Обложка и титульный лист текст научн док., 0

4.4 Operatsion (joriy) xarajatlarni aniqlash (C)

Operatsion xarajatlar xarajat elementlari bo‘yicha temir yo‘lning asosiy faoliyati bo‘yicha xarajatlar nomenklaturasiga muvofiq hisoblanadi. Joriy xarajatlarga quyidagilar kiradi: mehnatga haq to‘lash, ijtimoiy sug‘urta badallari, moddiy xarajatlar, elektr energiyasining amortizatsiyasi va boshqalar.

Yillik ish haqi fondi (С_фот) xodimning o‘rtacha oylik ish haqini ularning xodimlariga va rejalashtirilgan davrga ko‘paytirish yo‘li bilan aniqlanadi (12 oy).

O‘rtacha oylik ish haqi tarkibiga tarif stavkasi, mukofotlar, nafaqalar va qo‘shimcha to‘lovlar kiradi.
4.1-jadval. Zavod ishchilarining ish haqi fondi

Lavozim	Soni, odam	Разряд	Oylik tarif stavkasi, so‘m	Qo‘shimchaq to‘lovlar, so‘m	Jami, so‘m	Yillik ish haqi fondi, ming so‘m
Master	1	6	3680823	920205.75	4601028.75	55212.345
CHilangar	1	4	2946127	736531.75	3682658.75	44191.905
CHilangar	2	5	3233418	808354.5	4041772.5	48501.27
Jami	4					48649.175

Ish haqi fondini hisobga olgan xolda xodimlarning yillik ish haqi fondi МОП quyidagicha aniqlanadi:

ГФОТ=ГФОТ_пр.раб.*1,2= 48649.175∙1,2=58379.01 ming so‘m.


4.5. Ijtimoiy sug‘urta badallarining tarifi

Ijtimoiy sug‘urta badallari quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:

С_отч = С_фот ^х 0,25, ming so‘m.
Bu yerda: С_{фот –} umumiy ish haqi fondi
0,25 –ijtimoiy sug‘urta badallarining ulushi
С_отч =58379.01*0,25=14594.753 ming so‘m.


4.6. Moddiy xarajatlarni hisoblash

Moddiy resurslar uchun mablag‘lar qiymati ishlab chiqarish hajmi bo‘yicha

materiallar tannarxining ulush normasini (С_м) va ifodalangan qiymatni (N_r) ko‘paytirish yo‘li bilan aniqlanadi:
С_мат= С_м* N_r, ming so'm.
Bu yerda: С_м= 7486,65 ming so'm –bitta silindr vtulkasini xomashyosiga ketgan sarf miqdori (“O‘ztemiryo‘lmashta’mir” unitar korxonasi bo‘yicha);
С_мат=7486,65 ∙483=36160.51.95 ming so‘m
N_r –kapital ta’mirlashlar soni, N_r =483


4.7. Elektr energiyasi xarajatlarini hisoblash

Elektr energiyasi xarajatlari quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:

С_э = Ц_э ∙А_э ∙N_r, ming so‘m

Bu yerda: Ц_э –1 kVt/soat elektr energiyasi narxi-, 475 so‘m;
А_э –bitta silindr vtulkasini sinash jarayonida sarflangan elektr energiya qiymati , А_э = 125 кВт
N_r – bo‘limning bosh dasturi, birlik
С_э=450*125*483/1000=27168.75 ming so‘m