Odam anatomiyasi
To’sh va qovurg’aning bo’g’im va
Yüklə 10,25 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
235. To’sh va qovurg’aning bo’g’im va
boylamlari; oldindan ko’rinishi. (Frontal kesim, chapda qovurg’a va to’shning oldingi soxasidan biroz qismi olib tashlangan.) yuqorigi qismida joylashgan yuqorigi qovurg’a chuqurchasi, fossa costalis inferior, va shu umirtqaga nisbatan yuqoridagi umirtqaning pastki qismidagi, yuqorigi qovurg’a chuqurchasi, fossa costalis superior, nig birlashuvidan bir butun bo’g’im chuqurchasi hosil bo’ladi. Yuqorigi bo’g’im chuqurchasi pastkdagi bo’g’im chuqurchasiga nisbatan kattaroqdir. I, XI va XII qovurg’alar faqat bitta umirtqadan hosil bo’lgan chuqurchaga brikadi. Umirtqalarning qovurg’a brikuvchi bo’g’im chuqurchalari va qovurg’alarning boshchalari tolali briktiruvchi to’qima bilan qoplangan. II – X qovurg’alarning bo’g’im bo’shliqlarida qovurg’a boshchasining bo’g’imichi boylami, lig. capitis costae intraarticulare, joylashgan. U qovurg’a boshchasidagi qirrradan umirtqalararo diskka tortilgan bo’lib, bo’g’im bo’shlig’ini ikki kameraga bo’ladi. Bo’g’im kapsulasi yupqa va qovurg’a boshchasining oldingi yuzasidan boshlanib, yelpig’ichsimon holatda yuqori va pastda yotuvchi umirtqalar va umirtqalararo dikka brikuvchi, qovurg’a boshchasining nursimon boylami, lig. capitis costae radiatum, bilan mustaxkamlangan bo’ladi. 2. ko’ndalang-qovurg’a bo’g’imi, articulatio costotransversaria (ras. 234; ras. 233, 236), Qovurg’a do’mboqchasidagi bo’g’im yuzasi, facies articularis tuberculi costae, ni ko’krak umirtqalarining ko’ndalang o’siqlaridagi, qovurg’a chuqurchalari bilan brikishidan hosil bo’lpadi. Bu bo’g’imlar faqatgina yuqoridagi 10 juft qovurg’alarda bor. Ularning bo’g’im yuzalari gialin tog’ayi bilan qoplangan. Bo’g’im kapsulasi yupqa bo’lib, bo’g’im Страница | 136 yuzasining qirg’oqlari bo’ylab brikadi. Bo’g’im ko’p sonli boylamlar bilan mustaxkamlangan: a) yuqorigi ko’ndalang-qovurg’a boylami, lig. costotransversarium superius, ko’ndalang o’siqning pastki yuzasidan boshlanib, shu o’siqqa nisbatan pastda yotuvchi qovurg’a bo’yinchasidagi qirraga yopishadi; b) lateral ko’ndalang-qovurga’ boylami, lig. costotransversarium laterale, ko’ndalan va o’tkir o’siqlarning asosi, hamda shu o’siqlarga nisbatan pastda yotuvchi qovurg’a bo’yinchasining orqa yuzasi orasida tortilgan boylamdir; c) ko’ndalang- qovurg’a boylami, lig. costo- transversarium, qovurga’ bo’yinchasining orqa yuzasi va shunga mos keluvchi umirtqa ko’ndalan o’sig’ining oldingi yuzalari orasida joylashib, ko’ndalang-qovurga’ teshigi, foramen costotransversarium, ni to’ldirib turadi (ras. 44, 233); d) bel-qovurga’ boylami, lig. lumbocostale, - L I va L II umirtqalarning qovurga’ o’siqlari va XII qovurga’ning pastki qirg’og’i orasida tortilgan yo’g’on fibroz plastinkadan iborat. U qovurg’a va shu bilan bir vaqtda qorin ko’ndalang muskulining apanevrozini fiksatsiya (mustaxkam) qiladi. Qovurga’ boshchasi va do’mboqchasidagi bo’g’imlar o’z shakli bo’yicha silindrik bo’g’imlarga taluqli bo’lib, ular funksional jihatdan bog’langandir: nafas aktida harakat ikkala bo’g’imda bir vaqtda sodir bo’ladi. Yüklə 10,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|