o ‘quv muassasasi borki, undagi bolalar masalalariga oid ishlaming barchasi ota-onalar roziligi asosida amalga oshadi. Inkluziv ta’lim deb nom olgan tizim esa bolalaming ta’lim olishida o‘ziga xos huquqiy asosni yaratadi. Bunday ta’lim tizimi shunday falsafaga asoslanganki, hamma bolalar nogi- ronligining og'irligiga qaramasdan, umumta’lim tizimining jonli hamda ajralmas vakillari sifatida sog‘lom bolalar bilan biigalikda ta’lim oladi. Ammo, alohida yordamga muhtoj bolalaming maxsus ta’lim dasturi talablariga qanchalik layoqatli ekanini aniqlash ham muhim vazifalardan bid ekanligini unutmaslik kerak. Ilmiy izlanishlardan shu narsa ayon bo‘ldiki, rivojla- nishida jismoniy va psixik kamchiligi bor bolalaiga qancha erta yordam kO‘rsatilsa, ulardagi kamchiliklar shuncha tez bartaraf etiladi yoki korreksiyalanadi. Bunday bolalar yosh organizmining potensial qobiliyatlariga tayaniladi. 363
Bugungi kunda umumta’lim maktablarida nogiron bola lami o‘qitish va tarbiyalashda quyidagi kamchiliklar borligi aniqlangan: • alohida yordamga muhtoj bolalami umumta’lim mak tablarida tayyorlashda professionallikning yetishmasligi; • korreksion tayyorlov dasturi, maxsus asbob-uskuna va texnika vositalarining yo‘qligi; • nogiron bolalaming ota-onalari uchun psixolog yordamining tashkil etilmaganligi; • nogiron farzandi bor ota-onalarga birlamchi korreksion pedagogik ko‘nikmani berishda maxsus pedagog va mutaxas- sislaming yetishmasligi. Ko‘rsatilgan sabablar umumta’lim maktablarida nogiron bolalami qabul qilish sharoitlari va imkoniyatlarini cheklaydi,