dialektika qonunlari qatorida mavzuga oid ilmiy-nazariy manbalar, 0 ‘zR DTS, fanga
oid namunaviy o'quv dasturlar, “Davlat tili haqida”gi qonun, 0 ‘zR Prezidenti asarían
ham muhim o ‘rin tutadi.
Kurs ishining metodologik asosi belgilangach, mavzuga oid eng zarur
adabiyotlami tahlil qilish, ulaming ro'yxati (bibliografiyasi)ni tuzish lozim boiadi.
“Hozirgi o'zbek adabiy tili” fanidan kurs ishini yozishda masalaga aloqador
nashr etilganiga kamida o ‘n-o‘n besh yil b o ig an so‘nggi
ilmiy-nazariy, o'quv-
uslubiy adabiyotlar: darsliklar, uslubiy qoilanm alar, monografiyalar, ilmiy maqola
va tezislardan, shu bilan birga, elektron darsliklardan foydalanish maqsadga muvofíq.
Shuningdek, respublikamizda nashr etib kelinayotgan
tilshunoslik masalalarini
yorituvchi
“0 ‘zbek tili va adabiyoti”, “Til va adabiyot ta’limi”, “Filologiya
masalalari”, “Ilm sarchashmalari”, “TDPU ilmiy xabarlari” va boshqa
jumallarda o‘zbek tilshunosligining ham dolzarb muamolari haqida bahs yuritiladi.
Shu sababli talaba kurs ishini yozishda ushbu jum al materiallaridan keng foydalansa
boiadi.
Kurs ishi mavzusiga oid ilmiy adabiyotlaming yetarli b o iish i, ularda
mavzuning chuqur tahlil etilishi talabaga kurs ishi rejasini
hamda yoritiladigan asosiy
masalalami to 'g 'ri belgilab olishga imkon yaratadi. Mavjud adabiyotlami sinchiklab
o'rganish orqali talaba mavzuni atroflicha yoritishi, ilmiy manbalardagi nazariy
xulosalarga tanqidiy munosabat bildirishi joizdir.
Mavzuga oid mavjud adabiyotlami o'rganish orqali talaba kurs ishining maqsad
va vazifalarini belgilab oladi, ishda nimaga e ’tibor qaratishi
lozimligini fahmlaydi,
asosiy va ikkilamchi masalalami ajratadi. Ilmiy manbalami o'rganish asosida talaba
mavzuning o'rganilganlik darajasini belgilaydi, mavzuning qaysi jihatlari hali
o'rganilmaganligini anglab yetadi.
Ilmiy adabiyotlaming rahbar tavsiyasi asosida belgilanishi maqsadga muvofiq.
Negaki hozirgi davrda ko'plab kitoblar nashr etilayotgani quvonarli bo'lsa-da, ularda
ayrim bir-biriga zid nazariy qarashlaming aks etishi talabani chalg'itishga, xato
xulosa chiqarishiga sabab boiishi mumkin. Shu sababli
mavzuga oid foydalanish
uchun tavsiya etiladigan adabiyotlami tilshunos olimlar tomonidan m a’qullangan eng
14
so‘nggi nazariy xulosalar asosida yozilganligiga e ’tibor qaratish muhim ahamiyatga
ega.
Shuni alohida qayd etish joizki, kurs ishi mavzusiga oid ilmiy manbalami
o‘rganishni darslik va o ‘quv qoilanmalarídan boshlash lozim. Darslik va o ‘quv
qo'llanmalarida mavzuga oid eng muhim mas al alar yoritilgan bo'ladi. Ulami tahlil
qilish asosida mavzu bo'yicha umumiy tasaw urga ega bo'lish mumkin.
Talaba mavzuga aloqador qancha ko‘p ilmiy manbani o ‘qib o'rgansa,
ulami
birma-bir tahlil qilsa, mavzu yuzasidan shunchalik ko'p m a’lumotga ega boiadi.
Mavjud ilmiy manbalami sinchiklab o‘rganish orqali talaba mavzuning o ‘rganilgan
va o ‘rganilmagan jihatlarini aniqlaydi, mavzu bo'yicha umumlashma xulosalar
chiqaradi.
Darslik va o‘quv qoilanmalarídan so‘ng mavzuga oid
qo'shimcha
adabiyotlardan foydalanish maqsadga muvofiq. Kurs
ishini yozish jarayonida
adabiyotlardan muhim nazariy qarashlami sitata qilib keltirish mumkin. Buning
uchun sitatani ilmiy manbadan hech o'zgartirishsiz aynan ko'chirib yozish lozim.
Ilmiy manbadan keltirilgan bunday sitatalar talabaning nazariy xulosasini asoslashga
yordam beradi. Adabiyotlardan sitata sifatida olingan nazariy qarashlarga sahifa
so'nggida yoki qavs ichida manbaning adabiyotlar ro'yxatidagi raqamini ko'rsatgan
holda havola berish lozim bo'ladi. Havolada asar muallifi, nomi, nashriyoti, nashr yili
va sahifasi aniq ko'rsatilishi zamr.
Talaba mavzuga oid asosiy ilmiy manbalami sinchiklab o'rgangach, kurs
ishining xomaki rejasini tuzadi. Rejada ko'rsatilgan asosiy
masalalar kurs ishining
qanday bo'limlardan tarkib topishini belgilab beradi.
Dostları ilə paylaş: