O'quv qo'llanma

E v : M ~>C
va rasshifrovka qilish 
D B: 
S 
-> M
algoritm lari
ochiq.
A sim m etrik shifrlashning birinchi va keng tarqalgan kriptoalgoritm i RSA 1993 
y ild a stan d art sifatida qabul qilindi. U shbu kriptoalgoritm har taraflam a tasdiqlangan 
va kalitning yetarli uzunligida bardoshligi e ’tiro f etilgan. H ozirda 512 bitli kalit 
bardoshlikni ta ’m inlashda yetarli hisoblanm aydi va 1024 bitli kalitdan foydalaniladi. 
B a’zi m ualliflam ing fikricha protsessor quvvatining oshishi R S A kriptoalgoritm ining 
to ‘liq saralash xujum larga bardoshligining y o 'q o lish ig a olib keladi. A m m o, 
p rotsessor quvvatining oshishi yanada uzun kalitlardan foydalanishga, va dem ak. 
RSA bardoshligini oshishiga im kon yaratadi.
54

---

kanal
6.8-rasm . A sim m etrik shifrlashning um um lashtirilgan sxem asi.
A sim m etrik kriptoalgoritm larda sim m etrik kriptoalgoritm lardagi kam chiliklar 
b artaraf etilgan:
• kalitlam i m ahfiy tarzda yetkazish zaruriyati y o ‘q; asim m etrik shifrlash 
ochiq kalitlam i dinam ik tarzda yetkazishga im kon beradi, sim m etrik shifrlashda esa 
him oyalangan aloqa seansi boshlanishidan avval m ahfiy kalitlar alm ashinishi zarur
• kalitlar sonining foydalanuvchilar soniga kvadratli bogManishligi y o 'q o lad i; 
RSA asim m etrik kriptotizim da kalitlar sonining foydalanuvchilar soniga b o g 'liq lig i 
chiziqli k o ‘rinishga ega 
(N
foydalanuvchisi b o 'lg a n tizim da 2
N
kalit ishlatiladi).
A m m o asim m etrik kriptotizim lar, xususan RSA kriptotizim i, kam chiliklardan 
holi em as:
• hozirgacha 
asim m etrik 
algoritm larda 
ishlatilu vchi 
funksiyalam ing 
qaytarilm asligining m atem atik isboti y o 'q ;
• asim m etrik shifrlash sim m etrik shifrlashga nisbatan sekin am alga oshiriladi, 
chunki shifrlashda va rasshifrovka qilishda katta resurs talab etiladigan am allar 
ishlatiladi (xususan, R SA da katta sonni katta sonli darajaga oshirish talab etiladi). 
Shu sababli asim m etrik algoritm lam i 
apparat am alga oshirilishi, sim m etrik 
algoritm lardagiga nisbatan anchagina m urakkab;
• ochiq kalitlam i alm ashtirib quyilishidan him oyalash zarur. Faraz qilaylik