tashkil qiladi. Psixologik ma’lumotlarga asoslangan holda ulaiga quyid agich ata’rifberish m um kin: „M aqsadgaerishish y o lid a uchraydigan qaram a-qarshiliklam i bartaraf qilish jarayon id a z o ‘r b crish b ilan u y g ‘u n la s h g a n , m u ayyan m a q s a d g a y o ‘naltirilgan ongli harakatlar irodaviy harakatlar d ey ila d i“ . Shaxsning irodaviy faoliyati o ‘z oldiga q o kygan a n g la n - gan maqsadlami bajarishdan, am alga oshirishdan iborat sod da shakldagi harakatlarning m ajm uasidan iborat em a s. Z o kr berishni taqozo etm aydigan ish harakati (m asalan, shkafdan choynak olish, sochiqni q o ziq q a üish va h okazolar) bilan irodaviy faoliyat tarkiblari o ‘rtasida keskin farq bor. Irodaviy faoliyat o ‘ziga xos xususiyatga ega b o ‘lib, u n in g m oh iya ti shundan iboratki, blinda sh axs o kz oldiga q o ‘ygan va u n ga m uhim aham iyat kasb etu v c h i maqsadlariga o ‘zi u ch u n kamroq qiymatga m olik xatti-harakat m otivlarini b o ‘y su n - diradi. Ustuvor motivlar q o ‘sh im ch a motivlarni m u ayyan y o ‘nalishga safarbar qilib, u m u m iy maqsadga xizm at qildiradi. Shaxs faolligining har xil k o‘rinishlari mavjud b o ‘lib, ular funksional jihatdan bir-biridan farqlanadi, lekin iroda inson faolligining alohida o ‘ziga xosligi bilan ajralib turadi. Iroda insonning o ‘z xatti-harakatlarini, xulq-atvorini o ‘zi boshqarishini, u yoki bu xususiyatga ega intilish va istaklarini torm ozlanishni talab qiladi, binobarin, u anglangan tu rlich a harakatlar tizimi mujassam b o ‘Iishini taqozo qiladi. Irodaviy faoliyatning mohiyati shundan iboratki, bunda shaxs o 'z in i o ‘zi boshqaradi, o'zini qo'lga ola oladi, o ‘ziga tegishli xu susiy ix tiy o r siz im p u lsiv to m o n la r in i n azorat e ta d i, za ru ra t
