Oliy ta‘lim, fan va innovatsiyalar vazirligi termiz davlat universiteti magistratura bo

2.1-jadval.
Moddalardan ajralib chiqadigan biogaz tarkibi

Bu usulda ishlarni olib borish uchun quyidagicha tayyorgarlik ishlari olib
borildi. Dastlab biogaz ustanovkasi uchun joy tanlandi. Bu joyda shamol esishi kam, quyosh nurlari to‘g‘ridan-to‘g‘ri tushadigan joy tanlanadi. Asosiy o‘zgarish bu biogaz ishlab chiqaruvchi idish qora rangga bo‘yalib uni yorug’lik yutishi yaxshilandi. Ma’lumki yorug‘lik nurlari ko‘p yutilsa u idish ichidagi temperatura oddiy holatdagiday bo’lmasdan yuqori temperatarada bo‘lishi nazariy jixatdan ma’lum.²²
Bu asosan metan (tarkibida 50 dan 85% gacha), karbonat angidrid (tarkibida 15 dan 50% gacha) va boshqa gazlardan ancha past foizda tashkil topgan gaz aralashmasi. Biogaz biomassada oziqlanadigan uch turdagi bakteriyalar guruhi tomonidan ishlab chiqariladi - kislota hosil qiluvchi bakteriyalar uchun oziq-ovqat ishlab chiqaradigan gidroliz bakteriyalari, bu esa o‘z navbatida biogaz hosil qiluvchi metan ishlab chiqaradigan bakteriyalar uchun oziq-ovqat yetkazib beradi.
Mahsuloti biogaz bo‘ladigan asl organik moddalarni (masalan, go‘ng) fermentatsiyasi tashqi atmosferaga chiqmasdan sodir bo‘ladi va anaerob deyiladi. Kompost gumusi deb ataladigan bunday fermentatsiyaning yana bir mahsuloti uni qishloq xo‘jaligi dalalari va sabzavot bog‘larini urug‘lantirish uchun ishlatadigan qishloqlarga yaxshi ma’lum, ammo kompost uyumlarida hosil bo‘lgan biogaz va issiqlik energiyasidan odatda foydalanilmaydi.
Organik moddalarni fermentatsiya qiluvchi bakteriyalarning faolligi qanchalik baland bo‘lsa, ularning atrof-muhit harorati shuncha yuqori bo'ladi; past haroratlarda fermentatsiya sekinlashadi yoki butunlay to‘xtaydi. Shu sababli biogaz ishlab chiqarish subtropik va tropik mintaqalarda joylashgan Afrika va Osiyoda eng ko‘p uchraydi. Rossiya iqlimida biogaz olish va unga muqobil yoqilg‘i sifatida to'liq o‘tish bioreaktorning issiqlik izolatsiyasini va tashqi atmosfera harorati noldan pastga tushganda iliq suvni organik moddalar massasiga kiritishni talab qiladi.
Bioreaktorga kiritilgan organik material biologik parchalanishi kerak, unga suvning katta miqdorini kiritish kerak - organik massaning 90% gacha. Organik muhitning betarafligi, uning tarkibida bakteriyalar rivojlanishiga to‘sqinlik qiladigan tarkibiy qismlarning yo‘qligi, masalan, tozalash va yuvish vositalari, har qanday antibiotiklar muhim ahamiyatga ega. Biogazni deyarli har qanday maishiy va o‘simlik chiqindilari, kanalizatsiya, go‘ng va hokazolardan olish mumkin.