Odam anatomiyasi
Ynoq suyagi, os zygomaticum, o’ng
Yüklə 10,25 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Pastki jag’ Pastki jag’
|
100. Ynoq suyagi, os zygomaticum, o’ng.
A – tashqaridan ko’rinishi Б – ichkaridan ko’rinishi . 101. Yanoq suyagining topografiyasi. axillaris, ni hosil qiladi. Suyakning ko’zkosasi yuzasida yanoqko’z kanali, foramen zygomaticoorbitale, joylashib, suyakning ichida ikkita kanalchaga bo’linagi. Bu kanalning bir shoxisuyakning oldingi yuzasiga yanoqyuz teshigi, foramen zygomaticofaciale, sifatida, boshqasi – yanoq suyagining chakka yuzasiga yanoqchakka teshigi, foramen zygomaticotemporale, (bu kanallardan nervlar o’tadi). Bu yuzada ko’pincha ko’z chiqiligi, eminenria orbitalis, ko’rinadi. Yanoq suyagining orqa burchagidan chakka o’simtasi, processus temporalis, chiqadi. U chakka suyagining yanoq o’simtasi bilan chakka-yanoq choki, sutura temporozygomatica, orqali brikadi (ras. 49) va yanoq ravog’i, arcus zygomaticus, ni hosil qiladi. Pastki jag’ Pastki jag’, mandibula , (ras. 102-106; ras46- 51), toq,bosh qutusini yuz qismining pastki qismini xosil qiladi. Suyakda tana va shoxlar deb ataluvchi (tananing orqa oxiridan yuqoriga yo’nalgan) ikkita o’simta mavjud. Tana, corpus, o’rta chiziqda hayotning birinchi yilida bitishib ketuvchi ikki qismdan (iyakosti simfizi, symfhysis mentalis ) iborat. Xar bir qism do’ngligi tashqariga qaragan holatda egilgan. Uning balandligi, enidan ko’ra kattaroq. Tanada pastki qirg’oq – pastki jag’ning asosi, basis mandibulae, va yuqorigi – alveolyar qism, parsa alveolaris, mavjud. Tananing tashqi yuzasida, uning markaziy qismida, kichikroq iyak do’mboqchasi, tuberculum mentale, joylashgan. Bu do’mboqchadan tashqari va yuqoriroqda iyak teshigi, foramen mentale, (tomir va nervlarning chiqish joyi) joylashgan. Bu teshikning joylashgan joyi ikkinchi kichik tishning ildiziga mos keladi. Iyak teshigidan orqada yuqoriga qarab qiyshiq chiziq, linea obliqua, bor bo’lib yo’nalishi davomida pastki jag’ shoxini oldingi qirg’og’iga davom etadi. Alveolyar qismning rivoji undagi tishlar soniga bog’liq. Bu qism yupqalashgan va o’zida alveolyar chiqiqlik, juga alveolaria, saqlaydi (ras. 102). Yuqoridan u erkin yoysimon qirg’oq – alveolyar ravoq, arcua alveolaris, bilan chegaralangan (ras. 104). Alveolyar ravoqda 16 (xar bir tarafda 8 tadan) ta tish alveolaralri, alveoli dentales , (ras. 104), bir biridan alveolalar aro to’siq, septa interalveolaria, bilan ajiralgan holatda joylashgan. Pastki jag’ tanasining ichki tarafida(ras. 105), markaziy chiziqqa yaqin joyda, yakka yoki ikkiga ajiralgan iyak qiltig’i , spina mentalis, (iyak-tilosti va iyak-til muskullarining boshlanish joyi) joylashgan. Uning pastki tomonida chuqurlik – ikkiqorinchali chuqurcha, fossa digastrica, bor bo’lib, u yerga ikki qorinchali muskul brikadi. Pastki jag’ tanasini ichki lateral yuzasida, pastki jag’ shoxiga tomon yo’nalgan chiziq – jag’-tilosti chiziqchasi, linea mylohyoidea , (bu yerdan jag’-tilosti muskuli va halqum yuqorihi konstriktorining jag’-halqum qismi brikadi) yotadi. Jag’-tilosti chizig’idan yuqoriroqda, tilosti qiltig’iga yaqin joyda, tilosti chuqurchasi, fovea sublingualis, - tilosti bezining joylashgan o’rni, joylashgan. Bu chiziqdan pastroqda va orqaroqda esa – ko’pincha sust ko’rinuvchi pajtki jag’osti chuqurchasi, fovea submandibularis, jag’osti bezining o’rnashgan o’rni, mavjud. Pastki jag’ning shoxlari, ramus mandibulae, (ras. 102, 106), pastki jag’ tanasini orqa oxiridan yuqoriga va qiyshiq holda orqaga yo’nalib, tananing pastki qirg’og’i bilan burchak - pastki jag’ burchagi, angulus mandibulae, ni hosil qiluvchi, keng suyak plastinkadan tashkil topgan. Shox ichki yuzasining markazida pastki jag’ning teshigi, foramen mandibulae, joylashib, ichkari va oldindan kichikroq suyak chiqiqligi – pastki jag’ tilchasi, lingula mandibulae, bilan chegaralangan. Bu teshik o’zidan tomir va nervlar o’tuvchi kanal – pastki jag’ kanali, canalis mandibulae, ga davom etadi (ras. 102). Kanal pastki jag’ning g’avoksimon bo’lgan ichi bo’ylab o’tadi. Pastki jag’ tanasining oldingi yuzasiga bu kanal – iyak teshigi, foramen mentale, sifatida ochiladi. Pastki jag’ teshigidan pastda va oldinda, qanotsimon(patsimon) g’adir budurning yuqorisidan, jag’-yilosti egatchasi, sulcus mylohyoideus (bu yerda shu nomli tomir va nervlar yotadi) o’tadi. Ba’zan bu egat suyak plastinkasi bilan qoplanadi va kanalga aylanadi. Pastki jag’ shoxining yuqorigi oxirida o’yma - pastki jag’ o’ymasi, incisura mandibulae, bilan ajiralgan ikkita o’simta joylashgan. Oldingi tojsimon o’siq, processus coronoideus, ning ichki tomonida ko’pincha chakka muskuli yopishishi uchun g’adir-budurlik bor. Orqa, bo’g’im o’simtasi, processus condylaris, pasti jag’ boshchasi, caput mandibulae, bilan yakunlanadi. Bo’g’im o’simtasi chakka suyagi bilan chakka-pastki jag’ bo’g’imi, articulatio temporomandibularis, ni hosil qilishda qatnashuvchi ellipsimon bo’g’im yuzasiga ega. Pastki jag’ boshchasi, pastki jag’ bo’yincha, collum mandibulae, si orqali tanasiga bo’g’im Страница | 52 o’sig’iga birlashadi. Bo’yinchaning ichki aylanasida qanotsimon chuqurcha, fossa pterygoidea, - lateral qanotsimon muskulning brikish joyi, yaxshi ko’rinadi. Yüklə 10,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|