18-mavzu: Kiberxavfsizlik vositalari

18-mavzu: Kiberxavfsizlik vositalari
Hozirgi zamonaviy dunyoda tajovuzkorlar foydalanuvchilardan ma’lumotlarni o‘g‘irlashning an’anaviy yoki eski usullaridan emas raqamli vosita orqali ma’lumotlarni o‘g‘irlash uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan yangi texnologiyalar va vositalarni o‘zlashtirishmoqda. Bunda kiberhujumchilar tarmoqqa kirib, hujum qilishga harakat qiladilar, kiberhimoyachilar esa tajovuzkorlarning ma’lumotlariga kirishini bloklaydi yoki to‘xtatadi. Biroq, bu janglar jismoniy rejimda emas, ular hujum qilish va himoya qilish uchun turli xil eng yaxshi kiberxavfsizlik vositalaridan foydalanadilar. Xuddi shu vosita ham ijobiy, ham salbiy rejimda ishlatilishi mumkin. Bularning barchasi vositadan foydalanayotgan odamning fikri va maqsadiga bog‘liq. Bir necha sabablarga ko‘ra kiberbozorda juda ko‘p ochiq manbali vositalar mavjud.
Muayyan sohalarga asoslangan kiberxavfsizlikda ko‘plab vositalar mavjud.
Kiberxavfsizlik vositalarining turlari sifatida quyidagilar keltiriladi.
- Xavfsizlik ma’lumotlari va hodisalarni boshqarish vositalari
- Zaiflikni baholash vositalari
- Raqamli sud ekspertizasi vositalari
- Penetratsiyon testlash vositalari
- Xavfsizlik devori vositalari
- IDS / IPS vositalari
- Imtiyozli kirishni boshqarish vositalari
- Yakuniy nuqtani aniqlash va javob berish vositalari
- Tarmoqni aniqlash va javob berish vositalari
- Elektron pochta xavfsizligi vositalari
- Ma’lumotlarni yo‘qotishning oldini olish vositalari
Zamonaviy kiberxavfsizlik vositalari sifatida quyidagilarni keltirish mumkin.
NMAP, Wireshark, Metasploit, Aircrack, Hashcat, Burpsuite, Nessus Professional, Snort, Intruder, Kali Linux va boshqalar.
1. NMAP

NMAP, Network Mapper-ning qisqa shakli tarmoqlarni skanerlash uchun ishlatiladigan ochiq manbali vositadir. Ushbu vosita, asosan, xostlarni topish, xizmat yoki port ochiq bo‘lgan tarmoq qurilmalari haqida ma’lumot to‘plash va xavfsizlik zaifliklarini, xost qurilmasining ish vaqtini aniqlash uchun foydalidir. NMAP Windows, Linux va hatto MAC OS kabi asosiy OS platformalarini qo‘llab-quvvatlaydi. Ushbu vositaning asosiy afzalligi moslashuvchan, oson ko‘chirish, bepul va yaxshi hujjatlashtirilgandir.
NMAP vositasini https://nmap.org/download.html rasmiy portalida yuklab olish mumkin.
2. Wireshark

Wireshark ko‘pchilik tomonidan tarmoq protokolini tahlil qilish uchun global miqyosda qo‘llaniladigan vositalardan biridir. Ushbu vosita sizga pcap yordamida suratga olishga, har bir paketni batafsil tarzda saqlashga va tahlil qilishga yordam beradi. Wireshark Windows, Linux, Solaris, macOS va boshqa OS platformalarini qo‘llab-quvvatlaydi. Wireshark shuningdek, foydalanuvchi interfeysi opsiyasiga ega tcpdumpga o‘xshash ochiq manbali vositadir. Wireshark-ning asosiy xususiyatlari shundaki, real vaqt rejimida ma’lumotlarni turli xil protokollardan tahlil qilish mumkin. Platformada paketlarni har qanday muayyan qoidaga mos kelganda ko‘rsatish uchun kodlash xususiyati ham mavjud. Ushbu vosita paketlarni faqat pcap-ni qo‘llab-quvvatlaydigan tarmoqlardan oladi.
Vositani https://www.wireshark.org/#download rasmiy veb-saytidan yuklab olish mumkin.
3. Metasploit

Metasploit - bu kiberxavfsizlik sanoatida qo‘llaniladigan kuchli va mashhur ochiq manbali penetratsiyani testlash vositasidir. Ushbu vosita kiberhujumchilar va shuningdek, kiber himoyachilar tomonidan qo‘llaniladi. Metasploit-da ko‘plab o‘rnatilgan modullar mavjud bo‘lib, ulardan foydalanish, foydali yuklarni bajarish, yordamchi funktsiyalar, kodlash, tinglash, qobiq kodlarini bajarish, Nops uchun foydalanish mumkin. Ushbu vositadan kompaniyaning xavfsizlik holatini yaxshilash uchun xavfsizlikni baholashni amalga oshirish uchun foydalanish mumkin.
Vositani https://www.metasploit.com/download rasmiy veb-saytidan yuklab olish mumkin
4.Aircrack-ng