Oliy matematika, statistika va ekonometrika

Umumiy 
tug`ilish 
koeffitsiyenti, ‰ 
O`lim koeffitsiyenti, ‰ 
Umumiy o`lim 
Shu jumladan 1-yoshgacha 
o`lgan bolalar 
2004 
6395 
21,0 
9,0 
56,0 
2005 
6477 
21,0 
9,0 
54,0 
2006 
6555 
21,0 
9.0 
52,0 
2007 
6625 
21,0 
9,0 
52,0 
2008 
6705 
21,0 
8,0 
49,0 
2009 
6810 
20,0 
8,0 
46,0 
2010 
6892 
20,0 
8,0 
46,0 
2011 
6987 
20,0 
8,0 
44,0 
2012 
7058 
20,0 
8,0 
41,0 
Qit`alar 
Aholi soni 
Istiqboldagi soni ,million 
2025 
2050 
Dunyo bo`yicha 
7058 
8082 
9624 
Afrika 
1072 
1446 
2339 
Amerika 
948 
1063 
1211 
Osiyo 
4260 
4779 
5284 
Yevropa 
740 
750 
732 
Okeaniya 
37 
44 
57 

---

49 
Yillar 
Aholi soni, mlrd 
Tug`ilish 
koeffitsiyenti 
O`lim koeffitsiyenti 
Tabiiy o`sish 
koeffitsiyenti 
2012 
7.058 
20 
8 
12 
‰
12
8
20
'
'





o
t
to
K
K
K










'
2
1
'
0
1
1
1
to
to
К
К
А
А
; 
kishi
ml
А
.
4
,
85
7058
7143
7143
0121
,
1
*
7058
012
,
0
1
012
,
0
1
7058
2
1
1
























'
2
1
'
1
2
1
1
to
to
К
К
А
А
kishi
ml
kishi
ml
А
.
4
,
86
0
,
7143
4
,
7229
.
4
,
7229
012
,
0
1
012
,
0
1
7143
2
1
2













 
 
Aholini istiqboldagi sonini quyidagi formula yordamida ham aniqlash mumkin: 
 
 
 
 
 
 
5
0
. `
12, 0
1
7058 1
7058*1.061 7490, 7 ln . .
1000
1000
t
b t
Ktab o z
A
A
m
k




















---

50 
NAZORAT SAVOLLARI 
1.
Aholi soni va tarkibi qanday aniqlanadi? 
2.
Aholi kategoriyalari deganda nimani tushunasiz? 
3.
Doimiy va mavjud aholi o’rtasidagi qanday bog’liqlik mavjud? 
4.
Aholini jins-yoshi bo’yicha piramidasi qanday tuziladi? 
5.
Aholi tabiiy harakati ko’rsatkichlari qanda aniqlanadi? 
6.
Aholining demografik yuklama ko’rsatkichlari deganda nimani tushunasiz? 
7.
Aholining kelajakdagi sonini prognozlash qanday amalga oshiriladi? 

---

51 
 
Tayanch so’z va iboralar
: 
Mehnat bozori, ishsizlik, bandlik, mehnat resurslari, iqtisodiy faol aholi, iqtisodiy 
nofaol aholi,mehnat resurslari balansi.
1.Mehnat bozori tushunchasi va statistikasining vazifalari
 
Mehnat bozori
deganda bir tomondan ish beruvchilar, ikkinchi tomondan ishga talabgorlarning 
(yollanuvchilarning) o’zaro munosabati amalga oshuvchi bozor iqtisodiyotining maxsus bo’lagi tushuniladi va u quyidagi 
komponentlardan tashkil topadi: mehnatga talab; mehnat taklifi; ishchi kuchi bahosi; ishchi kuchi qiymati; raqobat. 
Samarali va egiluvchan mehnat bozori deganda doimo o’zgarib boruvchi tizim, aniqrog’i o’zida quyidagi 
xarakteristikalarni mujassamlashtiruvchi model tushuniladi: 
– ishga yollanuvchi va ish beruvchining faoliyati shaxsiy manfaatlarni maksimal qondirilishiga yo’naltirilgan. Sotib 
oluvchida u foyda summasi bo’lsa, sotuvchida u juda murakkab tarkibga ega; 
– ishchi kuchini sotuvchi va sotib oluvchi turli variantlar mavjudligi haqida ma’lumotlarga ega va
o’zi uchun eng manfaatlisini tanlash qobiliyatiga ega; 
– mehnat bozorida bir xil tipdagi mehnat xizmatlari sotiladi va sotib olinadi.
Sotiladigan va sotib olinadigan tovar, aniqrog’i ishchilar bir biridan deyarli farq qilmaydi: 
– ishchi kuchiga qilinadigan xarajatlar faqat vaqtga mos ravishda ish haqlaridan tashkil topadi, mehnat unumdorligi esa 
doimiy miqdor bo’lib hisoblanadi va ish vaqtining uzunligiga bog’liq emas; 
– mehnat xizmatlarini sotib olish va sotish faqat raqobat asosida amalga oshiriladi.
Buning asosiy sharti sifatida bozorda bir biriga bog’liq bo’lmagan ko’plab sotuvchi va sotib oluvchilarning 
qatnashishi hisoblanadi.