Ön söz Giriş



Yüklə 2,36 Mb.
səhifə80/93
tarix21.12.2023
ölçüsü2,36 Mb.
#188821
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   93
meden-geologiyasi-muhazire

Koxran meyarı. Bu meyarıın həlletmə istiqaməti Bartlet meyarına müvafiqdir. Lakin onun məhdudiyyəti ondan ibarətdir ki, burada müqayisə olunan seçimlərdə parametrlərin sayı eyni olmalıdır.
G=Smax2/S12+S22+...+Sk2
Burada Smax2 – maksimal dispersiya; S12, S22, ..., Sk2 – digər seçimlərin dispersiyaıları; k – seçmələrin sayıdır.
G≤G0,05 halda müqayisə olunan seçimlərdə parametrlər arasında 95% ehtimallılıqla oxşarlıq vardır və deməli, onları eyni bir baş seçimdə toplamaq mümkündür. Əksinə olduqda isə, ayrılmış seçimlərdə parametrlər bir-biri ilə kəskin fərqlənir və onları cəmləşdirərək birgə təhlil etmək düzgün nəticələr alınmasına imkan vermir.
Rodionov meyarı. Öyrənilən geoloji obyektin bircinsliliyi haqqında hipotezin yoxlanması üçün statistik meyarların qurulması məsələsinə bundan əvvəl baxılmışdır, burda isə biz son nəticədən istifadə edəcəyik. Belə meyar kimi T fəzasında iki yerə bölünən (r2) funksiyasına baxılır:

burada, xj-(1), xj-(2) - n müşahidə yığımlarına bölünmüş hər iki çoxluq üçün hesablanmış j nömrəli orta ədədi göstəricilər, n1 və n2 - bu çoxluqlardakı müşahidələrin sayı, sj2 - çoxluğun bölündüyü hər iki qrupun dispersiyalarının bərabərliyi fərziyyəsində hesablanmış j nömrəli əlamətin dispersiyasının qiymətidir. Bu qiyməti aşağıdakı düsturla hesablamaq olar:

burada A1 və A2 - T fəzasının bölündüyü çoxluqdur, A1  A2 = T. (r2) funksiyasını isə aşağıdakı düsturla hesablamaq olar:

Əgər yoxlanılan hipotez doğrudursa, onda (r2) m sərbəstlik dərəcəsində 2 kimi bölünmüş təsadüfi kəmiyyətin qiymətini göstərəcəkdir. Beləliklə, əgər

onda, bircinslilik haqda hipotez qəbul edilir, əks halda

olduqda qəbul edilmir.
Qeyd etmək lazımdır ki, kifayət qədər yüksək qiymətlərdə meyar kimi aşağıdakı kəmiyyətdən istifadə etmək olar

Bu kəmiyyət sıfır hipotezi şərtində orta qiymət 0-a, dispersiyası 1-ə bərabər olmaqla təqribən normal paylanmışdır. Böhran cədvəllərindən 3-ə bərabər olan böhran qiyməti seçmək və onu hesablanmış  ilə müqayisə etmək kifayətdir. Əgər  > 3, onda bircinslilik haqda hipotez qəbul edilmir. Əgər bircinslilik haqqında hipotez qəbul edilirsə, onda bu onu göstərir ki, əldə olan məlumatlara görə öyrənilən obyekt üzrə heç bir bölünmə aparmaq olmaz, belə ki, bunların heç biri əsaslandırılmayacaqdır.
Əgər alternativ qəbul edilərsə, bu o deməkdir ki, öyrənilən geoloji obyekt əldə olan məlumatlara görə ən azı iki çoxluğa bölünə bilər. Burada tələblərə cavab verə bilən bölünmə variantı kimi max (r2)-na uyğun olan variant seçilir.
Nəticədə alınmış iki çoxluq, onların iki yerə bölünməsindən və ya dəyişməz qalmasından asılı olaraq, bircinslilik haqda hipotezin uyğun yoxlanmasını tələb edir. Yoxlanılan bircinslilik haqqında hipotezin qəbul edilmədiyi şəraitdə meyarın maksimum qiymətində çoxluqların bölünməsinin optimallığının nəzəri əsaslandırılmasına artıq müəllif (Rodionov) tərəfindən baxılmışdır. Təbiidir ki, belə dixotomik bölünmə o vaxta kimi davam etməlidir ki, bütün ayrılmış fəza alt çoxluqları bircinsli olsun.

Yüklə 2,36 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   93




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin