n in g
o 'zlash tirish i, 
intizo m i, o'qishga, j a m o a t ishiga m u n o sa b a ti 
to'g'risida a n iq tasavvurga ega bo'lishi zarur.
5. T alabalar o'zlari b iriktirilgan ta 'lim m uassasasidagi t a ’lim - 
tarbiyaviy ishlar, g u r u h m urabbiylari va fan o ‘q itu v c h is in in g
taqvim m avzuli rejalari, m eh n a t ta 'lim i x o n a la r in in g y o 'n a lis h la r
b o ‘yicha jih o z la n g a n lig i bilan tan ish ad ilar. B u n d a n ta s h q a ri 
am a liv o tc h i fan o ‘q ituvchisining kelgusi darslarga tayyorgar- 
ligi d ars rejalarinin g tuzilishi, ulardagi d a rs n in g tarbivaviy, 
t a ’limiy, rivojlantiruvchi m a q s a d la rin in g q o 'y ilis h in i o 'rg an a d ila r. 
O 'q u v c h ila r n in g fan y u z a sid a n bilim darajalarini o 'rg a n ib Davlat 
ta 'lim s ta n d a rti talablariga t o 'g ’ri kelishini tah lil qiladilar. Fan 
o ‘q itu v c h isinin g d a rsla rd a ko‘rgazmali q u ro lla rd a n fo ydalanishi 
va u l a r n in g natijalarini o ‘rganadilar.
6. O 'q ituvchi bo' 1 ib ishlash m obayn id a talab a faqatgina m e h ­
nat ta 'lim i darslariga kiribgina qolm ay c h iz m a c h ilik , rasm kabi 
turd o sh f a n la rd a n darslarga kirib, tahlil qiladilar. U l a r n i n g m e h ­
nat t a ’lim iga bog'liq to m o n la r in i o'rgan ad ilar. M e h n a t t a ’lim i-
422

---

n in g b a rc h a y o 'n a lis h la rin i, ya ’ni te x n ik va m aish iy x iz m a t k o ‘r- 
satish m e h n a t i d a rs la rin i ku z a tib d a rs la rn in g tash k il q ilin is h in i 
o 'r g a n a d ila r .
7. A m a liy o t d av rid a ta la b a la r o ‘zlariga b irik tirilg an s in fla rd a
tarbiyaviy ish rejasiga asosan b a y ra m ta d b irla rin i o ‘tkazadilar. 
B u n d a ta la b a o ‘z in in g ijodiy fao liyatidan kelib c h iq q a n holda 
«Bill 1 i qizlar», « N a v ro ‘z ta o m la r in i tavyorlash» m avz usid a ta d - 
b irla r o 't k a z i s h i m u m k i n . Talaba b a y ra m ssenariysini tu z a d i, 
o 'q u v c h ila rn i tayyorlaydi.
8. M a k ta b d a tash k il q ilin g an to 'g a r a k la r n in g ish rejalari bilan 
ta n is h a d ila r . T o ‘garak a ’zolari, u la r n in g faoliyati bilan t a n is h ib
d a rs la rin i ta h lil qiladilar. N a v b atd agi to 'g ara k darslariga tayyor- 
lan ib sinov d a rs la rin i o 'tadilar.
9. Yo‘n a lis h la r b o ’vicha 8—9 - s i n f la r d a «Ishlab ch iq a rish asos- 
lari», «K asbga yo'naltirish» d a rs la rin i tah lil qiladilar, navbatdagi 
d a rsla rg a tay y orgarlik ko‘rib avval sinov d a rs la rin i so‘ng ra esa n a - 
m u n a l i d arslarga k o'rgazm ali q u ro lla r tayyorlaydilar.
10. S i n f rah b a ri bilan birga o t a - o n a l a r bilan ishla shn i, u lar 
b ilan yig‘ilish la r o ‘tk az is h n i o ‘rg anadilar. Tarbiyasi o g ‘ir b o ‘lgan 
o ‘q iv c h ila r n in g oilaviy sharoitlari b ilan tan ish ib , u larn i t o ‘g ‘ri 
y o ‘lga solish tad b irla rin i ishlab chiqad ilar.
11. P ed a g o g ik am aliyot d av rid a tay y orlash i kerak b o ‘lgan huj- 
j a t l a r n i y ig'ish va pedagogik a m a liy ot y a k u n ig a b a g 'is h la n g a n
konferen siy aga tayyorgarlik ko‘rish. H iso b o t topshirish.