Oliy matematika, statistika va ekonometrika

 
Real daromad indeksini aniqlash 
Real daromad indeksi hisoblash uchun dastavval umumiy va pirovard daromadlar hajmi aniqlanadi. Buni 33- 
jadvaldagi shartli raqamlar misolida ko’rib chiqamiz.
Real daromad indeksi quyidagicha hisoblanadi: 
ТD
SМD
К
А

Bu yerda: K
td
– aholi turmush darajasi koeffitsienti; 
SMD – sof milliy daromad; A – aholining o’rtacha 
soni.
1
1
АТD
SМD
J
А

:
0
0
СМD
А
 
1
0
:
.
АТD
ТD
ТD
J
К
К

Bu yerda: J
atd
– aholi turmush darajasi indeksi. 
Agar J
atd
>1 bo’lsa, iqtisodiy o’sish sodir bo’lgan, binobarin aholi turmush 
darajasi oshgan. Agar J
atd
<1 bo’lsa, aksincha. J
atd
=1 bo’lganda aholi turmush 
darajasi ham o’zgarmagan. 
ND = MBOD + MKD 
p
ND
ТТ
S
RD
J



p
РД
J
РД
РД
J
:
0
1

yoki 
0
1
:
РД
J
РД
J
p
РД

Bu yerda: RD
0
va RD
1
– real daromadning bazis va joriy davrdagi 
summasi; J
p
– bahoning umumiy indeksi. 

---

90 
Misolimizdan: 

p
РД
J
РД
РД
J
:
0
1

= 

1
,
1
:
0
,
98
0
,
107
1,092:1,1=0,992 yoki 99,2 foiz; 

0
1
:
РД
J
РД
J
p
РД

= 

0
,
98
:
1
,
1
0
,
107
0,973:0,98 = 0,992 
yoki 99,2 foiz 
Aholining umumiy, pirovard va real daromadlarini 
hisoblash tartibi (mln so’m) 
 
T/r 
Ko’rsatkichlar 
Bazis 
davr 
Joriy 
davr 
1. 
Pul daromadlari shu jumladan: 
a) ish haqi 
b) pensiya, stipendiya, turli nafaqalar 
v) renta, foiz, foyda va dividendlar 
100,0 
84,3 
10,0 
0,7 
109,0 
97,6 
10,4 
1,0 
2. 
Shaxsiy yordamchi xo’jalikdan tushgan daromadlar 
3,8 
3,5 
3. 
Nobozor daromadlar 
8,2 
9,0 
4. 
Aholining umumiy daromadi 
(1q+2q+3q) 
112,0 
121,5 
5. 
Umumiy (nominal) daromaddan chegirib tashlanadigan 
har xil to’lovlar – jami shu jumladan: 
a) soliqlar va moliya tizimiga to’lanadigan har xil zaruriy 
to’lovlar 
b) maishiy xizmatlar uchun to’lovlar
14,0 
6,0 
8,0 
14,5 
6,3 
8,2 
6. 
Real daromad, haqiqiy baholarda (4q - 5q)
98,0 
107,0 
7. 
O’rtacha baho indeksi (J
p
)
1,0 
1,10 
8. 
Real daromad taqqoslama baholarda (6q:7q) 
98,0 
97,4 
Demak, real daromad joriy davrda bazis davrga nisbatan 0,8 punktga kamaygan. Shu davr ichida narx esa 10 
foizga oshgan. Narx o’zgarmagan yoki pasaygan sharoitda pul daromadi ko’paysa, real daromad ham ko’payadi. Agar pul 
daromadi o’zgarmay turib narx oshsa, real daromad pasayadi, narx pasaysa, aksincha ortadi. Pul daromadi va narxlar real 
daromadga qarama - qarshi yo’nalishda ta’sir etadi.