Ona tili va o’qish savodxonligi

---

2-sinf “Ona tili va o’qish savodxonligi” darslari 
samaradorligini oshirish 
 
Fotima Botir qizi Akramova 
[e-mail] 
Jizzax davlat pedagogika instituti 
Annotatsiya: Ushbu maqola ona tili va o‘qish savodxonligi darslarida zamonaviy 
pedagogik texnologiyalardan foydalanib, “Samarqand - tarix beshigi” mavzusini 
tushuntirish orqali 2-sinf o‘quvchilarining tarix, ajdodlar merosi haqidagi 
tasavvurlarini kengaytirish. Matn mazmuni va gʻoyasini aniqlash, narsa nomlarini 
ajrata olish, yoʻriqnoma va koʻrsatmalarni tushunish, So‘z oxirida kelib, ogʻzaki 
nutqda tushib qoladigan undoshlar imlosi bilan ishlash. Mavzu doirasida soʻz boyligini 
oʻstirishdan iborat. 
Kalit so‘zlar: Samarqand, tarix, talaffuzda tushib qoladigan undoshlar, davlatlar, 
shaharlar. 
Increasing the efficiency of grade 2 “Uzbek language and 
reading literacy” lessons 
 
Fotima Botir qizi Akramova 
[e-mail] 
Jizzakh State Pedagogical Institute 
 
Abstract: This article expands students' understanding of history and ancestral 
heritage by explaining the topic of Samarkand - the cradle of history, using modern 
pedagogical technologies in the lessons of mother tongue and reading literacy. Identify 
the content and idea of a text, name things Distinguish, understand instructions and 
instructions, work with the spelling of consonants that come at the end of a word and 
fall into the oral speech. The aim is to increase vocabulary within the topic. 
Keywords: Samarkand, history, consonants, countries, cities. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyev O‘qituvchi va murabbiylar 
kuniga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi nutqida shunday deydi: “Bugun har bir 
o‘qituvchi va tarbiyachi, oliygoh domlasi ta’lim va ilm-fan sohasidagi eng so‘nggi 
ijobiy yangiliklarni o‘quv jarayonlariga tatbiq eta oladigan, chuqur bilim va 
dunyoqarash egasi, bir so‘z bilan aytganda, zamonamiz va jamiyatimizning eng ilg‘or 
vakillari bo‘lishlari kerak”. 
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
May 2022 / Volume 3 Issue 5
www.openscience.uz
1131

---

Ma’lumki, Ona tili va o‘qish savodxonligi fanini o‘qitishda asosiy e’tibor 
o‘quvchida tilga doir toʻrt koʻnikma: oʻqib tushunish, tinglab tushunish, nutq soʻzlash 
va yozish hamda grammatik savodxonlikni shakllantirishga qaratiladi.
1
Ta’lim jarayonida o‘quvchilar voqea-hodisalarni kuzatish, anglash, qiyoslash, 
analiz va sintez qilishga o‘rgatish orqali ijodiy va tanqidiy tafakkurini, fikrlash 
doirasini rivojlantirish muhim ahamiyatga ega. Ona tili va o‘qish savodxonligi fani 
ushbu maqsadlarni amalga oshirishga xizmat qiladi. Bu o‘rinda ona tili va o‘qish 
savodxonligi ta’limiga o‘quv fani emas, balki, butun ta’lim tizimini uyushtiruvchi 
ta’lim jarayoni sifatida qaraladi. Shu bois ham, darsni tashkil qilishda unga integratsion 
va innovatsion yondashish davr talabi bo‘lib qolmoqda. Zero, boshlang‘ich sinf 
o‘qituvchilari zamonaviy pedagogik texnologiyaning mazmunini, mohiyatini, ularni 
darsga qanday tadbiq etish usullarini puxta bilmog‘i darkor. Quyida 2-sinf ona tili va 
o‘qish savodxonligi darsligidagi “Samarqand - tarix beshigi” mavzusi asosida ko‘rib 
chiqamiz: 
Darsning mavzusi: Samarqand - tarix beshigi.
Darsning maqsadi:
Ta’limiy: Matn mazmuni va gʻoyasini aniqlash, narsa nomlarini ajrata olish, 
yoʻriqnoma va koʻrsatmalarni tushunish, so‘z oxirida kelib, ogʻzaki nutqda tushib 
qoladigan undoshlar imlosi bilan ishlash; 
Og‘zaki nutq 1: suhbat jarayonida ikkinchi 
sinf darajasiga mos mavzular yuzasidan adabiy talaffuz qoidalariga rioya qilgan holda 
ravon soʻzlay oladi; Tinglab tushunish 4: sinf darajasiga mos badiiy yoki informativ 
matnni tinglagach uning asosiy mazmunini, voqealar ketma-ketligi va gʻoyasini aytib 
bera oladi;
Oʻqib tushunish
3: sinf darajasiga mos badiiy hamda informativ matnlarni 
ravon hamda ifodali oʻqiy oladi; Yozma nutq 1: asosiy husnixat qoidalariga amal 
qilgan holda yoza oladi;
L
ingvistik kompetensiya 11: asosiy husnixat, imlo, boʻgʻin 
koʻchirish hamda tinish belgilari qoidalariga amal qilgan holda ikkinchi sinf darajasiga 
mos, oʻquv dasturida berilgan mavzular yuzasidan gaplar hamda kichik matnlar tuzib 
yoza oladi.
Tarbiyaviy: tarixiy meros va obidalarni asrab-avaylashga undash; O
g‘zaki nutq 2: 
kichiklar, tengdoshlari hamda kattalar bilan suhbat hamda muhokama jarayonida 
muloqot odobiga (bir-birini hurmat qilish, soʻzga chiqishni istashini hurmat bilan 
soʻrash, mavzu yoki matn yuzasidan navbat bilan gapirish) rioya qiladi va fikrini 
bildira oladi. 
Rivojlantiruvchi: o‘quvchilarning bog‘lanishli nutqini o‘stirish; O
g‘zaki nutq 4: 
suhbat yoki muhokama jarayonida ma’lumot yoki mulohazani aniqlashtirish uchun 
savollar bera oladi; Tinglab tushunish 7: sinf darajasidagi ogʻzaki, media, reklama, 
badiiy hamda informativ matn haqida oʻz fikrini bildiradi va asoslab bera oladi.