Omillar mahsuldorligining kamayish qonuni

Ishlab chiqarish funksiyasining ikki xususiy holi. Ishlab chiqarish jarayonida bir omil bilan ikkinchi omilni almashtirishda ikki xususiy hol mavjud. Birinchi holda (10.7-rasm) omillar bir-biri bilan to‘liq almashtiriladi. Bu yerda izokvantaning har qanday nuqtasida MRTS o‘zgarmas qiymatga ega:

K


^Q1 Q₂ Q_{3 L}


10.7-rasm. Ishlab chiqarish funksiyasining omillari to‘liq
almashtiriladigan holati

Ikkinchi holda, ishlab chiqarish omillaridan belgilangan tartibda foydalanishni ifodalaydigan ishlab chiqarish funksiyasi (10.8-rasm).

К


K₃ K₂
K₁
^L1 ^L2 L₃ ^L
10.8-rasm. Tarkibi belgilangan omillardan foydalanishni ifodalovchi ishlab chiqarish funksiyasi

Har bir ishlab chiqarish hajmi aniq proporsiyadagi omillar kombinatsiyasidan

foydalanishni talab qiladi. Masalan
Q₁ miqdorda mahsulot ishlab chiqarish
^K₁ va ^L₁

miqdordagi resurslar kombinatsiyasini sarflashni talab qiladi; ^Q₂
va ^Q3
miqdordagi

mahsulot ishlab chiqarishda - mos holda
(K ₂ , L₂ )
va ^{(K3, L3 )}
tarkibdagi resurslar

kombinatsiyalarini sarflash talab qilinadi. Berilgan tarkibdagi resurslardan birortasining miqdori oshirilgan bilan mahsulot ishlab chiqarish oshmaydi.
Shunday qilib to‘g‘ri burchakli izokvantaning gorizontal va vertikal qismlarida

chekli kapital va chekli mehnat mahsuldorliklari
(MP_K
va MP_L )
nolga teng. Agar

sarflanadigan resurslar bir vaqtning o‘zida, ma’lum kombinatsiyada oshsa, mahsulot ishlab chiqarish hajmi oshadi. Masalan, A nuqtadan B nuqtaga va C nuqtaga o‘tganda

omillar sarfi kombinatsiyasi mos ravishda
(K₁ , L₁ ) _dan
^{(K 2 , L2 )} ga va
^{(K3, L3)} ga

o‘zgarganda ishlab chiqarish hajmi ham mos holda
^Q₁ dan
^Q₂ ga va
^Q3 ga o‘sadi. A,

2. 
   va C nuqtalar texnik nuqtai nazardan samarali omillar kombinatsiyalari hisoblanadi.
   

2.