O'quv ishlari bo’yicha prorektor

О‘zbekiston Respublikasi Prizidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasidan, 2017 y., 22-dekabr.

“Ijtimoiy sheriklik tо‘g‘risida”gi Qonunga kо‘ra NNT larni ijtimoiy ahamiyatga molik masalalarni hal qilishda ishtirok etishga samarali jalb qilishning va davlat tomonidan rag‘batlantirishning shakllaridan biri sifatida Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jо‘qorg‘i Kengesi, xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar Kengashlari huzuridagi nodavlat notijorat tashkilotlarini va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlarini qо‘llab-quvvatlash jamoat fondlari orqali NNTlar faoliyatini moliyalashtirishning yangi mexanizmi yaratildi.

О‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013 yil 12 dekabrda qabul qilingan PQ–2085-sonli “Fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirishga kо‘maklashish borasidagi qо‘shimcha chora-tadbirlar tо‘g‘risida”gi qarorining qabul qilinishi ushbu sohadagi qonunchilikni rivojlantirishda muhim ahamiyatga ega bо‘ldi.
Prezident qarorini amalga oshirish maqsadida 2014 yil 10-martda
57-sonli Hukumat qarori qabul qilindi.
Yuqorida qayd etilgan qonun hujjatlariga kо‘ra NNTlarni tuzish va faoliyatini tashkil etishning tashkiliy-huquqiy mexanizmlari yanada takomillashtirildi va sezilarli darajada soddalashtirildi, xususan:
1. NNTni davlat rо‘yxatidan о‘tkazish uchun undiriladigan davlat boji stavkalari miqdori 5 baravarga, ularning ramzlarini davlat rо‘yxatidan о‘tkazish uchun undiriladigan yig‘imlar miqdori 2,5 baravarga kamaytirildi. Bunda nogironlar, fahriylar, xotin-qizlar va bolalar jamoat birlashmalarini davlat rо‘yxatidan о‘tkazish uchun davlat boji mazkur qaror bilan tasdiqlangan davlat boji miqdorining 50 foizi miqdorida undiriladi;
2. О‘zbekiston Respublikasida rо‘yxatga olingan NNTning alohida bо‘linmalari (vakolatxonalari va filiallari)ni, shu jumladan, yuridik shaxs huquqiga ega bо‘lganlarini davlat rо‘yxatidan о‘tkazish va hisobga olish uchun davlat boji undirilmaydi;
3. Davlat rо‘yxatidan о‘tkazish tо‘g‘risidagi arizani kо‘rib chiqish muddati ikki oydan bir oyga kamaytirildi;
4. Taqdim etilgan arizalarni oqibatsiz qoldirish tо‘g‘risidagi qaror qabul qilish instituti chiqarib tashlandi;

5. 
   Ta’sis hujjatlarini rasmiylashtirish tartibi soddalashtirilib, hujjatlarni notarial tasdiqlash talabi bekor qilindi, shuningdek, endilikda ta’sis hujjatlari avvalgidek uch nusxada emas, balki faqat ikki nusxada va faqat davlat tilda taqdim etiladigan bо‘ldi;
   

6. NNTni qayta rо‘yxatdan о‘tkazish uchun hujjatlarni taqdim qilish tartibi soddalashtirildi va h.k.
Hujjatlarni notarial tasdiqlashni bekor qilish, NNT ni davlat rо‘yxatidan о‘tkazish tо‘g‘risidagi arizalarni kо‘rib chiqish muddatining qisqartirilishi kabi ijobiy о‘zgarishlar “О‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga о‘zgartish va qо‘shimchalar kiritish tо‘g‘risida”gi 2014 yil 11-dekabrdagi О‘RQ-381 Qonunida ham о‘z aksini topdi.
Shu bilan birga, Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 10-martdagi qarori bilan Nodavlat notijorat tashkilotlari faoliyatining huquqiy asoslarini takomillashtirishga doir qо‘shimcha chora-tadbirlar rejasi tasdiqlandi.
1. Davlat boshqaruvi organlari tomonidan NNT larning milliy qonunchilik va xalqaro shartnomalarda mustahkamlangan huquq va qonuniy manfaatlariga rioya qilinishi masalalariga muhim ahamiyat berildi.
2. Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 10-martdagi 57-sonli qaroriga kо‘ra har chorakda NNTning rahbar organlari tomonidan qabul qilingan qarorlarini adliya organlariga taqdim qilish amaliyoti bekor qilindi.
3. NNTlarning faoliyati shak-shubhasiz turli xil tadbirlarni о‘tkazish orqali erishiladigan hayriya va ijtimoiy foydali maqsadlarga erishishga yо‘naltirilgan. Bu yerda shuni ta’kidlash joizki, qonunchilikda shuningdek, NNTlar tomonidan tadbirlar о‘tkazish tartibini takomillashtirishga qaratilgan tegishli ijobiy choralar kо‘rildi.
4. Xususan, 2015 yilning 4-iyunida О‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining buyrug‘i bilan (rо‘yxat raqami 2679) Nodavlat notijorat tashkilotlari tadbirlarini kelishish tartibi tо‘g‘risidagi Nizom tasdiqlandi. NNT larning tadbirlarini kelishishning huquqiy belgilanishi avval ham mavjud bо‘lganligi sababli ushbu Nizom yangilik hisoblanmaydi. Mazkur Nizomning asosiy vazifasi huquqni qо‘llash amaliyotida bir xillikni ta’minlashdan iborat.
5. NNT lar faoliyatining erkinligini kafolatlash va tadbirlarni hech qanday tо‘siqlarsiz о‘tkazilishini ta’minlash maqsadida, nizomda qonun hujjatlari va NNT ustavida belgilangan maqsadlardan kelib chiqib, о‘tkazilayotgan tadbirlarga adliya organlari vakilining noqonuniy aralashuviga yо‘l qо‘yilmasligi, shuningdek, NNTning rо‘yxatdan о‘tkazuvchi organning noqonuniy hatti-xarakatlari ustidan shikoyat qilish huquqi alohida belgilab о‘tilgan.
NNT lar faoliyatini tartibga solish sohasidagi qonunchilikdagi ijobiy о‘zgarishlarga obyektiv nazar tashlansa, mazkur ma’ruzaning xulosasi sifatida shuni qayd etish mumkinki, ularning barchasi:

•