Optik rezonatorlar

7.2. Yassi ko’zguli rezonator.

Optik o‟qqa bir-biriga qaratilib pedpendikulyar joylashtirilgan yassi va sferik ko‟zgular yon devorlari bo‟lmagani sababli “ochiq optik rezonator”ni hosil qiladilar. Ko‟zgular orasida o‟q yo‟nalishida tarqaluvchi nurlanish L oraliqda turg‟un to‟lqin hosil qiladi. Bu holda rezonans sharti quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi (21 – rasm).

q L  2

(7.1)
Bu erda q –butun son bo‟lib, tebranishlarning bo‟ylama indeksi (bo‟ylama shoda) lari deyiladi.
Optik rezonatorning xususiy chastotalari farqlari bo‟lgan arifmetik
progressiyani hosil qiladi.

c v  q , 2L

q 1,2,3,...

(7.2)
bu spektr ekvidistant spektr deyiladi.
Optik rezonatorning chetlari ta‟sirida tebranish maydoni ko‟ndalang koordinatalarga bog‟liq bo‟ladi va ular ko‟ndalang indekslar m va n bilan xarakterlanadi. Ushbu indekslar ko‟ndalang yo‟nalishda elektr va magnit maydonlari ostsilyatsiyalarini (sakrashlarini) va ko‟zgu tekisligidagi tok taqsimotini belgilaydi (22 – rasm).
Agar va indekslar ortsa, ostsilyatsiyalar soni ham ortib boradi, bu ko‟zgu chetlarida difraktsiya natijasida hosil bo‟lgan tebranishlar yutilishini ortishini ko‟rsatadi. yassi ko‟zguli rezonatorning rezonans egri chizig‟i –rasmda ko‟rsatilgan. Ko‟ndalang indekslar m va n ortishi bilan qo‟shni tebranishlar orasidagi chastota intervali ortishiga nisbatan yutilish koeffitsienti tezroq o‟sganligi sababli, katta va ga mos rezonans egri chiziqlari bir-birini qoplaydi va bu tebranishlar qo‟zg‟olmaydi.
Nurlanish hosibiga kelib chiqqan yutilish koeffitsienti ko‟ndalang indekslar m va n ga,
L masofadagi ikkinchi linza markazidan diametrli R va N ta Frenel zonasi ko‟rinuvchi birinchi ko‟zgudagi N –Frenel zonasi soniga bog‟liq bo‟ladi.

N = R2

2L

(7.3)
qiymatlarda asosiy to‟lqin yonida 1-2 ta tebranish mavjud bo‟ladi xolos. yAssi ko‟zguli rezonatorlar deformatsiyaga va ko‟zgularning kichik og‟ishiga ham sezgir bo‟ladilar. Bu ulardan keng foydalanishni chegaralaydi