Odam anatomiyasi
Ponasimon suyakning topografiyasi
Yüklə 10,25 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
63. Ponasimon suyakning topografiyasi;
yuqoridan ko’rinishi pazuxaning aperturasi, apertura sinus sphenoidalis, bor. Aperturadan tashqarida, yani lateral tomonda g’alvirsimon suyak labirintining orqa qismini yopib turuvchi, katta bo’lmagan botiqliklar hosil bo’lgan. Botiqlikning lateral tomoni ko’pincha g’alvirsimon suyakning ko’z plastinkasi bilan brikib, ponasimon-g’alvirsimon chok, sutura spheno-ethmoidalis, ni pastki qismi esa – tnaglay suyagining ko’z o’simtasi, proceccus orbitalis, bilan brikadi. Ponasimon pazuxa, sunis sphenoidalis (ras. 109) – juft bo’shliq, ponasimon suyak tanasining katta qismini egallab turadi; u o’zida xovo saqlovchi burunatrofi pazuxalariga kiradi. O’ng va chap pazuxalar biri ikkinchisidan oldindan ponasimon qirraga davom etib ketuvchi ponasimon pazuxalarning to’sig’I, septum sinuum sphenoidalium, orqali ajiralib turadi. Bu pazuxalar ham xuddi peshona pazuxalari kabi chegaralari asimmetrik bo’lib bo’shliqlar o’lchami turlicha bo’ladi. Ikkala ponasimon pazuxalar ponasimon aperturalar orqali burun bo’shlig’I bilan a’loqa qiladi. Ponasimon pazuxalar bo’shlig’I shilliq qavat bilan qoplangan. Kichik qanotlar, alae minores, ponasimon suyakning kichik qanotlari, suyak tanasining old yuqorigi burchagidan ikki yonga ikkita gorizontal plastinka holatida chiqib, asosida yumaloq teshik joylashadi. Bu oval teshikdan uzunligi 5-6 mm gacha bo’lgan suyakli kanal – ko’ruv kanali, canalis opticus, boshlanadi. Bu kanalda ko’zuv nervi, n. opticus, va ko’z arteriyasi , a. ophthalmica, yotadi. Kichik qanotlar bosh qutusi bo’shlig’iga qarab turuvchi yuqorigi yuza va yuqorigi ko’z yorig’I, fissura orbitalis superior, ga yuqoridan tegib turuvchi, ko’z kosasi bo’shlig’iga qaragan pastki yuzaga ega. Kichik qanotning oldingi qirg’og’I yog’onlashgan va tishlashgan bo’lib peshona suyagining ko’z qismi bilan birlashadi. Orqa yuzasi botiq va silliq, bosh qutusi bo’shlig’iga erkin chiqib turadi hamda oldingi va o’rta bosh qutusi chuqurchasi, fossae cranii anterior et media, ni chegarasi bo’lib xisoblanadi(ras. 116, 117). Qanotning orqa yuzasi medial tomonda turtib chiqib tamomlanadi va yaxshi seziluvchi oldingi egilgan o’simta, processus clinoideus anterior, deb ataladi( unga miya qattiq pardasining bir qismi – turk egarchasining diafragmasi, diaphragma sellae, brikadi). Katta qanotlar, alae majores, ponasimon suyak tanasining yon yuzasidan chiqib tashqariga tomon yo’naladi. Katta qonot beshta yuza va uchta qirg’oqga ega. |