Oilada shaxslararo munosabatlarning o’ziga xos xususiyatlari nabiyeva Dilbarxon Avazovna
Yüklə 0,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 2 « Научный импульс » Мая , 2023 1036 Oilaviy munosabatlar tizimi juda murakkab va ancha teran mazmunga ega bo‘lib, o‘z ichiga er xotin o‘rtasidagi, ota ona va farzandlar, aka uka va opa singillar o‘rtasidagi va shu kabi qator munosabatlar tizimini oladi. Oiladagi shaxslararo munosabatlar shaxs shakllanishining muhim omili hisoblanadi. Oilaning eng muhim vazifalaridan biri shaxs rivojlanishi uchun munosib sharoitni yaratishdir. Yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning 76-moddasida “Oila jamiyatning asosiy bo’g’inidir hamda u jamiyat va davlat muhofazasidadir.Nikoh O’zbekiston xalqining an’anaviy oilaviy qadriyatlariga nikohlanuvchilarning ixtiyoriy roziligiga va teng huquqliligiga asoslanadi.Davlat oilaning to’laqonli rivojlanishi uchun ijtimoiy,iqtisodiy,huquqiy va boshqa shart –sharoitlar yaratadi” degan normalar aks etgan.Haqiqattan ham,o’zbek xalqida oila ne’mati doimo aziz tutilgan ,qo’ydi –chiqdilar va ajrimlar jiddiy qoralangan,er-xotin ajrashsa arshning kursisi zir titraydi,deyishgan.Oila tushunchasi bundan keyin ham bizda muqaddas bo’lib qolishiga ishonchim komil. Sharq madaniyati va ma’naviyati shu qadar noyob, betakror va jozibali bo‘lib, buning asosiy sabablaridan biri o‘zbek oilasining betakror muhiti, undagi an’analar, rasm-rusmlar va qadriyatlarning barhayotligidadir. Zero, har qanday oila inson taqdiri va kamolotini, kelajagini belgilab beruvchi omil ekanligi bilan xarakterli hisoblanadi. Ayniqsa, undagi an’analar, milliy qadriyatlar ma’naviy boy, axloqan yetuk, intellektual rivojlangan yuqori bilimli, jismonan baquvvat, har tomonlama kamol topgan shaxsni, ya’ni sog‘lom avlodni tarbiyalash, voyaga etkazishda ularning o‘rni va ahamiyati kattadir. Haqiqatdan ham har bir oila qurmoqchi bo‘lgan yoshlar oilaning jamiyatda, inson hayotidagi ahamiyatini, uning vazifalari, ma’suliyatlarini anglab yetishi, farzandli bo‘lish, tarbiyalash masalalarini, ota-ona, qarindoshlari bilan munosabatlarini to‘g‘ri yo‘naltirishi lozimligini anglab yetishi, ajdodlarimizdan meros bo‘lib qolgan qadriyatlar, ijobiy urf - odat, an’analar, bularning oilaviy hayotini mustahkamlashda, farzandlar tarbiyalashdagi o‘rnini bilishi haqida to‘la tasavvurga ega bo‘lishi maqsadga muvofiqdir. Aytish mumkinki, oila-hayotning abadiyligini, avlodlarning davomiyligini ta’minlaydigan, muqaddas urf-odatlarimizni saqlaydigan, shu bilan birga kelajak nasl qanday inson bo‘lib etishishiga ta’sir ko‘rsatadigan katta tarbiya o‘chog‘idir. Oila jamiyatning asosiy bo‘g‘ini ekanligi bois, oila tinch va barqaror bo‘lsa, yurt ravnaq topadi. Demak, jamiyat mustahkam, ma’naviy va axloqiy jihatdan sog‘lom oila bo‘lishidan manfaatdordir. Oiladagi nosog‘lom muhit juda ko‘p illatlar qatori, odamning o‘z salomatligi holatiga bo‘lgan munosabatini salbiy tomonga o‘zgartirib yuborishi mumkin. Bunday o‘zgarishlarning ham turlicha sabablari bor. Masalan, agar oila a’zolari ma’lum sog‘lom turmush tarziga o‘rgangan bo‘lsalar ham, biror sabab bilan shu oilada nizo, janjal kelib chiqsa, bu holat barcha oila a’zolari tafakkurining salbiy tomonga o‘zgarishiga olib keladi. Bu o‘z navbatida umuman faollikning pasayishini keltirib chiqaradi. Demak, oiladagi |