bilan og‘rigan alohida yordamga muhtoj bolalar bo‘lib, ko‘p onalar farzandlariga qarash uchun ish joylarini yo‘qotishgan. Nogiron orasida ta’limga layoqatsiz bolalar ham bor. Ular- ning farzandlariga oddiy ko‘nikmalami o‘rgatishda ilg‘or ota- onalaming tajribalarini boshqalarga o‘rgatish missiyasini ilgari surishadi va bu borada hozirgi kunda ham faoliyat olib bo- rishmoqda Respublikamizda nogironlikning oldini olish bo'yicha bir qancha dasturlar amalga oshirilayotganligiga qaramasdan, hanuzgacha voyaga yetmaganlar o‘rtasida nogironlik holatlari mavjud. Mamlkatimizda faoliyat ko'rsatayotgan nogironlikni ijtimoiy reabilitatsiya qilish shaxobchalari, Markazlar, «Ota- onalar klubi»ga o‘xshash davlat, nodavlat tashkilotlarining say’i - harakatlari bugungi kungi ehtiyojlami qondirish, bu borada sezilarli ijobiy siljishlarga erishish uchun yetarli emas. Shu sababli ham nogironlikning oldini olishni eng awalo, oiladan, ya’ni, ota-onalaming tibbiy hamda pedagogik-kor- reksion savodxonligini oshirishdan boshlash har tomonlama maqsadga muvofiqdir. Nogiron bolani oilada tarbiyalash va kamol toptirish murakkab muammolardan biri bo‘lib, unga eng asosiy tar- biyachi — onadan yuksak tarbiya, diqqat e’tibor, g‘amxo‘rlik, bardosh, ishonch, bilim, xushmuomalalik talab etiladi. N o giron farzandi bor ona normal hamda nogiron bolalar rivojlanishi haqidagi fiziologik bilimlarga ega bo‘lmoqliklari, tibbiyot xodimlari hamda defektolog-o‘qituvchilar bilan uzviy 368
hamkorlikda bolani tarbiyalash va hayotga moslashtirish malakalariga ega bo‘lmoqliklari lozim. Rivojlanishi me’yorida bo‘lmagan bolalar 2 turga bo‘la-
