onalar kerakli bilim va tajribaga ega bo'lmaydilar. Shuning uchun ham, pedagog bola bilan birgalikda ota-onaga ham korreksion bilimni parallel ravishda o‘rgatadi, boladagi rivojlanishning o‘ziga xos xususiyatlari haqida to‘xtalib, diq- qat-e’tibomi o‘quvchisidagi yutuqlarga qaratishga urinadi. Bolaga uyda ta’lim berish tajribasidan kelib chiqqan holda quyidagilar ishlab chiqilgan: 1. Bola g‘azablanganda yoki arazlaganda, zinhor uni koyish yaramaydi, ma’yus, hafaxon bo‘lgan kezlarda unga tanbeh berish kerak emas. Tarbiya berishning eng muhim 374
qoidasi bolaning o‘zini emas, balki uning qilig‘ini maqtash yoki urishish kerak. 2. Bolaning ta’lim olish jarayonida omadsizlikka uch- raganini bo‘rttirib gapirmaslik kerak. U barcha uchragan qiyinchiliklarga sizning yordamingizsiz eplay olmasligiga ishonch hosil qilishi kerak, xolos. 3. Uy sharoitida ta’lim olayotgan bola turli patologik kasalliklar xuruj qilgan kunlari qat’iy ratsional ovqatlanish tartibiga amal qilishi kerak (tez anglay olmaslik, yengil ta’sirlanish, tez toliqish va boshq.). 4. Dars tayyorlash jarayonida o‘zaro ziddiyatli, bahs- lashish, g‘azabni qo‘zg‘atuvchi vaziyatlami keltirib chiqar- maslik kerak. Shunday ekan, nogiron farzandi bor ota-onalaming korreksion-pedagogik savodxonligini oshirishni yo‘lga qo‘yish har tomonlama foydalidir. Alohida yordamga muhtoj bolalarga maxsus ta’lim berish ko‘pgina rivojlangan mamlakatlarda ham bunday dasturlami amalga oshirish mavzulaming mazmuni va moliyalashtirishi bilan farq qiladi. Vengriya davlati boshqa davlatlarga qara-