O'quv qo'llanma

"A"
abonentning kom pyuterida "t7" abonentning ochiq kaliti 
"Ky”
saqlanadi. 
"n”
niyati buzuq odam
"A"
abonentda saqlanayotgan ochiq kalitlardan foydalana oladi. U 
o ‘zining ju ft (ochiq va m axfiy) 
"K„"
va 
"k,"
kalitlarini yaratadi va 
"A"
abonentda 
saqlanayotgan "f7" abonentning 
"Ky"
kalitini o 'z in in g ochiq 
"K„"
kaliti bilan 
alm ashtiradi. 
"A"
abonent qandaydir axborotni "V" abonentga j o ‘natish uchun uni 
"K„"
kalitda (bu 
"Ky”
kalit deb o ‘ylagan holda) shifrlaydi. N atijada, bu xabam i " 
V"
abonent o 'q iy olm aydi, 
"n"
abonent osongina rasshifrovka qiladi va o ‘qiydi. O chiq
55

---

kalitlam i alm ashtirishni oldini olishda kalitlam i sertifikasiyalashdan foydalaniladi.
A sim m etrik shifrlash tizim lari ochiq kalitli shifrlash tizim lari deb ham
yuritiladi.O chiq kalitli tizim larini qoMlash asosida qaytarilm as yoki b ir tom onli 
funksiyalardan foydalanish yotadi. B unday funksiyalar quyidagi xususiyatlarga ega. 
M a’ lumki 
x
m a ’lum boM sa
y = f ( x )
funksiyani aniqlash oson. A m m o uning m a'lu m
qiym ati b o 'y ic h a
x
ni aniqlash am aliy jix atd an m um kin em as. K riptografiyada 
yashirin deb ataluvchi yoMga ega boMgan b ir tom onli funksiyalar ishlatiladi. 
z
param etrli bunday funksiyalar quyidagi xususiyatlarga ega. M a ’lum 
z
uchun 
E,
va 
D.
algoritm larini aniqlash m um kin.