O'mt obloshka cdr
-Mavzu: Raqamli axborot va matnni qayta ishlash texnologiyasi
Yüklə 5,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
8-Mavzu: Raqamli axborot va matnni qayta ishlash texnologiyasi
Reja: 1. Raqamli axborot. 2. Matnni qayta ishlash dasturlari 3. Matnni qayta ishlash Tayanch so‘z va iboralar: Word ADP, MS Office ADP, Sentrovka po shrine, Vneshnыye granise – Abzas, Oriyentasiya, Predvaritelnыy prosmotor Bosma, matn muharrirlari. Matnni qayta ishlash texnologiyalarini uskunaviy va dasturiy vositalarga ajratishimiz mum-kin. Shulardan biz bugungni kunda eng ommalashgan dasturlardan biri matn muharrirlari haqida fikr yuritamiz. 1. Matn muharrirlari haqida umumiy tushuncha Bugungi kunda matnli hujjatlarni tayyorlashda ommabop bo‘lgan dastur Microsoft Word dasturi bo‘lib, u matn prosessori deb ham ataladi. Haqiqatdan ushbu dastur o‘zining juda keng imkoniyatlari tufayli o‘z sinfining matn prosessorlari orasida foydalanuvchi standartiga aylandi. Word prosessorining asosiy vazifasi matnli hujjatlarni yaratish va tahrirlashdir. Ammo shu bilan birga Word ADP(amaliy dasturlar paketi) hujjatga grafik ob‘ektlar, jadvallar, diagrammalar, giperbog‘lovlar joylashtirish kabi keng imkoniyatlarga ega. Word ADPi o‘zi-dagi ko‘rsatkichlar, mundarijalar, kolontitullar yaratish vositalari mavjud bo‘lganligi tufayli katta hajmdagi hujjatlar bilan ishlashda qulaylik yaratadi. MS Office ADPga kiruvchi barcha amaliy dasturlardagi kabi Microsoft Word dasturida ham tizimli menyular to‘plami mavjud bo‘lib, u oltita buyruqni bajaradi Microsoft Word dasturini sozlash. Word ADPni sozlash uchun «Servis» menyusining «Nastroyka» punktini tanlash lozim. «Nastroyka» - oynada uchta sahifa mavjuddir: «Paneli instrumentov» - (uskunalar paneli), «Komandы» - (menyu amallari), «Parametrы» - (menyu parametrlari). 1. Fayl menyusi komandalarining mazmuni: Sozdat - Yangi, ilgari mavjud bo‘lmagan hujjatni yaratish (tayyor shablondan foydalanib). Otkrыt - Mavjud bo‘lgan (ilgari yaratilgan) hujjatni ko‘rish yoki o‘zgartirish uchun ochish Zakrыt - Ekranda ochik bo‘lgan hujjatni berkitish. Soxranit - Ekranda ochiq bo‘lgan hujjatni saqlash Soxranit kak - Ekranda ochiq bo‘lgan hujjatni saqlash yangi nom ostida saqlab kuyish yoki boshqa bir katalogga joylashtirish. Soxranit v formate NTML - Ekranda ochiq bo‘lgan hujjatni xotiraga gipertekst ko‘rinishida saqlab qo‘yish. Versii - Ekranda ochiq bo‘lgan hujjatni yangi versiyasini saqlash. Parametrы stranisы - Ishchi sahifasini formatlashga oid parameter- lardan iborat dialog oynasini hosil qilish. Predvaritelnыy prosmotor - Bosmaga tayyorlangan xujjatni sahifaga joylashishini oldindan qurish. Pechat - Faylni bosmaga chiqarishga oid parametrlardan iborat dialog oynasini xosil qilish. Otpravit - Faylni boshqa kompyuterga jo‘natish Svoystva - Fayl haqida ma’lumotlar saqlash Word ADPi ishga tushgandan so‘ng, matn kiritishdan oldin qog‘oz turini, uning abzaslari va matn hoshiyalarini tanlab olish zarur. Buning uchun fayl menyusining «Parametrы stranisы» punktini tanlaymiz. Hosil bo‘lgan muloqot oynasida «Polya», «Razmer bumagi» va «Istochnik bumagi» sahifalari mavjuddir. «Polya» — hoshiyani o‘rnatish uchun foydalaniladi, bunda «Verxneye» – tepadan qancha santimetr tashlanishi lozimligi, «Nijnыye» – pastdan, «Levoye» – chapdan, «Pravoye» – o‘ngdan, «Oriyentasiya» – hujjatni qanday ko‘rinishda bo‘lishi («knijnaya» – kitob shaklida, «albomnaya» – albom shaklida) ko‘rsatiladi. «Razmer bumagi» — qog‘oz o‘lchamini ko‘rsatish uchun foydalani- ladi, u orqali «Razmer bumagi» maydonidan qog‘oz o‘lchamini, «Shirina» maydonidan esa qog‘oz kengligini va «Vыsota» maydonidan qog‘oz uzunligini kiritishimiz mumkin. «Istochnik bumagi» sahifasida bo‘limlar ko‘rsatiladi. 3. Microsoft Word muharririda matnni formatlash imkoniyatlari 1. Stil - Matn stilini o‘zgartirish 2. Shrift - Matn shriftini o‘zgartirish 3. Razmer - Matn shrift kattaligini o‘zgartirish 4. Efekt nachertaniya - Qalin xarflar holatiga o‘tish yoki undan chiqib ketish 5. Efekt nachertaniya - Qiyshik xarflar holatiga o‘tish yoki undan chiqib ketish 6. Efekt nachertaniya - Chiziqli xarflar holatiga o‘tish yoki undan chiqib ketish 7. Sentrovka po levomu polyu - Matnni (kursor turgan abzasni) chap chegara bo‘yicha tekkislash 8. Sentrovka po sentru - Matnni (kursor turgan abzasni) markaz bo‘yicha tekkislash 9. Sentrovka po pravomu polyu- Matnni (kursor turgan abzasni) ung chegara bo‘yicha tekkislash 10. Sentrovka po shrine - Matnni (kursor turgan abzasni) ikkala tomon chegaralari bo‘yicha tekkislash 11. Spisok - Rakamli ro‘yxat ko‘rinishiga o‘tqazish yoki undan chiqib ketish 12. Spisok - Belgili ro‘yxat ko‘rinishiga o‘tqazish yoki undan chiqib ketish 13. Abzas - Abzasni tashqariga chiqarish 14. Abzas- Abzasni ichkariga tortib olish 15. Vneshnыye granise - Abzas chegaralarini ramka bilan belgilash. 16. Vыdeleniye svetom - Tanlangan matn tagini rang bilan buyash 17. Svet shrifta - Tanlangan matn xarflar rangini o‘zgartirish «Format» menyusining «Spisok» bandini tanlab, ma’lumotlarni raqamlar yoki tanlangan belgi yordamida tartiblab yozishimiz mumkin Yüklə 5,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|