Obidjon karimov

Ne sho ‘x erurki, ulus ко ‘ngli ichra savdosi
Aning yuzidagi xadar kabi muharrardur.
Kumushdurur tani-yu qiymati aning, lekin
О ‘n ikki о ‘z tanidek vajh ila muqarrardur.
Ishida ul о ‘n ikki har birisidur diynor,
K i adl sukkasidan yuzlarida zevardur.
Magarki angladi xumsul-muborak asrorin,
K i soni bu adad о ‘Imish, agarchi yuz mardur.
Gadog ‘a xumsidin ar saltanatdurur, ne ajab,
Qachonki beklik aning rub'idin muyassardur.
Bunda shoir tanganing ma'shuqa kabi kishilar qalbiga o ‘z 
muhabbatini solganligi, tanasiga nisbatan qiymati o ‘n ikki 
barobarligi, yuzlariga tam g‘a bosilganligi kabi xususiyatlarini 
tasvirlash bilan cheklanmaydi, balki, mavjud sotsial tuzumdagi 
ijtimoiy munosabatlar va unda tanganing tutgan o ‘m ini ham 
ko‘rsatib, asaming ijtim oiy-g‘oyaviy mohiyatini kuchaytiradi. 
Navoiyning igna, o ‘q, bek va boshqalar haqidagi chistonlari yoqimli 
kulgiga bois bo‘ladigan ibora va tasvirlarga boydir.
65

---

Chiston XV asrdan keyin yashab ijod etgan so ‘z san'atkorlari, 
jum ladan, M uhamm ad Rizo Ogahiy, Jahon otin Uvaysiy va boshqa 
shoirlar ijodida ham uchraydi. Progressiv shoirlar chiston orqali 
ham sotsial m asalalam i ifodalashga intilganlar.
Masalan:
Bu na gumbazdur, eshigi, tuynugidin yo ‘q nishon,
Necha gulgun p o k qizlar manzil aylabdur, makon.
Tuynugin ochib, alarning holidin olsam xabar,
Yuzlarida p a rd a tortug ‘liq, turarlar bag ‘ri qon.
Uvaysiy 
qalam iga 
m ansub 
bo ‘lgan 
bu 
chistonda 
anor 
tasvirlangan. Lekin avtor anor tasviri vositasi bilan o ‘zi yashagan 
muhitdagi huquqsiz, b ag‘ri qon ayollarning ayanchli ahvolini 
k o ‘rsatishga m uyassar b o ig a n , asam ing sotsial mohiyatini oshirgan.
Ogahiy ham chiston janrini rivojlantirishga katta hissa q o ‘shgan 
san'atkordir. U tanga haqidagi chistonda N avoiyning shunga 
m onand chistoni an'analarini davom ettiradi: