Omillar mahsuldorligining kamayish qonuni

Chekli texnologik almashtirish normasi. Izokvantaning ma’lum nuqtasidagi burchak koeffitsienti bir ishlab chiqarish omili bilan (bu yerda kapital) boshqa bir omilni (mehnatni) texnik almashtirish qanday bo‘layotganligini ko‘rsatib beradi. Shuning uchun ham ushbu burchak koeffitsientining absolyut qiymati chekli texnologik almashtirish normasi deb yuritiladi va u ^MRTS ko‘rinishida belgilanadi.
^MRTS o‘z mohiyatiga ko‘ra iste’mol nazariyasidagi chekli almashtirish normasi ^MRS ga o‘xshashdir:

MRTS   ^K
L
- kapital sarfining o’zgarishi
- mehnat sarfining o’zgarishi

Bu yerda K va L lar bitta izokvantada bo‘lgani uchun mahsulot ishlab chiqarish hajmi Q o‘zgarmaydi ( ^{Q  const} ). 10.5-rasmdan ko‘rish mumkinki, ishlab chiqarish hajmi 85 birlik bo’lib, o‘zgarmaganda mehnat sarfi birdan 2 ga o‘zgarganda

_ K
L
^{ 2} . Mehnat sarfi 2 dan 3 ga oshganda ^{MRTS  1}ga teng (kamayib bormoqda). Mehnat sarfi 3 birlikdan 4 ga o‘zgarganda va 4 birlikdan 5 ga o‘zgarganda

^MRTS mos ravishda ²
3
va ¹
3
ga kamayib boradi. Demak, qancha ko‘p miqdordagi

mehnat kapital bilan almashtirilsa, shuncha mehnat unumdorligi past bo‘ladi va kapitaldan foydalanish nisabatan samarali bo‘lib boradi (10.6-rasm).
K