uiarni tartibga solu vch i rang-barang vaziyatlar, sharoitlar vujudga keltiruvchisi b o ‘lib qoladi. Shuni unitm aslik joizk i, s h a x s n in g irod aviy fa o liy a ti ob yek tiv ravishda b oshq a kategoriyalar bilan b o g ‘langandir. Biroq, bundan irodaning psixologik jihatidan ro'yobga chiqishini inson m as’uliyatidan tashqarida yuzaga k eladigan n o m a’lum majburiy zaruriyat, d egan xulosa kelib ch iqm asligi lozim . Irodaviy faoliyatn in g o ‘ziga xos xususiyatlari quyidagi- lardan: 1) irodaviy harakatlarni shaxs ham isha ularning subyekti sifatida am alga oshiradi; 2) irodaviy akt, harakatni sh axs t o ‘la -to ‘kis m as'u llik ni zim m asiga oigan ish, amal sifatida ichki dunyosida o'tkazadi; 3) irodaviy faoliyat tufayli in so n k o ‘p jih atd an o ‘z in i o ‘zi shaxs sifatida anglaydi; 4) irodaviy faoliyat sababli shaxs o ‘z hayoti y o ‘li va taqdirini o ‘zi belgilashi lozim lig in i tushunib yetadi va h okazo. S h u n in g d ek , irodaning faollash tiru vch i va jilo vlab turuvchi funksiyalari birgalikda am a l qilsa, faqat shundagina shaxs o ‘z m aqsadiga erishish y o lid a g i to ksiqlarni yengishi kafolat- lanish i m um kin.
P sixologiya fanida irodaga indeterm inistik qarash h am mavjud bo'lib, bunda psixik faoliyat biror narsa bilan b elgilab b o ‘lm aydigan, ongsiz ravishda kechadigan dastlabki faollikka tob e hisoblanadi. A Q S H lik p sixolog U . Jem snin g fík rich a, h ech narsaga b o g ‘liqligi y o 'q irodaviy hukm yetak ch i o krin tutadi. A slida esa shaxsning ish am allari, harakatlari, h a yo ti va faoliyati obyektiv ravishda belgilanadi. 0 ‘zida irod aviy harakatlarni m ujassam lashtirgan m otivlar shaxsning h o zirg i
