Odam anatomiyasi

tashlangan.) 
Bo’g’imning orqa yuzasida bir qancha 
boylamlar joylashgan:
1. 
Suyaklararo 
dumg’aza-yonbosh 
boylamlar, 
ligg. 
sacroiliaca 
interossea,
dumg’aza-yonbosh bo’g’iminig orqasida, shu 
bo’g’imni hosil qiluvchi suyaklar oralig’ida 
jolashgan bo’lib, o’zining uchlari bilan 
yonbosh va dumg’aza g’adir-budirliklariga 
brikadi.
2. Orqa dumg’aza-yonbosh boylamlar, 
ligg. 
sacroiliaca 
posteriora 
(dorsalia). 
Bu 
boylamning alohida tutamlari orqa pastki 
yonbosh o’tkir o’siqdan boshlanib, II – III 
dumg’aza teshiklari sathida lateral dumg’aza 
qirrasiga brikadi. Boshqasi orqa yuqorigi 
yonbosh o’tkir o’siqdan boshlanib, pastka va 
osgina medial tomonga yo’naladi hamda IV 
dumg’aza umirtqasi sohasida dumg’azaning 
orqa yuzasiga brikadi.
Dumg’aza-yonbosh 
bo’g’imi 
kam 
harakatchan bo’g’imlarga kiradi.
Chanoq 
suyagi, 
dumg’aza-yonbosh 
bo’g’imidan tashqari, umirtqa pog’onasi bilan 
qotor mustahkam boylamlar bilan brikadi. Bu 
boylamlar quyidagilar: 
1. Dumg’aza-do’mboqcha boylami
, lig. 
sacrotuberale
(ras. 259 – 261), o’tiqg’ich 
do’mboqchasidan 
(g’adir-budirligidan) 
boshlanib, yuqoriga va medial tomonga qarab
yo’naladi; dumg’aza va dumning tashqi 
qirrasiga brikadi. Bu boylamning bir qism 
tolalari o’tirg’ich suyagi shoxining pastki
qismiga o’tadi va shu suyak bo’ylab davom etib 
o’roqsimon o’siq, 
processus falciformis, 
ni 
hosil qiladi.
2. Dumg’aza-o’tkir o’siq boylami, lig. 
sacrospinale (ras. 259 – 261), o’tirg’ich o’tkir 
o’sig’idan boshlanib, orqaga va medial 
tomonga yo’naladi va oldingi boylamning 
oldida joylashib, dumg’aza suyagi va dum 
suyagi ozroq qismining qirg’oqlariga brikadi.
Ikkala boylam o’tkir o’siqning yuqori va 
pastki qismida joylashgan katta va kichik 
o’yiqlar bilan birgalikda ikkita teshik: katta 
o’tirg’ich teshigi, 
foramen ischiadicum majus,
va 
kichik 
o’tirg’ich 
teshigi
, 
foramen 
ischiadicum minus,
ni hosil qiladi. Bu teshik 
orqali chanoqdan chiquvchi muskullar hamda 
tomir va nervlar o’tadi.
3. Yonbosh-bel boylami, 
lig, iliolumbale
(ras. 259, 260), IV va V bel umirtqalarining 
ko’ndalang o’siqlarining oldingi yuzalaridan 
boshlanib, tashqariga yo’naladi hamda yonbosh 
qirrasining orqa qismiga va yonbosh suyagi 
qanotining medial yuzasiga brikadi. Bu boylam 
bel-dumg’aza 
bo’g’imi, 
articulatio 
lumbosacralis,
ni mustahkamlab turadi.